ڪالم / مضمون

آئينا ۽ عڪس

هي ڪتاب ”آئينا ۽ عڪس“ نامياري شاعر، ليکڪ ۽ ڪالم نگار ذوالفقار سيال جي ڪالمن جو موجموعو آهي.

هي ڪتاب چانڊوڪي پبليڪيشن، لاڙڪاڻو/ ڪراچي پاران 2015ع ۾ ساحل پرنٽرز وٽان ڇپرايو ويو.
Title Cover of book آئينا ۽ عڪس

ڇا هي به ڪا ايجنڊا آهي

اسان جي ملڪ ۾ انساني حق (هيومن رائيٽس) هڪ وڏو نعرو آهي. ڏٺو وڃي ته ليبل بهترين آهي.پر ان جي اندر جيڪو مواد آهي. ان جو ذائقو مختلف موقعن تي مختلف آهي.نيتن جو پرکيندڙ ته الله تعاليٰ آهي، پر معاملو مٿان به ڪجهه چٽي طرح نظر اچي رهيو آهي.هاڻي انساني حقن واريون تنظيمون به ڄڻ ته سياسي پارٽيون ٿي ويون آهن، بلڪل ائين جيئن سياست ۾ ٿيندو آهي. ته ليڊر جو پٽ، ڀاءُ، زال، ڌيءَ ان جي قيادت سنڀاليندي آهي، جيئن مرحوم شڪيل احمد پٺاڻ جي گهر واري هينئر انساني حقن واري تنظيم جي مڙس کانپوءِ اڳواڻ آهي. ۽ اسان جي ملڪ جو هڪ ٻي نامور وڪيله محترم عاصمه جهانگير سنڌ جي هاري تي ٿيندڙ ظلم کان نجات ڏيارڻ لاءِ پنهنجي خرچ تي هڪ اڌ چڪر لڳائي انساني حقن جي نالي ۾ ملندڙ ان سڀ ڪجهه ڳالهين جي پوئواري ڪري ٿي. هن محترم کي به سنڌ ۾ وڏيرن جا نجي جيل نظر اچن ٿا، پر اسان جي جيلن جو آئي جي صاحب جيڪو برگيڊيئر به آهي چئي ٿو ته قيدين تي جيل ۾ تشدد ڪيو وڃي ٿو. اهو ڪنهن کي به نظر نٿو اچي، جو هتي سياست جيئن ته اهو نامراد وڏيرو ئي ڪري ٿو، ڪو ڪولهي يا ڀيل صرف اهو ئي ڪري سگهي ٿو ته قرض وٺي ان کان جان ڇڏائڻ جو اهو ئي شوشو ته نجي جيلن ۾ بند آهي.ڀلا جيڪڏهن فرض ڪيو ته نجي جيل آهي.ته پوءِ سرڪار جو به ڪو فرض ٿئي ٿو، جن وٽ هينئر انساني حقن جي وزارت به آهي، بهرحال محترمه عاصمه جهانگير اڄ ڏينهن تائين ڪنهن به هاري جي ڪنهن به ڪيس جي پوئواري نه ڪئي آهي ۽ نه ئي ٻين انساني حقن جي معاملي ۾ باقاعدگيءَ سان اڳتي عملي طور وڌي آهي، سواءِ شوشي ڇوڙڻ جي اسان جي هاريءَ جو وڏو مئسلو زمين جي ليز (ڪچي جي) ۽ پاڻي آهي، پر هنن وٽ ٻيو ڪجهه ان ڪري به ڪونهي ته ويچارو اهو هاري يا متاثر ماڻهو ڪراچي کان لاهور تائين جي فرسٽ ڪلاس هوائي ٽڪيٽ ۽ فائيو اسٽار هوٽل ۾ طعام ۽ قيام جو خرچ ڀري ئي نٿو سگهي. ها پاڻ مس مس ٻه ويلا ماني کائي ٿو. جيڪو کائي به ٿو الائي نه؟؟ سو اهو ان گروپ کي جيئن ته ڀاڙو ڀتو نٿو ڏئي سگهجي. ان ڪري انهن انساني حقن جي پوئيواري طور اها بيان بازي ئي ڪافي آهي، جو انهن جون ڪٽنگون (Cutings) وڏو ڪم ڪن ٿيون ۽ اصلي اهوئي ڪم ڪن ٿيون .جنهن سان گلشن جو ڪاروبار هلي ٿو اسان کي جيئن ته ڪا به خبر ڪانهي، جيئن ٻيا ماڻهو اخبارون پڙهن ٿا. تيئن اسان به اخبارون پڙهون ٿا ۽ انهن اخبارن ۾ جيئن ته خبرون هونديون آهن. ان ڪري اسان مجبورن اهي خبرون به پڙهون ٿا، جن ۾ اسان جي ٻين صوبن ۾ به، نياڻين سياڻين کي ننگو ڪري نچايو وڃي ٿو، ۽ وحشت ڀريا سڀ وار ڪيا وڃن ٿا. جن جو ذڪر بار بار اخبار ۾ اچي ٿو ان حد تائين ته سؤ ٻارن جو قتل ڪيو وڃي ٿو. پر اسان جون اهي انساني حقن واريون تنظيمون چپ آهن، تازو لاهور جي ڀرسان شيخپوره جي ٿاڻي فيڪٽري ايريا جي حد برج اٽاريءِ ۾ ٻه نقاب پوش، مقامي زميندار کي اگهاڙو ڪري وڻ سان ٻڌي ان جي منهن ۾ ڪپڙو ڏئي. ان جي گهر ڀاتين جا هٿ پير ٻڌي ان جي ٻن نياڻين کي باغ ۾ وٺي زبردستي سان زيادتي ڪئي. انهن جا زيور ڦريا ۽ پئسا کسيا ۽ ڀڄي ويا، زميندار جي بيان تي پوليس ڦر ۽ حدود آرڊيننس جو مقدمو درج ڪيو. تفصيل مطابق برج اٽاري جي ڳوٺ بگيانوالا ۾ زميندار محمد امين جي گهر ۾ گذريل هفتي ٻه نقاب پوش ڊاڪو آيا. ان وقت زميندار اڱڻ ۾ سمهي رهيو هو. هنن ان جا ڪپڙا لاهي هن کي ٻڌو ۽ منهن تي ڪپِڙو ڏنو. ان کان پوءِ هن جي زال نسرين ۽ ڌيءَ (ر) کي ٻڌي پوءِ هن جي ڪنوارين ڌيئرن کي باغ ۾ وٺي زيادتي ڪئي. جڏهن زميندار جو چئن سالن جو پٽ علي رضا جاڳيو ته هو کير لاءِ روئڻ لڳو. جنهن جي دانهن تي ڀر واري گهر جي زميندار ۽ اُن جي ڀاءُ صديق ڪنڍي کولي گهر ۾ داخل ٿيا ۽ انهن هن ٻڌلن کي ڇوڙيو . محمد امين جي ڀاءُ بشير احمد ۽ صديق جي پٽن منظور حسين ۽ آصف ٿاڻي تي اطلاع ڏنو ايس ايس پي شيخپوره سيد سعود عزيز اهلڪارن سان ٿاڻي تي پهتو ۽ اڃان تائين جوابدار گرفتار نه ٿيا آهن، اها خبر هڪ اردو اخبار جي چوٿين آڪٽوبر واري پرچي ۾ شايع ٿي. خبر ناهي اهڙيون ڪيتريون ئي خبرون اچن ٿيون، سنڌ ۾ ته انساني حقن جي پائمالي ٿيندي ڏسندي جلوس ڪڍندڙ ۽ پريس ڪانفرنسون ڪندڙ انساني حقن جا اڳواڻ تمام جلد اتي پهتا هوندا. شروع شروع ۾ سنڌ ۾ ماڻهن کي اڻپڙهيل چيو ويو پوءِ ڌاڙيل۽ وري هاڻي نجي جيل هلائيندڙ وحشي ۽ ظالم زميندار چيو وڃي ٿو. حالانڪ اُن ۾ ڪو به شڪ ناهي ته سنڌ ۾ ظلم ۽ وحشي زميندار ضرور هوندا ۽ آهن. پر انهن جو تعداد تمام ٿورو آهي. ان ۾ به ڪو شڪ ڪونهي ته اڄ جي زميندار جو پٽ پڙهيل لکيل ۽ اعليٰ تعليم يافته آهي. اهو انهن اڌ اکرين کان وڌيڪ قابل ۽ انساني حقن جو پاسدار آهي. جو هن جي تعليم ولايت به ٿي آهي. هو چندو ڏيڻ وارو آهي، چندو وٺڻ وارو ڪونهي ۽ چندو وٺڻ وارن کي آخر پنهنجي ڪاروبار لاءِ ڪو ته جواز گهرجي! نه هي ڪنهن مخصوص ايجنڊا تي هلندڙ ماڻهن جو کيل آهي. جو اڳ ڪميونزم جو پرچار هيو، هينئر ڪو ٻيو واعظ جاري آهي، پراڻي عادت آهي اها ائين ته نه ويندي نه باقي سڄي دنيا ۾ هتان جي ماڻهن کي ظالم ۽ وحشي سڏڻ جو رواج ختم ٿيڻ گهرجي ۽ حقيقتن کي دل سان مڃڻ گهرجي سنڌ کان علاوه هن ملڪ ۾ سرحد، بلوچستان به آهن جتي به اهو سڀ ڪجهه آهي. پڃو ته خبر پوي.
ڏک رڳو ان ڳالهه جو آهي ته اسان جا سادڙا ماڻهو حرفتي ماڻهن جي چالن ۽ چڪرن ۾ آهن هو انهن جا اهي سڀ گر سمجهندي به پنهنجي ماڻهوءَ کي خوار ٿيندي ڏسندي خوش ٿين ٿا. وڏيرن کي گار سمجهڻ نه گهرجي . اڄ ڏينهن تائين ڪو به وڏيرو ڌاڙيل ناهي ٿيو.چور ۽ ڦرلٽ ڪندڙ ناهي رهيو ۽ اهي سڀ برايون جيڪو هڪ عام ۽ ڪرپٽ ماڻهو ڪري رهيو آهي، ٿي سگهي ٿو ته اُهي ڳالهيون (وڏيرو) ۾ به هجن، پر پوءِ پنهنجو مُنهن به ڏسڻ گهرجي، جو هر ڪنهن کي گهر آئينو ته هوندو. ڳالهائڻ ۽ لکڻ کان اڳ جيڪڏهن ٿورو سوچجي ته ان ۾ نقصان ڪنهن جو آهي؟ ۽ فائدو ڪنهن جو؟ پوءِ شايد اسان پنهنجي سماجي۽ علم فرض پورو ڪيون، جيڪو بهرحال اسان کي ڪرڻ به گهرجي، مان جاهل ماڻهو ايڏن قابلن کي ڪيئن ٿو سمجهائي سگهان. پوءِ به چوڻ ۾ ڪو حرج ڪونهي. ته اوهان سوچيو ضرور.
ِ(روزانه هِلال پاڪستان ڇنڇر14 آڪٽوبر 2000ع)