ڪالم / مضمون

آئينا ۽ عڪس

هي ڪتاب ”آئينا ۽ عڪس“ نامياري شاعر، ليکڪ ۽ ڪالم نگار ذوالفقار سيال جي ڪالمن جو موجموعو آهي.

هي ڪتاب چانڊوڪي پبليڪيشن، لاڙڪاڻو/ ڪراچي پاران 2015ع ۾ ساحل پرنٽرز وٽان ڇپرايو ويو.
Title Cover of book آئينا ۽ عڪس

ڪُتي جو چڪ

صحافتي دنيا ۾ نصابي طور ”خبر“ جي وصف ڪجهه ان ريت آهي ته جيڪڏهن ڪتي ماڻهن کي چڪ پاتو ته اها خبر ڪانهي پر جيڪڏهن ماڻهو ڪتي کي چڪ پاتو ته اها خبر آهي.“ يعني ڪتو، ڪتي کي چڪ پائي خبر ناهي يا ماڻهو ماڻهو کي چڪ پائي ته به خبر نه بڻي حالانڪ ڏنو وڃي. ته اسان وٽ مليل جليل سڀئي ڪم ٿين پيا هتي ڪتا ڪتين کي چڪ پائن پيا ته وري ماڻهو ماڻهن کي به چڪ پائن پيا ۽ چڪ به اهڙا جو توبهه ويچارا جانور به ايترا اُٻهرا نه آهن. جيترا هي بندا ۽ بندي جا پتر، جيئرا ته جيئرا هتي مئلن تان به ماس ڪوريا ٿا وڃن اوهان روزانو خبرن ۾ ڪيتريون ئي اوناڙيون ۽ چڪ ڏسندا هوندا. پر اهڙيون ڳالهيون شايد اسان جي ماڻهن کي وائڙو ۽ حيران نٿيون ڪن. جيترو يورپ ۽ ايشيا جي پڙهيل لکيل قومن کي پريشان ڪن ٿيون اسان وٽ پٽڪو لاهڻ، بيماني ڪرڻ ۽ لاهه ڪڍڻ هڪ رواج آهي. ان کانسواءِ اسان جو مزاج ئي نٿو ٺهي پر تازو اخباري دنيا ۾ هڪ خبر وڏي هلچل مچائي ڇڏي ته ماڻهو ڪتي جي نڪ کي چڪ پاتو، حالانڪ اسان وٽ ماڻهو قتل ٿي وڃن ٿا. ۽ قاتل گهمندا وتن ٿا، انهن کي ڪجهه نٿو ٿئي پر ڪٿي ته گگدامن چڪ پائڻ تي ماڻهو سزا ٿا کائن اها خبر هن ريت آهي. ته برطانيه جي ڏاکڻي حصي ۾ پرائٽب جي عدالت ڊيوڊ هالبس نالي هڪ 20 سالن جي نوجوان کي پنهنجي ڪتي جي نڪ تي چڪ پائڻ جي ڏوهه ۾ هڪ سئو پائونڊ ڏنڊ وڌو ڊيوڊ هالبس خلاف حيوانن سان بيرحمي تحت ڪيس داخل ڪيو ويو. رائل سوسائٽي جي انسپيڪٽرن شاهدي ڏني پيوس نالي ڪتي جو ڦٽيل نڪ هيو ۽ ان تي ڏندن جا نشان هيا. ڊيوڊ هالبس عدالت ۾ حاضر نه ٿيو پر هن الزام مڃيو ته هن ڪنهن ڪتاب ۾ پڙهيو هو ته نڪ تي چڪ پائڻ ڪتي کي سزا ڏيڻ جو بهترين طريقو آهي. خبر ناهي ته اسان جي ملڪ ۾ ان طريقي تي عمل ڪيو ويندو يا نه؟ يا ڪو هتي به ڊيوڊ هالبس جهڙو جوان پيدا ٿيندو!!
پر ماڻهن کي چڪ پون ٿا ۽ مختلف طريقن سان اهو عمل جاري آهي. ۽ اهڙا ڪم اسان جا ڪيترائي ڏسڻا وائسڻا، ماڻهو ڪن پيا اهڙا ماڻهو نڪ جا اڳئي پڪا ٿين. ان ڪري انهن جي اها چنتا به پليل آهي. هتي ماڻهو ڪتن کي چڪ ته نٿا پائن باقي ڪتن تان ماڻهو وڙهن ٿا. ۽ مرن ٿا. اها خبر هن ريت آهي. ته جيڪا خبر به شايد خبر جي وصف ۾ اچي ٿي. چمبڙ ۾ ڪتن جي جهيڙي کانپوءِ ڪتن جا مالڪ پاڻ ۾ وڙهي پيا تفصيل موجب 8 ڊسمبر تي رات جو چمبڙ لڳ جاڙو ڪپري ۾ نذير جا ڪتا پاڻ ۾ وڙهي پيا جنهن تي جاڙي ڪپري جي ڪتي نذير جي ڪتي کي ڦٽي وڌو نذير کي ڪاوڙ اچي وئي نذير عزيز ۽ ارشاد سان گڏجي ڪتي جي ڦٽجڻ جو پلاند جاڙي ڪپري کان ورتو ۽ هن کي ڏنڊن ۽ ڪهاڙين سان ڦٽي وڌو يعني هتي ڪتن ماڻهو به وڙهائي وڌا، هونئن به اسان وٽ ڪبوترن ڪڪڙن ۽ ڪتن تي ويچارو انسان وڍبو رهجي ٿو ۽ جانور سان هي محبت جو هڪ عجيب و غريب مثال تازو ورلڊ سنڌي ڪانگريس جي موقعي تي محترم سائين علي نواز وفائي کان ڪنهن پڇيو ته هي اوهان جانورن وارو کاتو ڏٺو آهي جنهن جي جواب وفائي صاحب هنيئن جواب ڏنو ته انسان جي گهڻي خدمت ٿي آهي هاڻي هنن بيزبانن جي به خدمت ڪيون. وفائي صاحب جا هونئن ته گهڻا نڪتا آهن پر هي نڪتو ڪجهه وڌيڪ فلسفي ۾ آهي. وفائي صاحب جو هڪ اڃان نڪتو اهم هيو ته سنڌ کي سنڌين کان بچايو مان سمجهان ٿو ته هي وڏو سچ آهي. ۽ وفائي صاحب کي داد ڏيان ٿو. شايد وفائي صاحب پاڻ سنڌي آهي.
(روزانه خادم وطن 20-21 ڊسمبر 1990ع)