ڪالم / مضمون

آئينا ۽ عڪس

هي ڪتاب ”آئينا ۽ عڪس“ نامياري شاعر، ليکڪ ۽ ڪالم نگار ذوالفقار سيال جي ڪالمن جو موجموعو آهي.

هي ڪتاب چانڊوڪي پبليڪيشن، لاڙڪاڻو/ ڪراچي پاران 2015ع ۾ ساحل پرنٽرز وٽان ڇپرايو ويو.
Title Cover of book آئينا ۽ عڪس

ڪتو صاحب

صحافت جي هڪ ڪتاب ۾، مون خبر ڇا کي ٿو چئجي؟ پڙهيو هو، جنهن ۾ لکيل هو ته ”ڪتي ماڻهوءَ کي چڪ پاتو“ خبر ناهي، پر ماڻهوءَ ڪتي کي چڪ پاتو“ خبر آهي. اسان جي شاعرن ته اڃا ٻه قدم اڳتي ڪم هلايو، جو حمل فقير کي چوڻو پيو ته: ”پريان سندي پار جي“ ڪتي اچي ڪاري ......“ هن سماج ۾ ڪنهن وقت ڪُتي کي وفادار ۽ دوست ڪوٺيو ويندو هو. اهو ئي سبب آهي ته شايد ڪراچي جي ڊفينس ۽ ڪلفٽن واري علائقي جي وڏن گهراڻن جي وڏن بيگمات جي ڪُتي سان دوستي اڃا قائم آهي، (غريبن کي پاڻ پالڻ لاءِ ئي ذريعا ۽ وسيلا ڪونهن)، جو ڪتن لاءِ خاص جايون ۽ خاص گاڏيون مخصوص آهن. بلڪل خاص نوڪري سميت پر اهو ڪُتو ان وقت وڏي ٺٺ ۾ آهي، جڏهن ايئرپورٽ تي ڪسٽم وارن وٽ آهي. جو ماڻهوءَ جي شاهدي ۽ گواهي ختم ڪُتي تي وڌيڪ اعتبار آهي. ۽ اهو سچ به آهي جو اِهو ڪُتو وڏي ڪم جو آهي. ماڻهو ان ڪُتي جي آڏو ڪهڙي شئي آهي؟ 10 مارچ (ڏهين مارچ) جي هڪ اخبار هڪ دلچسپ خبر ڇپي آهي، ته جنهن سان قصو اتي ختم، ناهي. پر اڄان اڳيان ڪُتي صاحب جو ٺٺ وڌي ٿو. جڏهن اُن کي ساليانه ڏيڍ لک ڊالر پگهار ملي ٿي. اهو ڪتو ڇهه سؤ ڊالر پگهار وٺي ٿو. يعني سٺ ڊالر ڪلاڪ جي حساب سان، اهو ڪُتو ۽ اهڙا ٻيا ڪُتا، گڏيل قومن جي اداري ۾ آهن.جن جو پگهار گڏيل قومن جي اسسٽنٽ سيڪريٽري جنرل جي پگهار کان به وڌيڪ آهي، اهو به چيو ويو آهي. ته ڪتي صاحب جو عهدو اسسٽنٽ سيڪريٽري جنرل يا انڊر سيڪريٽري جنرل هوندو. اهڙين سڀني ڳالهين جو انڪشاف گڏيل قومن جي اداري ۾ ڪوسٽاريڪا جي خاتون سفير ناز رسٿ اسنرا، گڏيل اداري جي هڪ ڪاميٽيءَ سان مخاطب ٿيندي ڪيو آهي. هن اداري ۾ سيڪيورٽي گارڊ (ماڻهن) جي تعداد ۾ گهٽتائيءَ ڪري سيڪيورٽي جي عمل (ماڻهن) ۾ ڪمي نٿي ڪري سگهجي. بهرحال پنهنجو پنهنجو خيال آهي، گڏيل قومن جي اداري ۾، جيڪڏهن ڪتن جي گهرج آهي. ۽ ڪتا اهم آهن ته پوءِ توهان يا اسان ڇا ٿا ڪري سگهون؟ هر ماڻهو پنهنجي حال ۽ گهر کان واقف هوندو آهي. اسان جي اُن قابل ۽ لائق اداري جي پنهنجي مرضي آهي. ۽ پنهنجي سيڪيورٽي آهي. پر هڪ ڳالهه واضح ٿئي ٿي ته اتي ڪُتي جو قدر ۽ قيمت آهي: جيڪا شايد اسان جي نصيب ۾ نه هجي ۽ هوءَ به انسان ۾ وڃي بچيو به ڇاهي؟ اسان وٽ هتي ته ماڻهو ڪيترن ئي جاين ٿي ڪُتي کان به گهٽ آهي. اها هڪ حقيقت آهي، جيڪا اسان کي مڃڻ گهرجي. يورپ ۽ آمريڪا ۾ ته ڪتي کي ماريندڙ کي به سزا ملندي آهي. اسان وٽ ماڻهوءَ مرن ته به ڪجهه ناهي. هلندي هلندي کلندي کلندي ڪيترائي ماڻهو ماريا وڃن ٿا. جن جو موت ڪتي کان به برو آهي، جو هڪ اخبار کي اها خبر هلائڻي پئي ته ”ماڻهو ڪتي جي موت ماريو ويو“ پر خبردار، اهو ديسي ڪُتو آهي ولائتي ڪُتو ته ايئرپورٽ کان وٺي گڏيل قومن، تائين اهم آهي ۽ ڪيترن ئي ماڻهن کان وڌيڪ اهم آهي. ان حد تائين جو اقوام متحده جي اسسٽنٽ سيڪريٽري جنرل جي برابر جو آهي. ويچارو ماڻهو ملازم ۽ ڪُتو صاحب آهي. پگهار جي لحاظ کان به ته عهدي جي لحاظ کان به- پر اهو ضروري ڪونهي. ته هر صاحب ڪتو هجي ۽ هر ڪتو صاحب، باقي اها خبر ناهي ته اقوام متحده اهو اعزاز ڪُتي کي ڏنو آهي يا عهدي کي؟ ڇا سيڪريٽري جنرل کانپوءِ ڪُتو وڌيڪ اهم آهي؟ ان نقطي جي وضاحت ٿيڻ گهرجي.
(روزاني هِلال پاڪستان ڇنڇر 28 مارچ 1999ع)