ڪالم / مضمون

آئينا ۽ عڪس

هي ڪتاب ”آئينا ۽ عڪس“ نامياري شاعر، ليکڪ ۽ ڪالم نگار ذوالفقار سيال جي ڪالمن جو موجموعو آهي.

هي ڪتاب چانڊوڪي پبليڪيشن، لاڙڪاڻو/ ڪراچي پاران 2015ع ۾ ساحل پرنٽرز وٽان ڇپرايو ويو.
Title Cover of book آئينا ۽ عڪس

عابد مظهر ۽ افوسناڪ مذاق

5 مارچ تي عابد مظهر فون ڪيو ته مان تنهنجي گهر اچان ٿو. تون پنجين وڳي موجود هوندين؟ چيم: هوندس. اچ پوءِ هو سوا ڇهه وڳي پهتو. چيائين، گهر ڳولڻ ۾ ڪجهه وقت لڳو. اسان گڏجي چانهه پيتي ۽ هو ستين لڳي ڌاري، واپس هليو ويو. مان کيس سڏ پنڌ تائين ڇڏڻ ويس. رات جو اٺين وڳي علي راز شر فون ڪيو. پڇائين؟ عابد توهان وٽ آيو آهي ڇا؟
چيم: آيو هو ۽ ستين وڳي هليو ويو،
راز پڇيو: ڪيڏانهن ويو؟
مون چيو: گهر ئي وڃڻو هئس.
چيائين: گهر نه پهتو آهي. ۽ ڪنهن ان جي گهر فون ڪري چيو آهي ته عابد مظهر مري ويو آهي. اسان اُن جو لاش کڻائي اچون ٿا. هن جي زال فون ڪيو ۽ چيو اٿائين ته پڇا ڳاڇا ڪري ڏي. راز جي ان خبر منهنجا ته لڱ ئي ٺاري ڇڏيا. هڪ ته هو هاڻي هاڻي مون وٽان چانهه پي نڪتو آهي. ٻيو ته ائين ايترو جلدي ڪيئن ٿي سگهي ٿو. منهنجي ٻارڙن ماني پئي کاڌي. انهن ڏک مان ماني کائڻ بند ڪئي ۽ اچي مون سان ويهي رهيا. مون عابد مظهر جي گهر فون ڪئي ته هن جو نمبر مسلسل اينگيج پئي مليو. پوءِ مون ٻيهر راز شر کي چيو ته عابد جو فون انگيج آهي، تون وڃ ۽ وڃي خبر وٺ ته معاملو ڇا آهي؟ مان انتظار ۾ آهيان. مون کي ٻڌاءِ پوءِ مون جناح ۽ سول اسپتال جي ميڊيڪو ليگل شعبي ڏي فون ڪيو. ۽ انهن کان پڇيو ته عابد نالي ڪو همراهه روڊ ٽريفڪ ايڪسيڊينٽ يا وري ڪنهن ٻئي ڪيس ۾ ڌڪي ٿي آيل ڪونهي. يا ان نالي سان ڪا ڊيڊ باڊي ته ڪونهي. چيائون نه يا ان نالي سان ڪا ڊيڊ باڊي ڪونهي آئي ۽ نه ڪو ان نالي سان ايمرجنسيءَ ۾ ڪيس داخل ٿيو آهي. عباسي شهيد اسپتال مان به اهڙي رپورٽ ورتم: وري مون راز شر کي فون ڪيو ته معلوم ڪر ته ڇا ڳالهه آهي؟ ڪيئن ٿيو آهي؟ مون جناح مان فون ڪري معلوم ڪيو، اُتي ڪا به ڊيڊ باڊي يا ڌڪي ماڻهو نه آيو آهي، تو کي اها خبر ڪنهن ڏني؟ ٻيو ته اُن جي گهر وارا فون انگيج ڪيو ويٺا آهن، عابد جي گهر جو فون ئي نٿو ملي، ان جي گهر واري ڳالهايو به ناهي،
