سنڌ سلامت پاران
سنڌ سلامت سنڌي ٻوليء جي ڪتابن جي ذخيري کي دنيا جي ڪنڊ ڪڙڇ تائين پهچائڻ لاء ڊجيٽل بوڪ ايڊيشن جو سسلو شروع ڪيو آهي، ان سلسلي جو ڪتاب نمبر (188) ”موزون آکاڻين ذريعي جڙيل پهاڪا ۽ چوڻيون“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هي پهاڪن ۽ چوڻين جي ڪتاب جو سهيڙيندڙ عبد الوهاب سهتو آهي.
هي ڪتاب المنعم لائبرري لاڙڪاڻي پاران اي بوڪ ايڊيشن ۾ سندس ويب سائيٽ تي آندو آهي. ٿورائتا آهيون سائين عبد الوهاب سهتي جا جنهن هن ڪتاب جي سافٽ ڪاپي موڪلي سنڌ سلامت ڪتاب گهر ۾ پيش ڪرڻ جي اجازت ڏني.
اوهان سڀني دوستن، ڀائرن، سڄڻن، بزرگن ۽ ساڃاهه وندن جي قيمتي مشورن، راين، صلاحن ۽ رهنمائي جو منتظر.
محمد سليمان وساڻ
مينيجنگ ايڊيٽر ( اعزازي )
سنڌ سلامت ڊاٽ ڪام
sulemanwassan@gmail.com
www.sindhsalamat.com
ڪتاب جو مطالعو ڪريو
1. آپ سکي، جڳ سکي. (هندي، چوڻي)
2. آپ ڪمائيءَ ۽ باپ ڪمائيءَ ۾ فرق آهي. (هندي ، چوڻي)
3. آڌا چُوڙا، آڌا ٻُورا، مال ڪُوڙا، مراد پُورا. (هندي، پهاڪو)
4. آفيسر کي، پٽيوالا ئي کڻند آهن. (سرو، پهاڪو)
5. اُٺُ، الائي ڪهڙي پاسي ليٽي؟ (سنڌ ، پهاڪو)
6. اُٺَ نه رسن، ٻورا رسن. (سنڌ، پهاڪو)
7. اُٺي، بُهه چُٺي. (سنڌ پهاڪو)
8. آپڻي گهوٽجي ته نشا ٿيوي. (سنڌ ، پهاڪو)
9. اڄ نه ڏٺو لال، ته سڀاڻي ئي صحيح. (هندي ، پهاڪو)
10. اڇي پڳ مَ پس اندر مڙيئي اڳڙيون. (چوڻي)
11. اک ڏٺيءَ ڳالهه تي به، ويچار ڪجي. (سنڌ، چوڻي)
12. اک ڏٺيءَ ڳالهه لاءِ، ڪهڙو پڇڻ؟ (سنڌ، چوڻي)
13. اکين وارا، دنيا ۾ ٿورا آهن. (ساهتي ، چوڻي)
14. اکيين لونگ لڳن، جعفر وسري وڃن. (هندي، پهاڪو)
15. اميدن تي جهان قائم آهي. (ساهتي ، چوڻي)
16. اڻ هوند ۾ پئسي پلو مهانگو، هوند ۾ رپئي پلو سستو . (ساهتي ، پهاڪا)
17. اهو چوئٿ ئي مري ويو، جيڪو چڻا کپائيندو هيو. (وچولو، پهاڪو)
18. ايمان ناهي ته ٿلهائپ به ڪم جي ناهي. (سنڌ، چوڻي)
19. باپ ڪمائيءَ ۽ آپ ڪمائيءَ، سَنڌو آهي. (هندي ، چوڻي)
20. بک نه پڇي ڳُنڌڻ، ننڊ نه پڇي اوڇڻ. (سنڌ ، چوڻي)
21. بکيي چکي چيو؛ “بقال ڪر! يا بقال جي زال ڪر!” (سرو، پهاڪو)
22. بگهڙ ڏسڻ کانپوءِ، قاضي ته ڇيلي کي ڇڏي پر ڇيلو قاضيءَ کي نه ڇڏي. (ساهتي، پهاڪو)
