ڪالم / مضمون

آئينا ۽ عڪس

هي ڪتاب ”آئينا ۽ عڪس“ نامياري شاعر، ليکڪ ۽ ڪالم نگار ذوالفقار سيال جي ڪالمن جو موجموعو آهي.

هي ڪتاب چانڊوڪي پبليڪيشن، لاڙڪاڻو/ ڪراچي پاران 2015ع ۾ ساحل پرنٽرز وٽان ڇپرايو ويو.
Title Cover of book آئينا ۽ عڪس

مت جو منجهيل

ڀينڊو گهڻن ڏينهن کانپوءِ مليو، هو ڏاڍو منجهيل ۽ اداس هيو. مون کيس ڏسندي ئي محسوس ڪيو ته اڄ پڪ سان دال ۾ ڪو ڪارو آهي. جو دال ۾ ڪاري جو ”منهن ڪاري“ سان ڪو به واسطو ڪونهي. ٻنهي ۾ هڪ ڳالهه مشترڪ آهي، يعني ڪارو ۽ بس.
مون ڀينڊي کي چتائي ڏٺو، سندس اکين ۾ شرارت ۽ شوخي هني، هونئن به ڀينڊو جڏهن منجهندو آهي. تڏهن ڏاڍو حيران ۽ پريشان ٿيندو آهي ۽ هو وڦلڻ لڳندو آهي. هونئن به هتي رڳو ڀينڊو نه وڦلندو آهي. پر گهڻائي ليکڪ ٿيڻ جي شوق ۾ وڦلندا آهن: هو هٿن ۾ سرٽيفڪيٽ کڻي هلندا آهن، انهن وٽ عظيم، بيڪار ۽ چانهه جي ڪوپ تي شاعري جا سرٽيفڪيٽ هوندا آهن ۽ هو پنهنجو پاڻ کي وڦلڻ جو چئمپين چورائي، پنهنجو قد وڌائيندا آهن، جو انهن جو قد آئيني ۾ نظر ئي نه ايندو آهي. ۽ هو آئيني کي گاريون ڏيندا آهن، مون ڳالهه پئي ڪئي ڀينڊي جي. جنهن اوچتو اوچتو پڇيو ته ”ادا گيدي، ڀاڙيو ۽ ڪانئر ڪنهن کي چوندا آهن؟! مان منجهي پيس، سوچيم ته ڀينڊي جو سوال سياسي آهي، الائي ادبي؟؟ پوءِ هڪدم خيال آيم ته انهن جو ٻنهي سان واسطو ٿي سگهي ٿو. سياست جي اڄڪلهه مند آهي. ان ڪري ان تي بحث ٻئي دفعي جو چئي ٽاري ڇڏيم، باقي کيس ٻڌايم ته جيڪو پنهنجو نالو ظاهر نه ڪري ۽ نقلي ۽ ڪوڙي نالي ۾ لکي، ان کان وڌيڪ بزدل ۽ ڪانئر ٻيو ڪهڙو ٿي سگهي ٿو!؟
ڀينڊي چيو ته ٿي سگهي ٿو پنهنجو نالو خراب هجيس. چيم نالو ڪو به خراب ناهي ٿيندو. باقي افعال جنهن جا خراب هجن ان کي ڇا ٿو چئي سگهي. هر ڪنهن جو پنهنجو ڪردار آهي، ڀينڊي چيو ته ڳالهه سمجهه.۾ نه آئي. چيم تون به مت جو منجهيل آهين ڇا؟
چيائين. اها مت ڪيئن منجهندي آهي.
چيم، جيڪو ماڻهو پنهنجو نالو ڪهاڻي جي ڌاڙيل جي نالي سان لکي، ان کي ڇا چئجي؟
چيائين، ڪيئن؟
چيم امر لعل هنگوراڻي جي ڪهاڻي عبدالرحمان پڙهي اٿئي؟
چيائين نه
چيم، اهڙا ڪردار وري جاڳيا آهن ۽ پيدا ٿي رهيا آهن.
چيائين پڪ سان ماني ڍَو تي هوندن،
چيم، اها خبر ڪا نه اٿم، باقي ڪا ڳالهه گهٽ ضرور آهي. ڀينڊو کلي پيو ۽ سوچيم خبر ناهي هي ڇو ٿو کلي، حالانڪ مون کل جي ڪا به ڳالهه ڪانهي ڪئي ۽ مان سنجيده آهيان ڀينڊي چيو هاڻي اهو ڌاڙيل پاڻ کي ادو ٿو لکرائي.
چيم، ته پوءِ اهو عبدالرحمان شريف ٿي پيو. جو ان جي نالي سان ادو ٿو اچي.
ڀينڊي ڳالهه مٽائي ۽ چيائين
هٿ ۾ سُرڪو ڇا ٿيندو آهي؟
چيم، اهو هڪ محاورو آهي. جنهن جا مطلب گهڻا ٿي سگهن ٿا. پر ان کانسواءِ ٻيا به محاورا آهن.
پڇائين، ان جو علاج ڪهڙو آهي؟
چيو مانس، علاج ته بيمارين جو ٿيندو آهي؟
پڇائين خارش به هڪ خطرناڪ بيماري آهي ڇا؟
چيو مانس، ان جو علاج ممڪن آهي ۽ ڪنهن به ڊاڪٽر سان رابطو قائم ڪر.
پڇائين، دماغي ڊاڪٽر، جانورن واري ڊاڪٽر يا چمڙي واري سان.
چيم، اهو مرضي تي منحصر آهي. جو جنهن کي جيڪا تڪليف هوندي، هو ان طبيب ڏئي ويندو.
ڏٺم، ڀينڊي جو منهن تپي باهه ٿي ويو آهي. هن جو نڪ، ڪن ۽ منهن پهريو ڳاڙهو ٿيو پوءِ ڪاوڙ مان ڪارو ٿيو ۽ هو هليو ريو
(روزاني عبرت 19 آڪٽوبر 1990ع)