ڪالم / مضمون

آئينا ۽ عڪس

هي ڪتاب ”آئينا ۽ عڪس“ نامياري شاعر، ليکڪ ۽ ڪالم نگار ذوالفقار سيال جي ڪالمن جو موجموعو آهي.

هي ڪتاب چانڊوڪي پبليڪيشن، لاڙڪاڻو/ ڪراچي پاران 2015ع ۾ ساحل پرنٽرز وٽان ڇپرايو ويو.
Title Cover of book آئينا ۽ عڪس

محمود صديقي، سنڌي ۽ ساڙ

گذريل ڏينهن پاڪستان ثيليوزن ڪراچي سينٽر طرفان ڀارت کان آيل مشهور شاعر جاويد اختر ۽ سندس گهر واري منفرد ادڪاره شبانه اعظمي سان هڪ پروگرام رڪارڊ ڪيو ويو، جنهن جي ڪمپئيرنگ انور مقصود ڪئي.انور مقصود پاڪستان ۾ ڪمپئيرنگ جي حوالي سان هڪ وڏو نالو آهي. پر پهريون ڀيرو ، هو جاويد اختر ۽ شبانه اعظمي جي آڏو ڄڻ ته وائـڙو پئي لڳو. ۽ ٻنهي جا جواب تيز، تُز ۽ عالماڻه هئا. اهو رنگ ڏسي وڏي خوشي ٿي ته ٽئيلنٽ بهرحال ٽئيلنٽ آهي. پوءِ اهو ڪٿي به هجي ۽ ڪهڙو به هجي. اهو پروگرام هلڻ کانپوءِ خبر پوندي ته قابل ماڻهو پنهنجي مهڪ ۽ سڃاڻپ رکي ٿو ۽ ان پروگرام لاءِ ٽي وي جس لهڻي. ان کان اڳ دليپ ڪمار جڏهن پاڪستان آيو هو ته ان جي رڪارڊنگ به ڪئي ويئي هئي. ۽ پنهنجي نوعيت جو اهو پروگرام به لاجواب هو. جيڪڏهن اهڙا ئي پروگرام ٿيندا رهن ته به هڪ ٻئي جي خيالن کان آگاهي ٿيندي رهندي. هونئن به شاعر، اديب ۽ اداڪار جي هٿ ۾ رڳو قلم ۽ پرفارمنس آهي.توپ، ٽيئنڪ ۽ ميزائيل ڪونهي. اها ٻيءَ ڳالهه آهي ته انهن هٿيارن کان خطرناڪ هٿيار قلم جو آهي. شرط اهو آهي ته ڪو اها ڳالهه محسوس ڪري. مون ڳالهه پئي ڪئي شبانه اعظمي ۽ جاويد اختر جي ان پروگرام ۾ ٽي ويءَ جا مشهور ۽ مخصوص ادڪار، شاعر، اديب، موسيقار، ڳائڻا ۽ نشرو اشاعت واري شعبي سان لاڳاپيل ماڻهو پڻ شامل هئا. مان ۽ اردو شاعر ۽ اديب مهر وجداني به گڏ هئاسين.پروگرام ختم ٿيڻ کانپوءِ اسان جي اديبن ۽ شاعرن جو هڪ وڏو تعداد شبانه اعظمي ۽ جاويد اختر سان تصويرون ڪڍائڻ جي جستجو ۾ هو ۽ انهن اتي موجود فوٽو گرافرن کي ميڙون منٿون پئي ڪيون. جن ۾ بشريٰ انصاري، مشي خان، شگفته اعجاز، شفيع محمد شاهه، گلاب چانڊيو، اسلم اعجاز ۽ ٻيا ڪيترائي اداڪار شامل هئا. جن فضيله قاضي ۽ قيصر خان نظاماڻيءَ کي پئي چيو ته هو تصويرون ڪڍن، جو ٻئي پنهنجي ذاتي ڪئميرا کڻي آيا هئا ۽ فوٽو گرافي ڪري رهيا هئا. ان وقت فضيله قاضي ۽ قيصر خان نظاماڻي مذاق ۾ چئي رهيا هئا