شاهده پروين ۽ راڳ
شاهده پروين پنهنجي ڏنل ٽائم ٽيبل مطابق آئي، مان ۽ ناز سهتو هوٽل فٽاز ۾ ان سان ملياسين مون کيس چيو ته ”سنڌي آئٽم ضرور ڳائڻو آهي. تو کي جيڪو به ياد هجي ڳاءِ!“
چيائين:”سرائڪي ڪلام گهڻا ياد آهن. سنڌي ڪو به ڪلام ياد ڪونهي“ ڇا ڪجي؟؟“ پوءِ مون کيس ”ديپڪ راڳ هي چاهت اپني“ جي ڌن تي هڪ سنڌي ڪلام ۽ ٻيو استاد فيروز گل جو ڳايل ڪلام مرڪ ۽ مهڪ پيار هوندو آ- لکي ڏنا ۽ سندس ميوزيشن سان پاڻ ويهي ريهرسل ڪرائي. هن کي ڪلام لفظن ۽ ڌن سميت ياد ڪرايو. هن ان کان اڳ ڪڏهن به سنڌي نه ڳاتي هئي، کيس اردو الفابيٽ ۾ سنڌي لکي ڏنم، سرائڪي هجڻ ڪري هن کي لفظن جي اچار ۾ ڪابه رڪاوٽ محسوس نه ٿي ۽ پوءِ هن ٿوري گهڻي لفظي چڪن سان ساڳي راڳن ۾ اهي ڪلام ڳايا، جيڪي تمام گهڻا پسند ڪيا ويا.
شاهده پروين حيدرآباد جي جيمخانه جي ماحول کان ڏاڍي متاثر ٿي ۽ هن کي ڀرپور داد پڻ مليو. ان کان پوءِ منهنجي بدلي ڪراچي ٿي! پر شاهده پروين سان فون تي گفتگو جاري رهي. ڪڏهن هن جو فون ايندو هو ۽ ڪڏهن مان کيس فون ڪندو هئس. هڪ دفعو هو ڪراچي ڪنهن فنڪشن ۾ آئي ته مون کي فون ڪيائين. سندس رهائش پرل ڪانٽينيٽل هوٽل ۾ هئي. منهنجي هن سان ملاقات ٿي، زور رکيائين ته پروگرام آهي گڏجي هل کين چيم هي نجي پروگرام آهي. ۽ اهو مناسب ناهي ته مان به هلان . بهرحال ان کان پوءِ مان ٻه دفعا لاهور ويس ته هن سان ملاقات ٿي. هوءِ پرل ڪانٽينيٽل لاهور ۾ مون سان ملڻ آئي ۽ پنهنجي گهر رات جي ماني جي دعوت ڏئي وئي. مان ۽ منهنجو دوست ان جي گهر وڃي ماني کاڌي، ڏاڍو سٺو بندوبست ٿيل هيو، مون کي پهريون دفعو اهو احساس ٿيو ته شاهده پروين دل جي ڏاڍي سخي آهي. هوءَ پاڻ ۽ ماسي ڏاڍي خدمت ڪئي. ماني کان پوءِ هن پنهنجي ميوزيشن اسلم خان ۽ ٻين مهمانن سان ملاقات ڪرائي جن چيو ته ”ميڊم توهان کي ڏاڍو سنڀاليندي آهي ۽ تعريف ڪندي آهي.“
اسلم خان حيدرآباد ۽ ڪراچيءَ ۾ شاهده پروين سان گڏ هيو. ان ڪري ان سان عليڪ سليڪ قائم رهي. شاهده پروين کي اهو احساس هو ته هوءَ خوبصورت ناهي. پر کيس ان تي به فخر هو ته هو، جهڙي سريلي هئي هوءَ راڳ ڇيڙيندي هئي، ان وقت اهو محسوس ٿيندو هو. ڄڻ ڪو سر جو آبشار ۽ وهندو پيو وڃي. سندس آواز جو اتار چڙهاءُ ۽ ادائيگي من کي موهي وجهندي هئي. هن جا سرائڪي ڪلام سندس ماءُ زاهده پروين جون سڪون لاهيندا هئا ۽ هن کي ڪافي راڳ تي وڏو عبور حاصل هو. عبور ته هن