واکاڻ مرسلين جي گفتار آهي کنڊ
شهيد ميان محمد سرفراز ڪلهوڙا خاندان جو واحد حڪمران هو. جيڪو اعلى پايي جو شاعر عالم فاضل ۽ داناءُ شخص هو. ميان سرفراز جڏهن قلعي ۾ قيد دوران حضرت محمد مصطفى صلى الله عليه وآله وسلم جي شان ۾ نهايت ئي سچي سوز آزي نيزاري سان هڪ مدح چئي هئي. سنڌي زبان ۾ سندس پهريون موزون ڪلام غالبا اها مداح ئي آهي.
حضرت پير سائين سيد علي گوهر شاھ اصغر (عرف بنگلي ڌڻي) جي هيءَ مناجات به ننڍي هوندي ٻڌم ۽ اندر ۾ پيهي وئي:
جبارا جرم بخش ڪيم جي ڪبيرا،
انـک عـلـى ڪـل شـيءَ قـديـرا،
عفو ڪر تون عصيان جي مون ڪيا هن ،
گـنھه جـي گـنهـگـار جـا سـڀ صغيرا.
حضور جن جي ذات مبارڪ نه رڳو دنيا جي مسلمانن کي پر سڄي عالم کي مسحور ڪيو بيٺي آهي. هن محسن انسانيت جي عشق ۾ الائي ڪيترا فدائي فدا ٿيا ۽ پيا سندس ساراھ ۾ مداحون، مولود ۽ نعت شريف چون، لسٽ کٽڻ جي ناهي هئُ اهڙن فدائين عاشق رسول وارن لاءِ عاشق رسولﷺ جو اعلى تحفو نعتيه ديوان سندي سڪ پرين آهي. حڪيم دين محمد اڪرم ٻورڙائي اسانجو پراڻو ساٿي روح رهاڻ جي سفر ۾ گڏ رهيو هاڻ به گڏ آهي، دين محمد اڪرم ٻورڙائي ڪهنه مشق، پراڻو شاعر جنهن جي شاعري سنڌ جي ڪنڊ ڪڙڇ ۾ گونجندي رهي آهي. سندس شاعري جو مزاج سندس سڀاءُ وانگر ماٺيڻو ۽ هلڪن سُرن ۾ وهندڙ پاڻيءَ جيان آهي، هو علم عروض جو پابند شاعر آهي تنهن ڪري سندس شاعري ۾ هڪ نظم ۽ ضبط آهي، سندس هي نعتيه ديوان حضور پاڪ صلى الله عليه وآله وسلم جي ذات مبارڪ جي خدمت ۾ خراج عقيدت جو نماڻو نمونو آهي.
هن ديوان جي شروعات ڌڻي واحد وحدہ جي نالي سان ٿئي ٿي.
جڳ جا ڌڻي منهنجا خدا، تون ڪر ڪرم پنهنجو سدا،
منـهنـجـي عـبادت يـا خـدا، تنهنجي ڪيان هر هر ثنا.
حضورﷺ جن جي شان ۽ مرتبي کي مٿاهون رکندي هُن پنهنجي اندر جو احوال اجھو هن نموني ۾ اوريو آهي.
دل درد ڪـئي ديـوانـي ڪـر دور نا دلارا،
پاڻا نـه پل پري ڪـر مـونکي پرين پيارا،
مرسل مديني وارا
بيحال آهيان بيحد سورن اندر آ ساڙيو،
رئندو ر هان ٿو راڻل نيڻن مان نير نارا،
مرسل مديني وارا
دل ۾ تون ياد آهين شب روزتوکي ساريان،
تنهنجي تلاش ڪريان نوري ڏسي نظارا
مرسل مديني وارا
اڪرم هميشه سليس شاعر رهيو آهي، سندس حجتون به سليس ۽ هيٺاهين واريون آهن.
هـجـي سـنڌ تـوڙي هـجـي هـند يـار،
وٺـن نـام احـمـد ﷺ پـيـارو جـنـاب،
سـتم سـور سـانـگـين هـتـي هـا سـٺا
ويڙهيچن جي ويڙهن ۾ خوشبودار ٿيون
مـلـيو هـادي اڪـرم سـونـهـارو جـنـاب
اڪرم هن سڄي ديوان ۾ جنهن نموني سان مدح خواني ڪئي آهي اُها بي ساختگي ۽ بي خودي جو مظهر آهي وڌايو سدا ذڪر جنهن جو خدا هو هئُ اڪرم به ان جو مدح خوان آهي هن ديوان کي ڏسندي الائجي ڇو مونکي حمل فقير جي هڪ پراڻي مدح ٿي ياد اچي جنهن جي حجت ۽ ساراھ انداز فڪر ۽ پهچ ساڳي آهي.
سـيـد سـچـا سـردار تـون، عـالـم سـنـدا آڌار تون،
ڪُـل مـرسلن مهندار تون، ڪر مهر مون تي مصطفىٰ،
بيشـڪ رسـول الله تـون، بـيشڪ نـبـي الله تـون،
بـيشـڪ حـبيـب الله تون، ڪر مهر مون تي مصطفى،
تـوکي قـرب قـوسين، جـو صاحب آهين ثقلين جو،
تـون قـرت الـعـينـين جو، ڪر مهر مون تي مصطفىٰ.
اڪرم جي نعتن ۾ به اُهائي واٽ ۽ اُهو پنڌ آهي ۽ اُهو انهي جستجو ۾ رهيو آهي ته ڪهڙا اکر ڳڻيان ڪهڙا ماڻڪ موتي جڙايان جو سچي سردار جون وصفون بيان ڪري سگهان.
تـعـريف مـدنـي جـي لکان نت ڳوليان اهـڙا اکر،
وصـفون بيان جن سان ڪيان نت ڳوليان اهڙا اکر.
موسـم بهـارن ۾ مـٺا توتي چـوان مـان نـعـت ٿو،
مـولود تـنهنجا ٿو چـوان نـت ڳـوليان اهـڙا اکـر.
هئُ سڄو ديوان تشبيهن استعارن ترڪيبن جو خوبصورت مجموعو آهي. اڪرم سائين پنهنجي حياتي کي سڦرو ڪرن لاءِ عقيدت وارو اهو رستو ڳوليو آهي جنهن تي الله تعالى سڀني کي هلڻ جي هدايت ڏئيٿو، انسان وٽ انهي رستي تي هلڻ لاءِ اهوئي وسيلو آهي. جيتوڻيڪ پنهنجو سمورو هنر ڪتب آڻيندي به بيوس آهي. هُن جي سگھه انساني آهي تنهن هوندي به سندس وت آهر هن محنت ۽ عقيدي جي پورهيي کي سلام آهي.
اخـلاق جـنهـنجـو اعـلـى رب الـعـلى ڪـيـو،
ان خـلـق بـهتـريـن جـي گـفـتـار آهـي کـنـڊ،
دنـيـا ۾ هـئـي رسـالـت تـنـهـنجي ئي روشني،
پـيـغـام دلـنـشـين جـي گـفـتـار آهـي کـنـڊ،
اڪـرم کـي ڪـهـڙي طاقت جو هو پڻ ڪري سگھي
واکاڻ مـرسـلـين جـي گـفـتـار آهـي کـنـڊ
[b]حميد سنڌي
10 اپريل2003[/b]