23. ٻاليتو، نه ماليتو. (هندي /چوڻي)
24. ٻڏيءَ ٻيڙي جون، هريڙون به ڀليون. (سنڌ، پهاڪو)
25. ٻن ٻيڙن ۾ جيڪو چڙهي، چڏا تنهن جا چيرجن. (هندي ،پهاڪو)
26. ٻن جوين جو وَرُ، تنهن جو جيئري ئي جهنم ۾ گهر. (سنڌ ، چوڻي)
27. ٻني سائي جي سائي، گاهي بکئي جو بکيو. (سرو، پهاڪو)
28. ٻيلي کي باهه لڳي، راکن پڪاريو، ٻارهين مهيني ورندي آئي؛ “وِسائي ڇڏيو!” (سرو، پهاڪو)
29. ٻين سان ڀلي نِچُ ڪجي پر استادن سان نه ڪجي. (هندي، چوڻي/پهاڪو)
30. ڀاڙين مٿان ڀِتِ، ڪانون وڌي ڪيري. (سنڌ، پهاڪو)
31. ڀريءَ ٻيڙيءَ ۾، واڻيو ڳورو. (سنڌ ، پهاڪو)
32. ڀُلي ڀُلي ڀاڻ آئي، سا به نه ڀلي. (سنڌ پهاڪو)
33. ڀنگان چيز ٻڏن ته به لندي رووي ڪڻڪ ڪون. (هندي، پهاڪو)
34. ڀونتريا ڀون ۾، ته گُهنا به گهوڙي نه چڙهيا. (لاڙ، پهاڪو)
35. ٺڳ ٺڳي جڳ کي، سياڻو ٺڳي ٺڳ کي. (سنڌ ، چوڻي)
36. ٺلهن ٺڪرن تي ڌڪا ڪير نه جهليندو. (ساهتي، پهاڪو)
37. ٽڪو ڏيئي پرائو ٻار نه کارجي. (سنڌ، پهاڪو)
38. ٽڪي جي ٻوڙ ۾ مک ئي ملندي. (سنڌ، پهاڪو)
39. ٽنگ ڀڳو ڪم ڪري، ٻانهن ڀڳو ڪم ڪري، دل ڀڳو هرگز ڪم نه ڪري. (سنڌ، چوڻي)
40. پاڻي پي ذات نه پڇجي. (هندي/بنگالي، چوڻي)
41. پرائي ڌيءَ تان کارڪ به چڱي. (سنڌ، پهاڪو)
42. پرائي ڏَيوَ تان کارڪ به چڱي. (هندي، پهاڪو)
43. پنڻ کان وڌيڪ ڪهڙو نڀاڳ آهي! (ساهتي ، چوڻي)
44. پنڻ وچان، پڙهڻ ياد ئي ناهي. (سنڌ، چوڻي)
45. پهلي آپ پهلي آپ ڪبو ته گاڏي ڇٽي ويندي. (اردو، پهاڪو)
46. پيادي مان هسوار، هسوار مان پيادو، خدا ٿو ڪري. (سنڌ ، چوڻي، پهاڪو)
47. پَير کُپي ته جاٺو به لڳي. (سنڌ، پهاڪو)
48. جاتي پاڻي، تاتي پاڻ. (هندي ، چوڻي)
49. جنهن جو ڪم سوئي ڪري، ٻيو ڪري ته نقصان ڀري. (سرو ، چوڻي)
50. جنهن جي ڳالهه، پنهنجي پيٽ ۾ نه ٿي ٽڪي، تنهن جي ڳالهه، ڪاٿي به ڪين ٿي لڪي. (اردو، چوڻي)
51. جنهن جي ناني نڀاڳي، تنهن جا ڏوهٽا ڪهڙا ڏاتار ٿيندا. (سرو، چوڻي)
52. جنهن جي هيڪار، ڪيائين ڪوڙي ٿئي، تنهن تي ٻيهار، سچيءَ ساک نه وسهان. (هندي ، چوڻي)
53. جنهن رين جو مزو ورتو، تنهن کان ٻيا مزا وسري ويندا. (ساهتي، چوڻي)
54. جنهن کي پنهنجي حال جي خبر نه ٿي پوي، تنهن کي ٻئي جي سال جي خبر نه پوندي. (هندي، چوڻي)
