رشوت ٽوڙ يا رشوت خور کاتو
تازو سي ايم سي اسپتال ۾ ڊاڪٽر حافظ گلاب مورئي جي خلاف نامعلوم درخواست آئي. جنهن جي جاچ ڪرڻ هڪ سب انسپيڪٽر اچي پهتو. ميڊيڪل سپرنٽينڊٽ جي آفيس ۾. چيائين، ڊاڪٽر تي الزام آهي ته هن مال جي (پئسن) خردبرد ڪئي آهي. مون کيس چيو ته هي پئسو سرڪاري آهي. سرڪار ان جي دانهين ناهي ۽ اهو نامعلوم شخص جنهن درخواست ڪئي آهي. جنهن جي ڪا به شناخت ڪانهي ته فريادي ڪير آهي؟ ۽ اهو لڪل شخص ڪيترو اهم آهي؟ ان جي درخواست ۾ ڪهڙي سچائي آهي؟؟ اها درخواست کڻي اوهان ڪهڙي انڪوائري ڪرڻ ٿا چاهيو؟ جنهن جا ڪي تفصيل ئي ڪونهن. ٻيو ته ڪٿي خردبرد ٿيو آهي؟ نامعلوم درخواست تي ايڏي وڏي ۽ تڪڙي ڪاهه؟
ميڊيڪل سپرنٽينڊٽ به کيس چيو ته اوهان اسان کان ڇا ٿا پڇڻ چاهيو؟ جنهن تي مذڪوره ماڻهوءَ چيو ته بس درخواست پهتل آهي. اسان ان تي جاچ ڪرڻ ٿا چاهيون ۽ تفصيل گڏ ڪرڻ ٿا چاهيون.
مون کيس چيو ته اهڙيون درخواستون ته ڪوبه ڪنهن جي لاءِ ڪري ۽ ڪرائي سگهي ٿو. اوهان خط ملندي لٺ کڻي ٿا پهچو. بهرحال هن حافظ گلاب سان وري ڪچهريءَ جو چيو ۽ هليو ويو. ٻئي ڏينهن ڊاڪٽر حافظ گلاب مون کي چيو ته ان ماڻهوءَ جو ڀاءُ اسان وٽ ملازم آهي. هي ان لاءِ ڪواٽر الاٽ ڪرائڻ ٿو چاهي ۽ چوي ٿو ته توهان اسانجو ڪم ڪيو. مان توهان لاءِ سٺي رپورٽ موڪلي ڇڏيندس. مون ڊاڪٽر کي چيو ته- يار! ان ڳالهه جي ڪري ڪواٽر نه ڏيبو- باقي هنکي جيڪو ڪرڻوآهي سو ڪري.
چيائين- منهجو ٿو سر وڃي، تون ايتري به ڪو آپريشن نٿو ڪرين- جان ڇڏاءِ.
کيس چيم ان لاءِ وڏي صاحب سان ڳالهائبو. اهڙي نموني سان کاتي وارا روزانو دوائن جو چيرو کنيون ٿا اچن. هاڻي ڪير جواب ڏئي، شينهن جوپنهنجو منهن آهي. ڪيتريون ئي ڳالهيون سلڻ جون ۽ ڪيتريون نه سلڻ جهڙيون آهن جن جي عام ڪرڻ سان چون ٿا ته سرڪاري راز فاش ٿا ٿين ۽ وري انهنجي پنهنجي سزا آهي، اهڙي طرح سان ڪراچيءَ جي سول اسپتال جي هڪ ايم ايل او. ڊاڪٽر غلام مصطفيٰ ميمڻ کي اينٽي ڪرپشن وارا پڪڙي ويا. سڳ سوڌو، جنهن جا اسان گواهه آهيون ته وڏو مونجهارو هي آهي ته ٻين کاتن خلاف رشوت وٺڻ تي هتي دانهن درج ڪرائي سگهو ٿا. پر هن خلاف ڪاڏي وڃو؟ هڪ مسڪين ماڻهوءَ لاءِ الله جو ئي سهارو وڃي بچي ٿو. ورنه گمنام درخواستن ۽ ڪرائي ۽ حشيءَ تي به وڏو ڪم ڪرائي سگهجي ٿو ۽ پوءِ حاضريون شنوائيون آزار بي عزتي الڳ . هر سرڪار رشوت کي ختم ڪرڻ لاءِ وڏا اپاءَ ۽ ڪوششون وٺي ٿي پر معاملو ...... جهڙو آهي ئي نه ۽ نه ئي ڪجهه ٿيندي لڳي ٿو، سواءِ آسن ۽ اميدن جي رشوت ڇو ٿي وٺجي؟؟ جيڪڏهن ان لاءِ سوچجي ته بهتر آهي ۽ ماڻهن جا بنيادي مسئلا حل ڪيا وڃن ته جيڪو هي ڪجهه ٿئي ۽ نه- هڪ سپاهي، ڪلارڪ، پٽيوالي جي پگهار ٽن ۽ چئن هزارن وچ ۾ آهي. هاڻي ان کي زال ماءُ ۽ ٻه ٻار هجن ته پوءِ گهر جو خرچ ڪيئن هلي؟ جنهن ۾ شامل آهي گهر جي مسواڙ، گئس ۽ بجلي جو بل، ٻارن جا ڪتاب، لٽا ۽ ٽيوشن في، کاڌو پيتو ۽ ڀاڙو ڀتو، هاڻي اسان جا هي بجيٽ ماهر جيڪڏهن عوام جي خدمت ڪندي کين ان پگهار مان بجيٽ ٺاهي ٻڌائن ته انهن جا قوم تي وڏا وڙ ۽ احسان ليکبا. هتي اسان اڃا بيماري بڙي جو اڪائونٽ نٿا لکون. جو ڏٻري مال تي مڇر به گهڻا ٿا اچن. هاڻي هي گگدام ڇا ڪن؟ ڪاڏي وڃن؟ منهنجي خيال ۾ سماج ۾ چورين، براين، نشي جو وڏو سبب اهي حالتون ئي آهن. پر هرڀرو اهو ڪم رڳو غريب نٿا ڪن. سڄو ملڪ مٺائي لڳو پيو آهي. تازو هلال پاڪستان جي 7 مارچ واري اخبار ۾ ٽڪالمي خبر آهي ته 2001 دوران هڪ کرب 77 ارب 89 ڪروڙ 30 لک رپين جون مالي بيقاعدگيون ٿيون.
اسلام آباد مان آن لائن خبر ڏني آهي ته موجوده حڪومت جي دور ۾ ملڪ ۾ مختلف وفاقي وزارتن، سرڪاري ادارن، ڊويزنن ۽ صوبن ۾ مالي بيقاعدگيون، فراڊ ۽ بدعنوانين جي 63 صفحن تي ٻڌل آڊيٽر جرنل آف پاڪستان پنهنجي سالياني رپورٽ جاري ڪري ڇڏي آهي. جنهن ۾ هڪ کرب ستهتر ارب اٺا اسي ڪروڙ ٽيهه لک رپين جون مالي بي قاعدگيون ۽ فراڊ سامهون آيا آهن. جنهن ۾ 836 ڪيسن جو اڀياس ڪيو ويو ۽ آڊٽ جي نشاندهي تي اٺ ارب چوويهه ڪروڙ پنجاهه لک رپيا وصول پڻ ڪيا ويا. جنهن ۾ وڌيڪ ادائيگين جي ڪري هڪ ارب ٻياسي ڪروڙ نوي لک رپين جون پڻ مالي بيقاعدگيون ظاهر ٿيون جن جي جاچ جاري آهي.
هن حڪومت توڙي جو نيب ۽ ريب جي ذريعي ڪافي سرڪاري پئسا پڻ وصول ڪيا آهن ۽ چيو وڃي ٿو ته پاڪستان ۾ پهريون دفعو آڊيٽر جرنل هي رپورٽ شايع نه ڪئي ويندي هئي. هونئن به اسان وٽ سرڪاري ملازم جڏهن ملين ۽ محلن جا مالڪ ٿين ٿا پوءِ سياست شروع ڪن ٿا. تڏهن اسان جي ڪنهن به اداري ۽ ؟؟؟؟ کي انهن ۾ ڪا خرابي نٿي نظر اچي، يا پندرنهن هزار پگهار وارا جڏهن گيسٽ هائوسز ۽ هوٽل هلائن ٿا تڏهن به اهي محڪمي جي نظرن ۾ نٿا اچن. اصل اهو فارمولا وڌيڪ اهم ۽ مضبوط نظر اچي ٿو يعني ڏنو پٽ چٽي جو ۽ ڇٽو پٽ سڪيلڌي جو، پوءِ هر ڪنهن جو پنهنجو پنهنجو سڪليڌو ٿئي ٿو. جيڪا ڪاتي پراڻي تي وڃي ٿي. اها پنهنجي تي به وهي ته انصاف ٿيندو. باقي وهندڙ دريا مان سڀ ٿا پاڻي پيئن جي نٿا پيئن انهن کي به شاباسي نٿي ملي.
(روزاني هلال پاڪستان ڇنڇر 30 مارچ 2002ع)