سون ورنيون سوڍيون
( هيءَ حديث مبارڪ امام بخاري ۽ مسلم ابو هريره کان روايت آندي آهي.)
ترجمو:ماڻهو کاڻين وانگر آهن، جيئن ڪا کاڻ سون جي ته ڪا چانديءَ جي، جيڪڏهن عقل ۽ سمجهه اٿن ته جاهليت ۾ به ڀلا ۽ اسلام ۾ به ڀلارا.
سمجهاڻي: جيئن معدني ڌاتن جون کاڻيون مختلف آهن. اهڙيءَ طرح ماڻهو به مختلف طبيعتن ، عادتن، خاصيتن ۽ خصلتن وارا ٿين ٿا.مثال طور سون جي کاڻ مان سون، چاندي جي کاڻ مان چاندي نڪرندي آهي. ايئن انساني فطرت ۽ طبيعتن جو حال آهي. نيڪ ۽ چڱي ماڻهو مان ته ڀلائي جي اميد هوندي آهي. البت اسلام کان اڳ جاهليت واري زماني ۾ انساني فطري خوبيون اسلام آڻن کان پوءِ، ته ويتر نکري نروار ٿي پيون. جيڪو به جاهليت واري دور ۾ ڏاهپ سمجهه سان باصلاحيت جو ته اسلام۾ به اهو باڪردار باصلاحيت ڏاهو ۽ سمجهدار آهي. اسلام ۾ ئي دين جي سمجهه حاصل ڪرڻ سان ڪامل ڀلائي ملي ٿي. برائين کان پاڻ بچائڻ ئي اخلاق جي بهتري آهي.
شاهه ڀٽائي به سون ۽ چاندي جي تشبيهه اهڙن ماڻهن لاءِ سر مومل راڻي ۾ ڏني آهي.
“ سون ورنيون سوڍيون” رپي رانديون ڪن
اگر اوطاقن ۾، کٿوريون کٽن
اوتيائون عنبير جا، مٿي طاق تڙن
ٿيا لاهوتي لطيف چئي، پسڻ لئي پرين
اجهي ٿا اچن، ڪاڪ ڪڪوريا ڪاپڙي
(شاهه)