کي ڪلاسڪ ۽ نيم ڪلاسڪ راڳن تي به هو. جيڪو قائم رهيو. شاهده پروين لاهور جي ڪيترين ئي گلوڪارائن کان وڌيڪ سريلي ۽ پختي ڳائڻي هئي. ان ڪري هو ٻڌائيندي هئي ته هتان جون سهڻيون گلوڪارائون هن کان ساڙ کائن ٿيون. جيڪو پڻ فطري عمل هو. شاهده پروين هڪ اڌ دفعو عيد تي پڻ فون ڪئي ۽ عيد مبارڪ ڏنائين. گذريل سال 14 فيبروري تي منهنجي ڀائٽن جي شادي هئي. صلاح ڪئي سين ته هن دفعي محفل موسيقيءَ ۾ لاهور جي فنڪاره زرقا کي گهرائجي. مون شاهده پروين کي فون ڪيو ۽ چيو ته مان زرقا کي سڃاڻان ئي نه . تون هن سان ڳالهائي پوءِ ٻڌا. ۽ هن ان سان ڳالهايو ۽ ان جو فون نمبر ڏنو. چيائين تون فڪر ئي نه ڪر مان ان کي ۽ ان جي سازندن کي ايڊوانس به ڏينديس. پوءِ اها تون هن جي معرفت موڪلجانءِ. پر پوءِ اسان جو پروگرام تبديل ٿيو ان کان پوءِ گذريل سال جون ۾ مان فيملي سان گڏ لاهور ويو هيس. مون شاهده پروين کي فون ڪيو. پاڻ لاهور کان ملتان وڃي رهي هئي. ۽ چيائين ته مان ٻن ڏينهن ۾ موٽي اينديس. تنهنجي فيملي کي دعوت ڏينديس. مون وٽ ماني ضرور کائو، پر ان کان اڳ اسان جو اسلام آباد جو پروگرام ٿي ويو ۽ اسان پنهنجي شيڊول کان اڳ هليا وياسين ۽ مون شرمندگيءَ کان هن ڏئي فون ئي نه ڪيو.
شاهده پروين جو وڇوڙو هڪ سٺي فنڪاره ۽ سريلي انسان جو وڇوڙو ته آهي ئي.پر اُن سان گڏ ائين ٿو محسوس ٿئي ته ڄڻ هڪ سٺي ساٿيءَ جو وڇوڙو پڻ آهي ۽ هن جي وڇوڙي جي ڪري منهنجو لاهور جي فنڪارن سان ڄڻ ته سمورو رابطو ٽٽي ويو آهي.
شاهده پروين جي زندگي به ڏاڍي ڏکي گذري، هوءَ مون سان پنهنجا مسئلا شيئر ڪندي هئي. هن کي پنجاب جو ڪو همراه خرچ به ڏيندو هو. جيڪو هن جي فن جو وڏو مداح ۽ قدر دان هو. ڪجهه وقت اڳ هو هن کي ماڊل ٽائون ۾ شفٽ ڪرايو ويو جنهن ۾ هن جو پنهنجو تمام گهڻو خرچ آيو هو. اتي هن ٻڌايو ته هن جا ڏينهن سٺا گذري رهيا آهن.فنڪشن جي سلسلي ۾ هن کي جيڪا مناسب في ملي هوءَ هلي ويندي هئي، هيءَ واحد فنڪاره هئي جيڪا فن جي ايڏي بلندي تي هجڻ جي باوجود نخرو نه ڪندي هئي ۽ چوندي هئي ته مون کي پنهنجو فن پيش ڪندي ڏاڍي خوشي ٿي محسوس ٿئي. شاهده پروين تمام سادي، صاف گو ۽ ۽ فقيراڻي سڀاءَ جي هئي. هن جي موت سان راڳ جي هڪ ادا ۽ لهجو پڻ ختم ٿي ويو. نائين محرم تي ٽي وي تي هن جي موت جي خبر ٻڌي مون کي ڏاڍو ڏک ٿيو، شال الله تعاليٰ کيس جنت ۾ جاءِ ڏي.
(روزانه هلال پاڪستان ڪراچي، 29 مارچ 2003ع)