ته هڪ تصوير هڪ هزار رپين جي آهي. هونئن به مٿين ماڻهن لاءِ هزار ڪا اهميت ڪو نه ٿو رکي. پر جيئن تي هيءُ تصوير هڪ يادگار تصوير هئي ان ڪري اُن جي اهميت پنهنجي جاءِ تي ان جو ڪو اندازو اهو هو ته پروگرام جي اسسٽنٽ پروڊيوسر امجد شاهه کي اداڪاره مشي خان جاءِ ئي نه پئبي ڏي. جنهن تي پروگرام جي پروڊيوسر کي مشي خان کي چوڻو پيو ته اڃا تصويرن مان ڍؤ نه ٿيو اٿئي؟ هن کي به جاءِ ڏي بهرحال اهو ذوق شوق فطري هو. ان ئي موقعي تي مهروجداني حيرت جو اظهار ڪري رهيو هو ته ” هو اداڪار جن سان تصويرون ڪڍائڻ لاءِ ملڪ آتو آهي. اهي ٻين سان تصويرن لاءِ ڪيڏا آتا آهن؟ ڪراچي مان نڪرندڙ هڪ رسالي ”ينگ جنريشن“ جو مان (اعزازي) ايگزيڪيوٽو ايڊيٽر هئس ۽ مهر وجداني ان جو ايڊيٽر هو. ان ڪري هو مونسان گهرو به آهي. پر ان جا ٻيا ريمارڪس هتي ڏيئي نٿا سگهجن. ان موقعي تي اداڪار محمود صديقي جيڪو ڪيتري وقت کان ڏسي رهيو هو، منهنجي ويجهو آيو ۽ چيائين: ” ڊاڪٽر صاحب! هي تقريب ته اداڪارن جي آهي، اوهان ڪيئن آيا؟ ٺڙڪ هڻڻ!“
مون هن جي منهن ڏي ڏٺو. ائين محسوس ٿيو ڄڻ ته هي تقريب محمود صديقيءَ جي گهر ٿيندڙ هجي ۽ ان کي حسينه معين، نياز احمد، لال محمد اقبال، مهدي حسن، مهر وجداني ۽ ٻيا ڪيترائي شعبن سان مشهور ماڻهو نظر نه آيا يا هن جي اکين تي ڪو ساڙ، تيسو ۽ غبار چڙهي ويو هو. ۽ ٻيو ته محمود صديقي ڪير ٿيندو آهي. ٽي وي سينٽر جي سرڪاري پروگرام ۾ اچڻ تي روڪڻ وارو؟ ڇا لاءِ ته اها هن جي ذميواري ئي ڪانهي؟ جنهن گهرايو، ڇا اهو محمود صديقيءَ کان پڇي گهرائڻ جو پابند آهي؟ مون حيرت مان ڏٺو ته محمود صديقي جي ان ساڙ، حسد ۽ تيسي جو مطلب ڪهڙو آهي؟ منهنجي اچڻ سان هن جي ڪهڙي حق تلفي ٿي. هن کي مان ئي هڪ غير موزون ماڻهو لڳس. جڏهن ته مان هن جي رياڪاري واري انداز جو ماڻهو ئي ناهيان. مون ڏٺو ته ان وقت مهروجداني جي اکين ۾ پڻ هڪ وڏو طوفان هو، جنهن مون کي چيو يار! وڏو اداڪار ٿيڻ ۽ وڏو انسان ٿيڻ اُهي به الڳ ڳالهيون آهن. مون کي خبر نه هئي ته محمود صديقي ايترو..... ۽ نيچ آهي. ”کيس چيم هي سنڌي آهي. ان ڪري شايد اهو ان جو بنيادي حق آهي. مهروجداني چيو ته ”اداڪار نه پر رياڪار آهي.“ بهرحال محمود صديقي جتي به هجي ۽ خوش هجي.
(روزانه هِلال پاڪستان ڇنڇر 3 اپريل 1999ع)