گفتگو
”چون ٿا سنڌي ٻوليءَ کي سنڌ تي ڪوبه حق ناهي.“
”ڪير ٿا چون؟“
”جيڪي پاڻ کي پاڪستان جا باني، ۽ پاڪستان لاءِ بي مثال قربانين ڏيڻ جو رڪارڊ قائم ڪندڙ سڏائين ٿا.“
”ڪهڙي قرباني ڏني اٿائون؟“
”هجرت فرمائي سنڌ کي اچي مٿو ڏنو اٿائون.“
”جيڪڏهن هي صاحب تڪليف وٺي هيڏانهن نه اچن ها، ته ڇا پاڪستان وجود ۾ نه اچي ها؟“
”اهو ته ڪو کانئن پڇي. پر دعويٰ اها ٿا ڪرين ته پاڪستان لاءِ جان ۽ مال جي قرباني ڏني اٿائون.“
”هاڻي ڪنهن جي ڳالهه تي اعتبار ڪجي! قائد اعظم فرمايو هو ته ”دنيا جي تاريخ جو پاڪستان واحد مثال آهي، جيڪو اسان بنا گولي هلائڻ جي ۽ رت جو هڪ ڦڙو وهائڻ کان سواءِ حاصل ڪيو آهي“
”پر سڳورن جو چوڻ آهي ته هنن پاڪستان لاءِ پنهنجا ٻار ٻچا ڪهائي ڇڏيا.“
”فسادن کي تاريخ ۾ ڪا به اهميت نه هوندي آهي. جيڪڏهن ڪو قربانين جي دعويٰ ڪري ٿو، ته کيس اول ويٽنامين جي قربانين جو مثال وٺڻ گهرجي.“
”وڌيڪ فرمائين ٿا ته سندن وجود سان پاڪستان جو وجود آهي.“
”ڀل ان خوش فهميءَ ۾ مبتلا هجن.“
”رهن سنڌ ۾. نوڪريون ڪرين سنڌ ۾. ڪليم ورتائون سنڌ ۾. پر سنڌي سڏائڻ ۾ عيب ٿو اچين.“
”ڊوميسائيل سرٽيفڪيٽ لاءِ پنهنجي صوبي جو نالو ڪهڙو لکندا آهن؟“
”سنڌ. پر سنڌ جي نالي سان اهڙي ڪا چڙ اٿن، يا ڪو وير اٿن جو هڪ دفعي سنڌ جو نالو باب الالسلام رکڻ جي تحريڪ هلائي هئائون.“
”آخر سنڌ سان ايترو ڪئنه ڇو ٿا کائين.“
”ان ڪري جو سنڌ کي هڙپ ڪري نه سگهيا.“
”هينئر ڪهڙا ارادا اٿن؟“
”نيڪ ارادا اٿن.“
”مثال طور.“
”ٻوليءَ لاءِ زمين جو هئڻ ضروري آهي. اڄڪلهه اڙدوءَ لاءِ گهر گهاٽ پيا ڳولين.“
”۽ اک سنڌ تي اٿن؟“
”ها.“
”اڄ ڪلهه هڪ ٻي تحريڪ به شروع ڪئي اٿائون.“
”ڪا اهم تحريڪ اٿن؟“
”تحريڪ بازن جي ڪابه تحريڪ اهم نه هوندي آهي.“
”ته پوءِ.“
”سنڌڙي انب خلاف تحريڪ هلائي اٿائون.“
”ڇو؟“
”ڇو جو کين سنڌڙي انب جي نالي مان سنڌ جي بوءِ ٿي اچي.“
”ان سلسلي ۾ ڇا پيا ڪرين؟“
”کڳي ۽ ڪٻي پنهنجن حواربن جي ڪانفرنس سڏائي آهي.“
”سنڌڙي انب جو نالو شايد باب الاسلام انب رکندا.“
”ها. ۽ سنڌو درياهه جو نالو باب الالسلام دريا رکندا.“
ڳالهائڻ وارا اُٿي ويا. مان ٻڌندڙ ويٺو رهيس.
2 2 جون 1972ع