سنڌ جي سڌرندڙ حالت
”الا!“
”هائو بابلا.“
”رشوت کان سواءِ ماڻهن جا ڪم ٿيڻ لڳا آهن ڇا؟“
”اوهو! رشوت جي ڳالهه ناهي بابلا.“
”ته پوءِ ڇاجي ڳالهه آهي؟“
”ڏوهن جي ڳالهه آهي. سنڌ ۾ ڏوهن جو تعداد گهٽجي رهيو آهي.“
”الا!“
”هائو بابلا. 1973ع ۾ ٻارهن سو ٻاويهه خون ٿيا هئا. 1974ع ۾ فقط ٻارهن سو چوڏهن خون ٿيا آهن. يڪا سارا اَٺ خون گهٽ ٿيا آهن، بابلا.“
”واهه واهه.“
”1973ع ۾ ٻارهن سو ٽيهه خوني حملا ڪيا ويا. ۽ 1974ع ۾ فقط ٻارهن سو اڻٽيهه خوني حملا ڪيا ويا. ٿي آهي نه ڏوهن ۾ گهٽتائي؟“
”برابر، برابر.“
”ٻڌندو وڃ ماٺڙي ڪري بابلا. 1973ع ۾ اڻٽيهه هزار اٺ سو پنجونجاهه ڏوهه امن ۾ رخني وجهڻ جا ٿيا. ۽ انجي ڀيٽ ۾ 1974ع ۾ امن ۾ رخني وجهڻ جا ڏوهه فقط اڻٽيهه هزار ٻه سو ٻاهتر ٿيا.“
”بلي! ايترا گهٽ!“
”بابلا سائين، 1973ع ۾ عصمت دريءَ جا ڇهانوي ڏوهه ٿيا. ان جي ڀيٽ ۾، 1974ع ۾ عصمتدريءَ جا فقط ايڪانوي ڏوهه ٿيا.“
”يڪا سارا پنج ڏوهه گهٽ!“
”فسادن جي تعداد ۾ به ڪمي آئي آهي.“
”الا!“
”هائو بابلا. 1973ع ۾ هڪ هزار هڪ سو ايڪا اسي فساد ٿيا. ۽ ان جي ڀيٽ ۾ 1974ع ۾ فساد جا هڪ هزار هڪ سو ويهه ڏوهه ٿيا.“
”واهه سائين، واهه.“
”بابلا، بس سمجهه ته مجموعي طرح حالت سڌري رهي آهي. 1973ع ۾ ڪل ڇها اسي هزار چار سو پنجانوي (86495) ڏوهه ٿيا هئا، ۽ ان جي ڀيٽ ۾ 1974ع ۾ ڪل ٻياسي هزار ٽي سو ستر (82370) ڏوهه ٿيا.“
هزارن ۾ ٿو ڳالهائين ته منهنجو هنياءُ ٿو ڦاٽي. سون ۾ ڳالهاءِ.“
”ڊڄين ڇو ٿو بابلا. سون جو حساب هن ريت آهي، ته 1973ع ۾ سنڌ ۾ روزانو ٻه سو پنجٽيهه ڏوهه ٿيندا هئا. 1974ع ۾ پوليس جي زبردست ڪارڪردگيءَ سبب ڏوهه گهٽجي وڃي ٻه سو پنجويهه ڏوهه روزانو جي انگ تي بيٺا آهن.“
”ٻه سو پنجويهه (225)ڏوهه روزانو!“
”اهي انگ اکر پوليس کاتي ظاهر ڪيا آهن.“
”انهن ڏوهن ۽ وارداتن جو حساب ڪهڙي کاتي ۾ شامل ڪيو ويندو، جن جي باري ۾ڪڏهن به پوليس ٿاڻي تي رپورٽ نه لکائي ويندي آهي؟“
”ان ڳالهه کي اتيئي ڇپر ڪري ڇڏ، بابلا.“
”ڇپر وري ڪيئن ڪريان. سنڌ جا اڌو اڌ ماڻهو ٿاڻن تي وڃي رپورٽ لکائڻ کان ڪيٻائيندا آهن. ان لحاظ کان، منهنجي حساب موجب سنڌ ۾ روزانو چار سو پنجاهه ڏوهه ٿي رهيا آهن.“
”مجموعي طرح حالت سڌري رهي آهي، بابلا.“
6 فيبروري 1975ع