55. جنهن کي رب رکي، تنهن کي ڪير چکي؟ (اردو، چوڻي)
56. جنهن ويٺي نه ڄاتو، سو بيٺي ڪهڙو ڄاڻندو؟ (سنڌ ، پهاڪو)
57. جوش به، وقت تي ڪم ايندو آهي. (سرو، چوڻي)
58. جو گهڻي جي لالچ ڪري ٿو، سو موچڙا گهري وٺي ٿو. (لاڙ، چوڻي)
59. جو وَڙُ جڙي جن سين، سو وَڙُ سيئي ڪن. (سنڌ، چوڻي)
60. جوئر جُوءِ ۾ نه هوندي، ته رهو رانديون ڪندو. (سنڌ، پهاڪو)
61. جهڙي نيت، تهڙي مراد. (سرو، چوڻي)
62. جيتري جهار هڪلبي، اوتري اٿندي. (سرو، پهاڪو)
63. جيسي جيسيءَ جي ٻولي سمجهندو آهي. (سرو،چوڻي)
64. جيسين ڪاني اثر ڪري، تيسين ٻياني سر نِيئي. (سرو، پهاڪو)
65. جيڪو نانگن جي ٻرڙن ۾ هٿ وجهندو، سو به نه بچيو. (سنڌ ، پهاڪو)
66. جيڪي ڪلهو ڏيندا آهن، سي توڙ به رسائيندا آهن . (سرو، پهاڪو)
67. جيڪي وٺڻ سکيا آھن، سي ڏيندا ڪين آهن. (لاڙ ، چوڻي)
68. ڄٽ، پادر سان سڌو هوندو آهي. (سنڌ، پهاڪو)
69. ڄٽيءَ سُٽُ پسايو، واڻيي وڌس وٽي. ڄٽيءَ ليکي واڻيو ڦريو، واڻيي ليکي ڄٽي. (سنڌ، پهاڪو)
70. چاڪر مٿان چوڪيدار نه رکجن. (هندي، چوڻي)
71. چُتِ تي چوٽا، مدعي رد. (هندي ، چوڻي/پهاڪو)
72. چڱن پٺيان چُٽَ ۽ چُٽَن پٺيان چڱا. (سنڌ، چوڻي)
73. چور به جهڙو ڪاڪو (ساهتي، پهاڪو)
74. چور تي ايتري چٽي رکجي، جيتري پاڙو برداشت ڪري سگهي. (اردو، پهاڪو)
75. چور جي ڏاڙهيءَ ۾ ڪک! (سنڌ، پهاڪو)
76. چور چور ٿيندو آ، ٻلو ٻلو ٿيندو آ. (سنڌ، پهاڪو)
77. چورن سان چاهُ پئي، جي من ميڙ ڪيئي. پوندو ته ڪاٺِ، نه ته ڪوٺائبو ته سهي. (ساهتي، چوڻي)
78. ڇا رٻ، ڇا بسم الله. (ٿر، پهاڪو)
79. ڇا ڪول ، ڇا ڪول جو وزن؟ (اردو، پهاڪو)
80. حرام جيڪي کائيندا، بک ۾ سيئي اونائيندا. (ساهتي، چوڻي)
81. خدا تعاليٰ ڇپر ڦاڙي ڏئي ٿو. (هندي ،چوئي )
82. خيراتون اهي ڪن، جيڪي کجين تي چڙهن! (سرو، پهاڪو)
83. دانگي تپي ڇهه مهينا ته ضدي مهمان کپي ٻارنهن مهينا. (سرو، پهاڪو)
84. دعا به لڇڻن واري کي لڳندي آھي. (سرو، چوڻي)
85. دنيا ۾ دوڌ کان دوڌ، پاني ڪا پاني آهي. (هندي ، پهاڪو/چوڻي)
86. دولت نُهن کان ماس وڇوڙي. (هندي، پهاڪو/چوڻي)
87. ديڳڙا ويامندا ته مرندا به. (سنڌ، پهاڪو)
88. ڌڻي تعالي هر هنڌ موجود آهي (هندي، چوڻي)
