127. لوڀيءَ سندي راڄ ۾، ٺوڳي مري نه بک. (سنڌ، چوڻي)
“نڪو!” جوڻس وراڻيس؛ “ڏوڪڙ پئسو ته آهي ئي ڪونه!”
“ڀلا!” مڙس اڳ ڏئي پڇيس؛ “گهر ۾ ميڙي چونڊي گهڻي ٿيندي؟!”
”ميڙي چونڊي وري ڪهڙي هوندي! سوتي پوتي ڪمائي مان الائي ڪيئن ٿو وقت گذري!” جوڻس ويچارو منهن ڪندي ٻڌايس؛ “ها! البته هڪڙو ٽڪو آهي، جيڪو گهر ۾ پيو آهي!”
“مون کي آڻي ڏي!” مڙسس ٽَپُ ڏيندي چيو؛ “ٽڪو وڏا ڪم ڪندو!”
زال کان ٽڪو وٺي. هڪڙي هَٽَ- واڻيي وٽ پهتو. کيس چيائين؛ “ڀائي! مهيني لاءِ روپيو اڌارو کپي!”
“وياج تي ڏيندس!” دڪاندار چيس؛ “مهيني جو وياج ٽڪو ٿيندو.”
“اهو ته اڳواٽ ٿو ڏيان!” ٽڪو ڏيکاري، لالچائي وڌائينس.
واڻيي به لالچ ۾، ٽڪو وٺي روپيو ڇوڙي ڏنس.
شهر مان روپئي جا ٻٽيهه ٽڪا مٽائي، هڪڙي وياج- خور وٽ آيو. کيس چيائين؛ “وياج تي مهيني لاءِ پئسا اڌارا کپن!”
“وهنوار تي کوڙ پئسا!” وياج- خور، کيس گراهڪ سمجهي چيو؛ “روپئي تي ٽڪو وٺندس. جيترو پاڻ ۾ وياج ڏئي سگهڻ جو ڀُوتو ڀانئين اوترو قرض کڻ!”
“وياج جو نرخ ته وڏو آهي! پر ڇا ڪجي! پٽ جي ڪاڄَ لاءِ ٽيهن روپين جي سوڙهه ٿي پئي آهي.” وياج- خور کي شيشي ۾ لاهڻ لاءِ ٽيهه ٽڪا اڳواٽ ڏيندي چيائين. “سِيڌو به توکان کڻندس! هيءُ وٺ ٽيهه ٽڪا وياجيرو.”
مٿيان ٻه ٽڪا، وياجيءَ جي پٽ کي خرچيءَ طور ڏنائين. واڻيي پٽ جي ٻه ٽڪا خرچي ۽ ڳرو وياج، اڳواٽ ايندي ڏٺو ته يڪدم کير لاهي بيهي رهيو. جهٽ ۾ ٽيهه روپيا ڪڍي ڏنائينس.
هندوءَ پنهنجي پٽ جو ڪاڄ وقت سارو ڏاڍيءَ ڌام ڌوم سان ڪيو. جڏهن وياج ۽ موڙي موٽائڻ جو وقت آيو ته ٻنهي وياجين آڏو پِڙُ ڪڍي بيهي رهيو. ٻئي رڙندا رهيا.
ڳوٺ واري واڻيي کي هڪڙو ٽڪو ۽ شهر واري دڪاندار کي پٽ جي خرچيءَ سميت ٻٽيهه ٽڪا ڦٻيا. اها ڳالهه ٻڌي هڪڙي سالڪ چيو؛ “لوڀيءَ سندي راڄ ۾، ٺوڳي مري نه بک!”
مطلب: جتي لوڀي هجن، اتي ٺوڳي بک نه مرن.
ڀيٽيو: ديڳڙا ويامندا آهن ته ديڳڙا مرندا به آهن.