ڀڄڻ ڀڄائڻ بابت بل
درويشن ازل کان عورتن جي ڀڄڻ ڀڄائڻ جي سخت مخالفت ڪئي آهي. ڀڄڻ ڀڄائڻ جو ڏوهه گهڻو ڪري ڳوٺن ۾ ٿيندو آهي. ڳوٺن ۾ ڀڄڻ لاءِ جيئن ته پڪا رستا، ۽ فٽ پاٿ وغيره نه هوندا آهن، تنهنڪري ڀڄندڙ عورتون ڪرڙ، ڪانڊيرن، ۽ کٻڙن ۾ وچڙي، ڦاسي پونديون آهن، ۽ پوءِ ڪاريون ڪري ماريون وينديون آهن. تنهنڪري، درويشن جي صلاح موجب، عورتن کي ڀڄڻ جو پروگرام في الحال ملتوي ڪرڻ گهرجي، ۽ ديهي ترقياتي پروگرام جي تڪڙي تڪميل لاءِ دعاگو ٿيڻ گهرجي. ديهي ترقياتي پروگرام موجب ڳوٺن ۾ پڪا رستا تعمير ڪيا ويندا، ۽ ڪرڙ، ڪانڊيرا، کٻڙ وغيره ختم ڪيا ويندا.
درويشن جي کوجنا مطابق، گهڻو ڪري اُهي ننڍيون نيٽيون ڇوڪريون گهرن کان ڀڄنديون آهن، جن جي شادي، سندن مائٽن جي عين مرضيءَ مطابق پوڙهن، ٺوڙهن ۽ کنڊن سان ڪئي ويندي آهي. اهي پوڙها ۽ کنڊا عمر ۾ پنهنجين نوجوان زالن جي ڏاڏن ۽ پڙ ڏاڏن برابر هوندا آهن. اهڙن پوڙهن ۽ کنڊن جون سنگدل نوجوان زالون گهڻو ڪري ڀڄي وينديون آهن. درويشن جو وس پڄي، ته اهڙين سنگدل نوجوان ڇوڪرين کي Cruelty to the animals جي ڏوهه ۾ جيڪر ٽيپ ڏياري ڇڏين! پوڙها کک آخر به ته انسان آهن، ۽ گهڻو ڪري رٻ کائيندا آهن. کين ڇڏي، ڀڄي وڃڻ انسانيت جي خلاف ناقابل معافي ڏوهه آهي.
پوڙهن کي طرحين طرحين جون بيماريون هونديون آهن، جن ۾ سنڌن جو سور، مٺا پيشاب، ڪنبڻي، ٻوڙاڻ، ۽ انڌاڻ عام بيماريون هونديون آهن. اهڙا مجبور پوڙها، فقط ان لاءِ نوجوان ڇوڪرين سان شادي ڪندا آهن، ته جيئن سار سنڀال چڱيءَ طرح لهي سگهن، ۽ کين نرم ۽ پٽڙو کاڌو وقت سر ڏينديون رهن.
هونءَ به، اقتصادي لحاظ کان نوجوان عورتن لاءِ پوڙهن ۽ کنڊن سان شادي ڪرڻ فائديمند سودو آهي. پوڙها جڏهن به پنهنجي پوٽيءَ يا ڏهٽيءَ جيتري ڪنهن ڇوڪريءَ سان شادي ڪندا آهن، تڏهن گهڻو ڪري قبر ڪنڌيءَ هوندا آهن، ۽ ڪجهه عرصو ڪشتن ۽ معجونن جي آڌار تي جيئري رهڻ کان پوءِ، الله سائين کي پيارا ٿي ويندا آهن. نوجوان عورت کي هميشه ان موقعي لاءِ اڳواٽ تيار رهڻ گهرجي. Mohamadan Law مطابق زال کي مرحوم مڙس جي ملڪيت مان دمڙيون حصي ۾ ملنديون آهن. تنهنڪري نوجوان عورت کي جڳائي، ته مڙس کي جوان ادائن سان قابو ڪرڻ کان پوءِ، سموري ملڪيت Gift طور لکائي، دستاويز پاڻ وٽ قابوڪري رکي، ۽ پوءِ پوڙهي جي مرڻ جو انتظار ڪري. تنهنڪري، پوڙهن ۽ کنڊن مڙسن کان جان بچائڻ لاءِ ڀڄڻ عورت لاءِ مڙسيءَ جو ڪم ڪونهي ۽ نه ئي وري ڪو اقتصادي طرح فائديمند فعل آهي.
درويشن کي اميد آهي، ته سنڌ اسيمبليءَ ۾ ڪوبه اهڙو بل پيش نه ڪيو ويندو، جنهن جي منظور ٿيڻ کان پوءِ، اسي سالن جا پوڙها، سورهن سالن جي ڇوڪرين سان شادي رچائڻ کان محروم رهجي ويندا، ۽ اهڙي طرح ڀڄڻ ڀڄائڻ جي ڏوهه کي اڻسڌي طرح ٻنجو ڏيندا.
8 2 ڊسمبر 1974ع