تاريخ، فلسفو ۽ سياست

ادب ۽ سياست

ڪتاب ”ادب ۽ سياست“ نامياري ليکڪ ۽ ڪهاڻيڪار ۽ دانشور امر جليل صاحب جي قصن، ڪٿائن ۽ ليکن جو مجموعو آهي.امر جليل لکي ٿو:
”ڪتاب ”ادب ۽ سياست“ ۾ پنجٽيهه سال پراڻا قصا، ڪهاڻيون ۽ ليک پڙهي مون کي محسوس ٿيو آهي ته پنهنجي سوچ ۽ روين ۾ سنڌ اتيئي بيٺي آهي. جتي ٽيهه چاليهه سال اڳ بيٺل هئي. چوريون، ڌاڙا، خون، پوليس جا ظلم، حاڪمن جي بيحسي، ڪاروڪاري، ڪاپي ڪلچر، تعليم کان نابري ۽ سياسي سوچ ۾ سنڌ اُتي جو اُتي بيٺي آهي. بلڪ زوال پذير ٿي آهي.“
  • 4.5/5.0
  • 7164
  • 2630
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • امر جليل
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book ادب ۽ سياست

سدا سنڌ رهندي

قومي يڪجهتي، ملڪي سلامتي، ۽ اسلامي قدرن ۽ ڀائيچاري جون ٺيڪيدار اڙدو اخبارون ۽ سندن ٻڌا واپاري ”اين - اي - ڊي -¸انجنيئرنگ ڪاليج“ جي ڇرڪائيندڙ واقعي تي مم وانگر خاموش آهن. انهن ٺيڪيدارن ۽ ٻڌن واپارين جي خيال مطابق قومي يڪجهتي، ملڪي سالميت ۽ اسلام تڏهن خطري ۾ پوندا آهن، جڏهن سنڌ جو سجاڳ ۽ سڄاڻ نئون نسل ”سنڌي ٻولي قومي ٻولي“ ۽ ”سنڌي ٻولي سنڌ جي واحد سرڪاري زبان“ جو مطالبو ڪندو آهي. اُن وقت ٺيڪيدار ايڊيٽوريل لکندا آهن، کڳا ڪالم ڪارا ڪندا آهن ته وو، بچايو، بغداد ٿي ويو، پاڪستان خطري ۾ پئجي ويو، وارو ڪيو، ملڪ بچايو، سنڌين جي سرويچ نسل کي سختيءَ سان چچريو، وغيره. ”جيئي سنڌ“ جو نعرو بڙڇيءَ وانگر سندن ڪوڙهي ضمير ۾ لهي ويندو آهي. ٺيڪيدارن جي تربيت، جيڪا هڪ نسل کان ٻئي نسل تائين Imperialism جي بنيادن تي ٿي آهي، ۽ ٿي رهي آهي، سا ترتيب ۽ تربيب مان پيدا ٿيل ”ڇانئجي وڃڻ“ جو تصور ٽڪر ٽڪر ٿي سنڌ جي مٽيءَ ۾ ملي رهيو آهي. اين - اي - ڊي انجنيئرنگ ڪاليج جي واقعي تي ٺيڪيدارن جي ماٺ اچرج ۾ وجهڻ جهڙي ناهي.
رڪارڊ جا ٻه پاسا هوندا آهن. ڪڏهن ڪڏهن ٽيپ رڪارڊر جي ٽيپ اُبتي هلي پوندي آهي. ٿري ڊائمينشن فوٽو دوکو ڏيئي ويندو آهي. اين اي ڊي انجنيئرنگ ڪاليج ۾ جيڪي ڪجهه ٿيو آهي. ۽ جهڙو سلوڪ سنڌي ليڪچرارن سان ٿيو آهي، سو واقعو ۽ اهڙو سلوڪ جيڪڏهن غير سنڌي ليڪچرارن سان ٿئي ها، ته اردو اخبارن جو رويو ڪجهه هن ريت هجي ها. ايڊيٽوريل لکجن ها، ڪالم لکجن ها، خبرون، خبرن تي تبصرا ۽ فوٽا شايع ٿين ها، اڙدو ترقي پسند ۽ رجعت پسند اڙدوءَ جي معاملي ۾ کير کنڊ ٿي سوچيندا آهن. اخبارن ۾ جيڪي ڪجهه ڇپجي ها سو هيٺينءَ ريت هجي ها:
هندستان جي ايجنٽن جون مهاجرن خلاف سازشون.
راجا ڏاهر جي پوئلڳن جي محمد بن قاسم جي وارثن سان بدسلوڪي.
ڇا اسان پاڪستان لاءِ ان ڪري قربانيون ڏنيون هيون ته هڪڙي ڏينهن پاڪستان جي زمين اسان کي قبول نه ڪندي؟
پاڪستان جا باني اسين آهيون.
حڪومت کي ملڪ دشمن ايجنٽن جي سرگرمين جو نوٽيس وٺڻ گهرجي.
محب وطن ليڪچرارن سان دهشت پسند سنڌين جي هوڙهائي.
صوبائيت کي ختم ڪيو وڃي.
رڪارڊ جي ٻئي پاسي کي ٻڌڻ جو اسان کي شوق ناهي. اهو رڪارڊ ذري گهٽ روزانو، اسان کي ٻڌايو ويندو آهي، پر ٻئي ڪنهن نوعيت ۾. ويجهڙائيءَ ۾ اهو رڪارڊ لاڙڪاڻي ۾ اڙدو اخبارن ساڙڻ جي واقعي وقت ٻڌڻ ۾ آيو.
ٺيڪيدارن کي ڪير سمجهائي ته اخبارون ان ڪري ساڙيون ويون هيون جو انهن اخبارن جو سنڌ ۽ سنڌي ٻوليءَ ڏانهن اعتراض جوڳو رويو رهيو آهي. اسان کي به خبر آهي ته اخبارن ساڙڻ سان ڪابه ٻولي سڙي نٿي سگهي ۽ اسان کي اها به خبر آهي ته Imperialism Expansionism جي چالاڪيءَ سان ڪابه ٻولي سنڌ تي مڙهي نه ٿي سگهجي. سنڌ ۽ سنڌي ٻولي هڪ ٻئي لاءِ لازم ۽ ملزوم آهن.
سدا سنڌ رهندي. سدا شاهه رهندو. سامي ۽ سچل جو سدا نانءُ رهندو.

0 3 مئي 1972ع