هوشوءَ جو ڏهاڙو
اڄ مارچ جي 24 تاريخ آهي.
اڄ جرنيل هوش محمد جي شهادت جو ڏينهن آهي.
اڄ اُن جوڌي جي اُسهڻ جو ڏينهن آهي، جنهن سامراجي قوتن آڏو ڪنڌ ڪپايو، پر ڪنڌ نه جهڪايو.
اڄ اسان جي سهڻي، سلوڻي، ڪارڙي قداور جي موڪلائڻ جو ڏينهن آهي، جنهن وطن جي عزت ۽ آزاديءَ لاءِ سر ڏنو، پر انگريزن جي فوج آڏو اٽل رهيو.
اڄ هوشو شيديءَ جو ڏينهن آهي، جنهن سنڌ لاءِ ساهه ڏنو، پر سنڌ جو سودو نه ڪيو.
هو اسان جي اڄوڪي آزاديءَ جو ضامن آهي.
هو عزت نفس جو محافظ آهي.
هو غيرت جي علامت آهي.
هن جو نالو جرنيل هوش محمد شيدي آهي.
مير شير محمد کي هوشوءَ چيو هو ته بابا وڙهبو ¸ مربو، مڙس ٿي انگريز جو مقابلو ڪبو، پر ڪنهن به قيمت تي گوري آڏو آڻ نه مڃبي.
هوشو وڙهيو. اهڙي دليريءَ سان وڙهيو جو انگريزن کي ڏندين آڱريون اچي ويون. ڪا ڳالهه سمجهه ۾ نه آين، ته لکي ويا ته جرنيل هوش محمد قنبراڻي نيپولين بونا پارٽ جو خاص توبچي هو، ۽ واٽر لو جي جنگ ۾ نيپولين جي شڪست کان پوءِ سنڌي فوج ۾ اچي شامل ٿيو هو.
انگريزن هوش محمد جي باري ۾ گٿا لفظ استعمال نه ڪيا. هو هوشوءَ جا دشمن هئا، پر سندس بهادريءَ، دليريءَ ۽ غيرت جا مداح هئا. هنن جيڪڏهن هوشوءَ کي نيپولين جي حوالي سان بيان ڪيو آهي، ته ڪنهن مدائيءَ جي جذبي سان بيان نه ڪيو آهي. نيپولين جهڙي جگري مڙس جو خاص توبچي هئڻ ڪا چرچي جي ڳالهه ناهي. هنن کي هوشوءَ جي شجاعت اهڙو ته بدحواس ڪري ڇڏيو، جو تاريخ ۾ ترميم ڪري هوشوءَ کي نيپولين جو توبچي ظاهر ڪري ويا. انگريزن جي اهڙي اظهار پٺيان هوشوءَ جي حب الوطنيءَ لاءِ سندن اعتراف جو عنصر شامل آهي.
پر، اسان جي ملڪ ۾ ڪي اهڙا جماعتي مجهول، حب الوطنيءَ جا دشمن، ۽ عزت نفس کان نا آشنا شخص پيدا ٿيا آهن، جن سنڌ ۾ سنڌين خلاف نفرت جو مارو وڃي هوشوءَ تي ڪيو آهي. لکيو اٿائون ته هوشو اصل ۾ انگريزن جو ايجنٽ ۽ سرچارلس جو بورچي هيو. هو ڊڄڻو، گيدي ۽ ڪانئر هيو.
سامراجي ايجنٽ قومن کي بد دل ڪرڻ لاءِ سندن دل ۾ پنهنجن بهادرن، دليرن ۽ جوڌن بابت شڪ شبهو وجهي، کين تاريخ کان محروم ڪري ڇڏيندا آهن. سامراجي ايجنٽن هوشوءَ خلاف بدڪلامي ۽ غلط بياني ڪري هوشوءَ جي عظمت کي ڇيهو رسائي نه سگهيا آهن، پاڻ ڏٺا ٿي پيا آهن. سندن سامراجي ايجنٽ هئڻ ۾ اسان کي ڪو شڪ نه رهيو آهي - بلڪه يقين ٿي ويو آهي.
سامراجي گماشتا بي سمجهه آهن. نادان آهن. هوشو اسان جي دل ۾ آهي. هوشو اسان جي روح ۾ آهي. هو اسان جو ساهه آهي. هو اسان جو ماهه آهي. هوشوءَ جي حوالي کان سواءِ اسين بي معنيٰ، بي مقصد ۽ مبهم آهيون. هوشو اسان منجهان هو. اسين سندس وارث آهيون. اسين هوشو آهيون.
25 مارچ 1976ع