89. ڌوٻيءَ جي گهران وڃي ڇوو، ڪپڙو ڦاٽي مالڪ جو. (سنڌ، پهاڪو)
90. ڏاند ته ڪاھي ويو جمعو، اسان ائين به نه چئون. (پھاڪو)
91. ڏوهاريءَ جي من ۾ سڀ ڪو سندس گلا ٿو ڪري. (ساٿي، پهاڪو)
92. ڏوهٽا وڌندي جا ويري آهن. (ساهتي، چوڻي)
93. ربُّ ريجهائڻ سولو، رنان ريجهائڻ ڏکيو. (سرو، چوڻي)
94. رن چشڪي هري، رکي آرتوار. (هندي ، پهاڪو)
95. رنن زالن جا ڪهڙا جمعا؟ (سنڌ،پهاڪو)
96. ريڍار اڳيان رباب، وڄائڻ مان نه وري نه سري. (هندي، پهاڪو)
97. زندگي تنور ۾ به گذري ويندي، سمور ۾ به گذري ويندي. (فارسي، چوڻي)
98. ساهري گهر جا ڀاتي ته ويري پر چانئٺ به ويري. (هندي، چوڻي)
99. سڀ ڪنهن کي خدا اهو ٿو ڏئي، جو ان جي لائق آهي. (سنڌ، چوڻي)
100. سڃي کي چور جو ڊپ نه هوندو آهي. (سنڌ، چوڻي/پهاڪو)
101. سرڪار، ڪنهن جي چاچا ماما ناهي. (سرو، چوڻي)
102. سور آهن ئي بادشاهن کي. (لاڙ، پهاڪو)
103. سونارو ، پنهنجي ماءُ جي نٿ مان به نه ٽري. (سنڌ، چوڻي)
104. شاهوڪارن جو ناڻو ويامندو آهي. (هندي، چوڻي)
105. شينهن شير خدا جو، وڻيس ته بيدو ڏئي، وڻيس ته ٻچو ڏئي. (هندي، پهاڪو)
106. عزت لٿي کان پوءِ خيرات ڪرڻ، ڪهڙي ڪم جي؟ (نصيحت ، چوڻي)
107. عشق نه ڄاڻي ذات ڪذات. (هندي ، چوڻي)
108. فقيرياڻي ٿئي راڻي، چي؛ “جارا ڏيوڻا، مين کاوڻا!” (ساهتي، پهاڪو)
109. ڦٻيا اهي، جيڪي ڦاٽي مئا. (سنڌ، چوڻي)
110. ڪارا گهڻا پر ڪارنهن ڪنهن ڪنهن جي لهي. (سرو، پهاڪو)
111. ڪاهل جي قبر به ٻيا والاري ٿا وڃن. (سنڌ، چوڻي)
112. ڪتو ڪتي جو ڀاءُ آهي. (پشتو، پهاڪو)
113. ڪتي نه مُنهن، ڪتي جي ڌڻين مُنهن. (سرو، پهاڪو)
114. ڪم ڪڌو ڪجي ته به هٿ مضبوط وجهجن. (لاڙ، چوڻي )
115. ڪنيءَ رن جا ٻار ، ٿورا تيئن چڱا. (سنڌ ، چوڻي)
116. کاڻي کِچڻي، اونڌا طباخ. (سنڌ ، پهاڪو)
117. کيتي ، سِرَ سَيتِي (سنڌ چوڻي)
118. گرو گپ جو آهي ئي ڪو نه. (پھاڪو)
119. گيان ڌيان آهي اُتي، جُتِي آهي جِتِي. (هندي، پهاڪو)
120. گھٽو ڌارجي ان لاءِ، هٿان چري ڪپاه. (هندي، پهاڪو)
121. گهر ۾ ڪنهن جو به قدر نه ٿو ٿئي. (اردو، پهاڪو)
122. گهڻا پئسا، ٿورن پئسن کي ڪمائيندا آهن. (واپاري، چوڻي)
123. ڳالهين سنديون ڳالهيون، ٽڪي سندا موٺ. (سنڌ، پهاڪو)
