سنڌ امن ڪاميٽي
نواب گانگٽ جي کاٻي پاسي احتشام علي نڪسن ويٺو هو. نواب گانگٽ کيس کاٻي اک هڻي ڪڍي. نواب گانگٽ جي ساڄي پاسي ڪٻو نيپالي ويٺو هو، نواب کيس ساڄي اک هڻي ڪڍي. موٽ ۾ ٻنهي ڄڻن نواب گانگٽ کي اک هڻي، ڪلها لوڏيا، ۽ اک جي سگنل نه سمجهڻ جو اظهار ڪيو.
نواب گانگٽ پنهنجي ڪرسيءَ تان اُٿيو، ۽ ٻالڪن ڏانهن هليو آيو.
هن احتشام علي نڪسن کي ڪن ۾ چيو، ”گڙ ٻڙ گهوٽالو ٿيڻ گهرجي. ڪيترن ڏينهن کان سنڌ ۾ امن امان آهي. اهو سراسر ظلم آهي. نه ته يو - ڊي - ايف وارا گڙٻڙ ڪرائڻ ۾ پاڻ کان گوءِ کڻي ويندا!!“
احتشام علي نڪسن پڇيو، ”ته پوءِ ڪهڙو حڪم آهي، استاد گانگٽ؟“
ڪٻو نيپالي، ڪٻ ڪڍي، ٺونٺيون ٺوڪيندو، ڪڏهن ريڙهيون پائيندو پنهنجي روحاني رهبر، نواب جي ويجهو هليو آيو.
پڇيائين، ”سنڌ ۾ ڪا ڪليم واري ملڪيت باقي رهجي ويئي آهي ڇا، جو اوهين ڏاڍي رازداريءَ ۾ ڳالهيون پيا ڪريو؟“
نواب گانگٽ چيو، ”ڌيرج - ٻالڪا. هن وقت سنڌ امن ڪاميٽيءَ جي ميٽنگ هلي رهي آهي. اسين ان ڪاميٽيءَ جا معزز ميمبر آهيون.“
ڪٻو نيپالي ٽانءِ ڀري سانڀر وانگر سٽجي ويو. چيائين، ”برابر. اسين سنڌ امن ڪاميٽيءَ جا ميمبر آهيون. پر ڪليم واري ڳالهه به پنهنجي جاءِ تي اهم آهي.“
”فڪر نه ڪر، ٻالڪا ڪٻا“ نواب گانگٽ آهستي چيو، ”سموري سنڌ اسان کي ڪليم ۾ ملي آهي، ٻالڪا. دل نه لاهه. ونڊي وراهي کائينداسين.“
سنڌ امن ڪاميٽي جي ستاويهين اجلاس جي صدارت فريب الحق ڪري رهيو هو، خاص مهمان هيو، طوطي.
طوطيءَ جو نالو طوطي ڇو آهي، ان راز جي ڪنهن کي خبر ناهي. خبر فقط ايتري آهي، ته طوطي اصل ڪراچيءَ جو رهاڪو آهي، هندستان جي نو ڪروڙ مسلمانن سان سندس مائٽي ناهي. هو گدڙن سان گدڙ، ۽ لومڙن سان، لومڙ واري کل پائي لومڙ ٿي پوندو آهي. کيس سنڌي سڏائيندي شرم ايندو آهي.
فريب صاحب جڏهن نواب گانگٽ کي پنهنجن ٻالڪن سان راز ۽ نياز جون ڳالهيون ڪندي ڏٺو، تڏهن وڏي واڪ چيو، ”نواب گانگٽ اينڊ ڪمپني، گهٻرايو نه، اسان، سنڌ ۾ مڪمل امن جو بندوبست ڪري ڇڏيو آهي. اسان جي رٿ تي عمل شروع ٿي ويو آهي.“
نواب گانگٽ، احتشام علي نڪسن، ڪٻي نيپاليءَ امن ڪاميٽيءَ جي صدر فريب الحق ڏانهن ڏٺو.
نواب گانگٽ پڇيو، ”امن ڪاميٽيءَ جي ڇويهين، يعني گذريل گڏجاڻيءَ ۾ اسان سنڌ ۾ امن لاءِ جيڪي رٿون ڏنيون هيون، سي قبول پيون آهن ڇا؟“
”ها.“ فريب صاحب وراڻيو، ”اسان جي مرڪزي ڪاميٽيءَ اسان جي رٿ کي قبول ڪندي ان تي عمل جا حڪم جاري ڪري ڇڏيا آهن.“
”خوشيءَ وچان منهنجو نامراد دم ٿو نڪري. جلدي تفصيل ٻڌاءِ،“ نواب گانگٽ ڦتڪندي ۽ ور کائيندي ڳالهايو.
سنڌ امن ڪاميٽيءَ جي ستاويهين اجلاس جو صدر فريب الحق اٿي بيٺو. چيائين، ته تعليمي نصاب مان سنڌي ٻوليءَ جي لازمي حيثيت کي ختم ڪيو ويو آهي، ۽ اڙدوءَ کي لازمي قرار ڏنو ويو آهي. ان حساب سان، ايندڙ ڏهن سالن اندر خدا جي فضل سان سنڌ ۾ هڪ به سنڌي پڙهندڙ باقي نه رهندو. هر ڪو لازمي زبان اڙدو پڙهندو. تنهن ڪري، سنڌ اندر مڪمل امن قائم ٿيندو، ۽ زبان جي مسئلي تي هلندڙ جهيڙا ختم ٿي ويندا.“
ان خوشخبري ٻڌڻ کان پوءِ سنڌ امن ڪاميٽيءَ مرڪزي نصاب ڪاميٽيءَ کي مبارڪ جون ستاويهه تارون موڪليندي لکيو ته اوهان سنڌ اندر سنڌي ٻوليءَ کي ختم ڪرڻ جو جيڪو منصوبو رٿيو آهي، سو ڪامياب ويو آهي.
13 جون 1973ع