ڪالم / مضمون

آئينا ۽ عڪس

هي ڪتاب ”آئينا ۽ عڪس“ نامياري شاعر، ليکڪ ۽ ڪالم نگار ذوالفقار سيال جي ڪالمن جو موجموعو آهي.

هي ڪتاب چانڊوڪي پبليڪيشن، لاڙڪاڻو/ ڪراچي پاران 2015ع ۾ ساحل پرنٽرز وٽان ڇپرايو ويو.
Title Cover of book آئينا ۽ عڪس

ٻڪري، مان ۽ رِڍ

قدرت جا رنگ هميشه نرالا رهيا آهن ۽ حيرت جوڳا پڻ، پر اسان جون اخبارو بظاهر ننڍيون ڳالهيون ته ڇپن ٿيون. پر انهن جي پويان جيڪي ڪرشما آهن، انهن تي ويچارجي نٿو، جي ڪرشما برابر قدرت جا پنهنجا ذاتي پاتي آهن. پر ماڻهن به خليفي هجڻ جو ثبوت ڏنو آهي. ۽ وسان نه گهٽايو آهي. اهڙا معجزا پيا ٿين ۽ اهو ”نان اسٽاف“ عمل جاري وساري آهي. هڪ خبر آهي ته ڳوٺ سانڌاڻ تعلقي هالا جي رهواسي ممن درزيءَ جي ٻڪري، رڍجهڙو ٻچو ڏنو آهي، ڀلا ٻڪري مان رڍ ڪيئن نڪتي؟ اهو جواب وڏو به آهي ۽ تمام مختصر ، جهنگ ۾ هر شئي روان آهي، جو جهنگ جو قانون ئي پنهنجو آهي، گهوڙي گڏهه مان خچر ٿي سگهي ٿو، پوءِ هي جنس ڪا نئين ڪانهي، هونئين نسل کانسواءِ اهڙو عمل زندگيءَ جي ٻين شعبن ۾ به شروع آهي. اسان جا ڪي ڪي مبصر ۽ سياسي ڌنڌي وارا چون ٿا ته، ملڪ جي ڪيترن ئي شعبن مان مارشل لاءِ جون رڍون ڄمن ٿيون. ڀلا يارهن سالن جي رفاقت ايڏي جلدي ته ختم نه ٿيندي. جتي سرعام هڪ دور ۽ ان جا حمايتي آهن. اُتي جهموريت جي پيٽ مان پڻ مارشل لاءِ جون رڍون نڪرن ٿيون. ان ۾ ڪمال نه ويچاري ان درزيءَ جو آهي ۽ نه ئي سياسي آکاڙي جي پهلوانن جو، پر اهو سڄو عمل دخل نهايت حيرت جوڳو آهي، هونئن به اسان جي ملڪ جا ماڻهو پنهنجون زندگيون، حيرت، اچرج، وسوسن ۽ اميدن ۾ گذاري ڇڏڻ جا عادي آهن. انهن جون ڄمارون خون ۽ کلن ۾ گذارنديون آهن. پوءِ ڪٿي اُها کل شينهن جي ته ڪٿي گدڙ جي، ڪٿي اٺ جي ته ڪٿي.....جي. اهو کلون ۽ چوغا پائي اسان سڀ ڪجهه ڪندا آهيون ۽ ماڻهن جي اکين ۾ ڌوڙ وجهندا آهيون ۽ دوڙ مرچن کان بهتر آهي. اها ٻي ڳالهه آهي ته اسان ڪيترو وقت پنهنجي اکين ۾ مرچ محسوس ڪيا آهن، اهڙي موقعي تي ڌوڙ هلڪي ۽ روايتي ڳالهه آهي.
مون ڳالهه پئي ڪئي ته ٻڪري مان رڍ پيدا ٿي آهي، ڪا وڏي ڳالهه ڪانهي. ڀلا جيڪڏهن ڪتي ۽ ٻلي پيدا ٿئي ها. ته ڇا ٿئي ها؟ ڏاڍي کي ڪير روڪيندو ۽ جهليندو. اهو عمل ڪالهه به هيو، اڄ به آهي ۽ سڀاڻي به رهندو. جو اکين ۾ ڌوڙ وجهندڙن تي ڪا جهل پل ڪو ضابطو ڪونهي. بدمعاش پاٿاريدار به آهي ته ميمبر به ان کي روڪڻ ڪم ماڻهن جو ماڻهو پاڻ ان کي چونڊي پنهنجو اڳواڻ بڻائي ته ميار ڪنهن کي ڏجي. هلڻ پاڻ کان نه ٿئي ته لک لعنت گوڏن تي.
چوڻ وارا چون ٿا ته اسان جي ملڪ جي ڪيترن ئي کاتن ۾ اهڙو عمل اڃان هلندڙ آهي. بهرحال هي جهموريت جي ٻڪري ۽ مارشل لا جي رڍ ڪانهي، جو نه جهموريت ٻڪري ٿيندي آهي ته مارشل لا ڪا رڍ. پر هڪڙو مثال آهي ۽ مثال ڏيڻ ۾ ڪو ڏوهه ڪونهي. ان ڪري ان عمل کي رڳو پڙهي، ڇڏي ڏيڻو ناهي. پر ٿورو گهڻو سوچڻو آهي.
پر ڇا ڪجي، اسان وٽ سڀ ڪجهه آهي، سواءِ سوچ جي جيڪڏهن اها هجي ها ته پوءِ ماڻهو ائين نڌڻڪا ٿي، موچڙا نه کائن ها.
(روزاني عبرت 11 مارچ 1990ع)