124. لالچ ڇڏڻ سان عزت ملي ٿي. (هندي، چوڻي)
125. لالچ، ڪتن سان گڏ کارائي. (سنڌ، چوڻي)
126. لک کٽيا ڏُومڻيءَ، جي ڏُوم سلامت آيو. (هندي، پهاڪو)
127. لوڀيءَ سندي راڄ ۾، ٺوڳي مري نه بک. (سنڌ، چوڻي)
128. ماٺ ڏاڍي مٺي آهي. (سنڌ، چوڻي)
129. مالڪ وڃن ٻيڙيءَ چڙهيا، شاهد وڃن غوطا کائيندا. (هندي ، پهاڪو)
130. مرشد لاءِ دال، ته خليفن لاءِ خال. (سنڌ، پهاڪو)
131. مڙس بنا ويهون ڪير نه ڪري. (سنڌ، چوڻي)
132. مفت جو شراب، قاضيءَ کي به حلال. (سنڌ، پهاڪو)
133. مُنڊِيل هٿن سان، وڙهي ڪين سگهبو. (ڪوهستان، پهاڪو)
134. موت جي منهن ۾ وڃڻ لاءِ به حوصلو کپي. (سنڌ ،چوڻي)
135. موت، نه وقت ڏسندو آهي نه هنڌ. (سنڌ ، چوڻي)
136. مئي ڪتي، پرچهه نه وڃائجي. (سنڌ، پهاڪو)
137. نه اڳلا نه پڇلا، مال کاڳيا وچلا. (سرائڪي، پهاڪو)
138. نه اڳلا نه پڇلا، واه جا وچلا. (سرائيڪي ، پهاڪو)
139. نه پرڻ ۾ پاڻي ايندو، نه ئي ڌوڙِ ڌاڻيون وٽبيون. (ساهتي، پهاڪو)
140. نَرُ ننگو، ناري لڄ. ( چوڻي )
141. نقصان پوڻ کان پوءِ نصيحت ڪرڻ ، ڪهڙي ڪم جي؟ (فارسي، پهاڪو)
142. نڪمو، پڪيءَ ٻير هيٺان به بک مري. (سنڌ پهاڪو)
143. نوٽن جي ڀت ٺهرائڻ سولي، سرن جي اولي. (سرو، چوڻي)
144. واڻڪو ٻار به نفعي جي لالچ ۾ ڌڪ کائيندو آهي. (هندي ، چوڻي)
145. واڻيا ٿڪجن ته مٽي ڪڍن. (ساهتي ، چوڻي)
146. وڃجي شادي شهيد تي ته ٿورو نه ٿڦجي لونگ فقير تي. (سرو، پهاڪو)
147. وڏن آئي، ننڍا وسريو وڃن. (سنڌ ، چوڻي)
148. وَرُ ته پهريون وَرُ، ٻيو آهي ڪارنهن جو ٺِڪرُ. (ساهتي، چوڻي)
149. وَرَ راڄ، ٻَرَ راڄ، پُٽَ راڄ، ميڇ راڄ. (پنجابي، چوڻي )
150. وڻ وڻ کي، اُگهاڙ نه ڏيکاربي (سنڌ / ساهتي، چوڻي )
151. هارئي کان پيتو ڀلو. (هندي، پهاڪو)
152. هجئي واندڪائي ته وڃ وڏيراڻي اوطاق. (سرو، چوڻي/پهاڪو)
153. هر ڪنهن جي ڪاميابيءَ لاءِ، ڪانه ڪا واٽ آهي. (هندي، چوڻي)
154. هر ڪو دولت سان محبت ڪري ٿو. (ساهتي، چوڻي)
155. هر ڳالهه جي مصلحت، خدا تعالي ٿو ڄاڻي. (ساهتي، چوڻي)
156. يارن سان پنبئون نه ڪجي. (لاڙ، پهاڪو)
157. يارن سان ڪهڙا ليکا؟ (سنڌ، چوڻي)
ڪتاب تي آيل ريٽنگ ۽ رايا
ھيستائين ڪابہ ريٽنگ ناھي مِلي
ڪتاب تي راءِ ڏيڻ لاءِ مھرباني ڪري لاگ ان ڪريو.