راز چيو: اها چوي ٿي ته توهانجو نمبر نٿو ملي. حالانڪ مونکي ته مليو. شايد پزل هوندي، بهرحال مان وڃان ٿو. ۽ پوءِ هر پنجن منٽن کان پوءِ مون راز جي گهر فون پئي ڪيو ۽ خبر پئي ورتي ته ڇا ٿيو؟ راز جي گهر وارا به پريشان هئا ته راز چئي ويو آهي ته مان عابد جي گهر وڃي فون ڪندس ۽ تفصيل ٻڌائيندس، مون بار بار فون پئي ڪئي ۽ ٿي سگهي ٿو ته راز جي گهر وارا پريشان به ٿيندا هجن، پر پنهنجي خاطري ۽ پريشاني ختم ڪرڻ لاءِ مون وٽ ڪو ٻيو چارو ئي نه هيو، ته مان ڇا ڪريان. منهنجو گهر عابد مظهر جي گهر کان تمام گهڻو پري هو ۽ وچ ۾ ٻيو ڪو دوست به نه هو، جنهن کان خبر وٺان ۽ مون ڄاڻي واڻي دوستن کي بنا ڪنهن تصديق جي اهڙي خبر ڏيڻ به نٿي چاهي. جو ڪنهن به دوست جو وڇوڙو يا تڪليف ڏاڍي تڪليف ده ڳالهه ٿئي ٿي. بهرحال نوين وڳي راز شر جي گهر مسلسل فون ڪرڻ کانپوءِ خبر پئي ته راز عابد وٽ ويٺل آهي۽ خبر ڪوڙي آهي. ڪنهن شرارت ڪئي آهي حالانڪ مون راز کي چيو ته مون کي فون ڪري ٻڌائجان، پر خبر ناهي ڇو هن فون ئي نه ڪيو ۽ مون تفصيل وٺي ڇڏيا.
ڏهين وڳي عابد مظهر جو فون آيو. هن ٻڌايو ته مان تون وٽان وڃي جڏهن گهرپهتس ته منهنجا ڀاءُ، ڀيڻون ۽ ٻيا مٽ مائٽ روئي رهيا هئا، ڏاڍو پريشان هئا. مون سمجهيو ته شايد گهر ۾ ڪجهه ٿيو آهي. مون انهن کان پڇيو ته ڇا ٿيو آهي؟ ته انهن ٻڌايو ته ڪنهن فون ڪري چيو ته عابد مظهر مري ويو آهي. اسان ان جا دوست ٿا ڳالهايون، ان جي ڊيڊ باڊي کڻي گهر اچون ٿا. ۽ پوءِ هنن فون رکي ڇڏيو. عابد مظهر ٻڌايو ته هڪ اهڙي فون اسان جي گهر ۽ خاندان ۾ قيامت پيدا ڪري ڇڏي. اهي ٻه ڪلاڪ گهر ۾ ڪهڙي اذيت ناڪ گهڙي هئي. شايد ڪو محسوس ڪري ئي نه سگهي. منهنجي گهروارن هر ماڻهوءِ کي فون ڪيو ۽ منهنجي خير خيرت وٺڻ لاءِ چيو.
هونئن به موت ۽ زندگيءَ جي وچ ۾ ڪٿي ڪٿي ته وار جيترو به ويڇو ڪونهي ۽ ٻئي هر وقت ۽ هر پل ريل جي پڙين وانگي گڏوگڏ ئي هلن ٿا. پوءِ ڪٿي ڪٿي جنڪشن ٿئي ٿو ۽ ٻئي ملي وڃن ٿا. ۽ پوءِ الڳ لائين تي گاڏي هلڻ لڳي ٿئي. پر عابد مظهر سان جيڪو هي مذاق يا شرارت ڪئي وئي آهي، اها ڪيتري ڀيانڪ آهي. شايد مذاق ڪندڙن کي خبر به هجي، ته کين اهو پتو هئڻ گهرجي ته ميڊيڪل سائنس ۾ هڪ ٽرم آهي، ”اينا فائيلاجي شاڪ“ يعني اوچتو صدمو، جنهن ڪري ڪنهن به ماڻهوءَ جي جان وڃي سگهي ٿي، اهو ئي سبب آهي جو ڪو به ڊاڪٽر تڪڙ ۾ ڊيٿ جو اعلان نه ڪندو آهي. پهريان چوندو آهي ته سيرئس آهي پوءِ چوندو بچڻ مشڪل آهي ۽ پوءِ چوندو ته گذاري ويو. يعني عزيزن کي ذهني طور ان صدمي لاءِ تيار ڪيو ويندو آهي. جو ڪا به تڪڙي بُري خبر ڪنهن لاءِ موت جو سبب نه ٿي سگهي ٿي.
ڪنهن به ماڻهو سان ائين ڪرڻ وڏي دشمني آهي، هي ڪو مذاق يا ڀوڳ ڪونهي، پر افسوسناڪ پهلو آهي. ڪاش سڀاڻي انهن سان ائين ٿئي ته پوءِ ئي هو محسوس ڪري سگهن ٿا. عابد مظهر ته دشمني جهڙو ئي ڪونهي، پوءِ ايڏي بيهو دگيءَ جو ڪهڙو سبب آهي؟ الله ڄاڻي.
(روزاني هِلال پاڪستان ڇنڇر 25 مارچ 2000ع)