مُلڪ سڄو پبلڪ جو آهي
سائين، ريلوي پبلڪ لاءِ هوندي آهي، بلڪه ائين کڻي چئجي ته سمورو پاڪستان پبلڪ جو آهي، تنهن ڪري ريلوي کاتو ۽ سندس انجڻيون ۽ گاڏا، پليٽفارم ۽ پٽا وغيره پڻ پبلڪ جا آهن. مان تنهن ڪري پبلڪ جي سهوليت مطابق ڪجهه مطالبا پيش ڪيان ٿو، ته جيئن ريلوي کي سڌارڻ واري عمل ۾ پبلڪ جي مطالبن کي سامهون رکيو وڃي.
سائين، ريل جي گاڏن ۾ بلبن تي جيڪي گلوب چڙهيل هوندا آهن، سي تمام مضبوطي سان لڳل هوندا آهن. نتيجو اهو نڪرندو آهي، جو گلوب مان بلب ڪڍڻ لاءِ اجايو گلوب کي ڀڃڻو پوندو آهي. تنهن ڪري، پبلڪ جو مطالبو آهي، ته بلبن تي گلوب اُڇاترا لڳايا وڃن، ته جيئن بلبن ڪڍڻ وقت گلوبن جو ذيان نه ٿئي. اوهين پڇندا ته پبلڪ گلوب مان بلب ڇو ڪڍندي آهي! ته ان لاءِ جواب حاضر آهي سائين، ته سمورو پاڪستان پبلڪ جو آهي. بلب به پبلڪ جي ملڪيت آهن.
ٻيو ته، گاڏن جي پائخانن ۾ نلڪن کي پائيپن سان ”سارڊر“ (رهه ڏيئي) ڪري ڳنڍيو نه وڃي. نلڪا جڏهن پائيپن سان پختي طرح ڳنڍيل هوندا آهن، تڏهن سولائيءَ سان لهي نه سگهندا آهن. تنهن ڪري، نلڪا لاهڻ لاءِ پبلڪ کي پٿر ۽ مترڪا، ۽ پانا استعمال ڪرڻا پوندا آهن. پبلڪ جي سهوليت لاءِ پائخانن ۾ رواجي نموني نلڪا لڳايا وڃن، ته جيئن لاهڻ ۾ تڪليف نه ڏين. پبلڪ نلڪا ڇو لاهيندي آهي! ته ان لاءِ به ساڳيو جواب آهي، ته سمورو ملڪ ئي پبلڪ جو آهي.
ويهڻ لاءِ گاڏن ۾ سيٽن تي تمام مضبوط ۽ سخت قسم جو ريگزين استعمال ڪيو ويندو آهي، جيڪو پبلڪ انٽريسٽ جي بلڪل خلاف هوندو آهي. سخت ۽ مضبوط ريگزين عام رواجي بليڊ سان چيرجي نه سگهندو آهي. ان لاءِ چاقو ۽ خنجر استعمال ڪرڻو پوندو آهي. اوهان کي ته خبر آهي سائين، ته خنجر ۽ چاقو کڻڻ چڱو ڪم ڪونهي. تنهن ڪري، پبلڪ جو مطالبو آهي ته گاڏن ۾ ويهڻ لاءِ سيٽن تي اهڙو ته سنهڙو ۽ ڪمزور ريگزين لڳايو وڃي، جيڪو نه فقط عام رواجي بليڊ سان چيرجي سگهي، پر هٿ جي سٽ سان به ڦاٽي پوي! اوهين پڇندا، ته پبلڪ گاڏن جون سيٽون ڇو چيريندي ۽ ڦاڙيندي آهي! ته ان لاءِ جواب عرض آهي ته سائين سمورو ملڪ پبلڪ جو آهي!
گاڏن ۾ نسوار جون ٿڪون، کانگهارا، هڏا، مڇيءَ جا ڪنڊا، نارنگين، موسمين ۽ ڪيلن جي کلن اڇلائڻ تي ڪي ايڪڙ ٻيڪر مسافر اعتراض ڪندا آهن. پبلڪ جو مطالبو آهي، ته اهڙو ڪوبه مسافر، جيڪو گاڏي ۾ ٿڪن، کانگهارن، کلن ۽ هڏن اڇلائڻ تي اعتراض ڪري، تنهن کي پبلڪ جي چوڻ تي گاڏي مان ٻاهر اڇلائڻ جو قاعدو پاس ڪيو وڃي.
سيڪنڊ ۽ ٿرڊ ڪلاس جي گاڏن ۾ چرس ۽ گانجو عام جام استعمال ٿيندو آهي، جنهن تي ڪجهه مسافر ٽيڪا ٽپڻي ڪندا آهن، اعتراض ڪندا آهن. اهڙا مسافر حقيقت ۾ پبلڪ جا دشمن هوندا آهن. اهڙن مسافرن جو وات بند ڪرڻ لاءِ پبلڪ کي کليو کلايو گاڏن ۾ چرس ۽ گانجو واپرائڻ لاءِ قانوني تحفظ ڏنو وڃي. خاص ڪري دادو- سيوهڻ لائين تي!
اسٽيشن تي ٿڌي پاڻيءَ جا جيڪي ڪولر لڳايا ويا آهن، انهن جا نلڪا ڪجهه مٿڀرا هنيا ويا آهن. تنهنڪري، ميرا پير ۽ ڪپڙا ڌوئڻ لاءِ پبلڪ کي تڪليف محسوس ٿيندي آهي. پبلڪ جي ڀلي لاءِ ڪولرن جا نلڪا ڪجهه هيٺ ڀرو ڪري لڳايا وڃن، جيئن پبلڪ کي پير ۽ ڪپڙا ڌوئڻ ۾ تڪليف نه ٿئي.
اهي آهن پبلڪ جا في الحال ابتدائي مطالبا ريلوي نظام کي درست ڪرڻ جا!
0 3 نومبر 1974ع