مشتاق ڀڙڳڙي جو وڇوڙو
دنيا ۾ گهڻا خوددار آهن پر هي به انهن چند ماڻهن مان هيو. جيڪو آخر دم تائين خوددار رهيو، وچ ۾ مون کيس صلاح ڏني ته تون جناح اسپتال ڪراچي هليو آءُ تنهنجو سمورو علاج منهنجي حوالي. پر بار بار چوڻ جي باوجود هو نه آيو ۽ چيائين ته مان حيدرآباد مان علاج ڪرائي رهيو آهيان. ۽ هينئر طبعيت ۾ ڪجهه بهتري محسوس ڪري رهيو آهيان. پوءِ هڪ وقت اهڙو به آيو جڏهن هڪ دوست فون ڪيو ته مشتاق ڀڙڳڙي جو پنهنجي ڀاءُ سان اختلاف ٿي پيو آهي. جنهن هن کي لاڪپ ۾ بند ڪرايو آهي. مون اُن وقت ڊي ايس پي دادو کي فون ڪيو ۽ کيس گذارش ڪئي ته هو اسان جو حساس طبعيت دوست آهي.اوهان هن کي فوري طور آزاد ڪريو ورنه هو پنهنجو پاڻ کي نقصان پهچائي سگهي ٿو ۽ ان جي ذميواري اوهان تي هوندي ۽ پوءِ مون محترم ابل اداس ٻٻر کي چيو ته اوهان ڊي ايس پي سان ملو. ۽ پوءَ مون ٻين وس وارن کي اپيل ڪئي ته مشتاق کي آزاد ڪيو وڃي. آفيسرن ٻڌايو ته هن جو فريادي ٻيو نه پر سندس ڀاءُ آهي.
مشتاق ڀڙڳڙي ادبي سنگت جو عاشق هيو. اسان شل نه ڪٿي ڪو پروگرام ڪيون هو فوري طور پهچي ويندو هو. حالانڪ هن جي مالي طاقت ٺيڪ نه هئي. ڪل سنڌ مشاعرو هجي، يا حيدآباد ۾ ڪجهه مهينا اڳ طارق اشرف جي ورسي هجي. سنڌ ٻولي ڪانفرنس هجي يا ڪو ادبي اجلاس، پوءِ حيدرآباد کان ڪراچي تائين هو شامل ٿي ويندو هيو. ۽ اجلاس اٽينڊ ڪري فوري طور هو دادو هليو ويندو هو.جو کيس اهو احساس هوندو هو ته گهر اڪيلو آهي. ورنه اسان جا ڪيترائي اديب، گهر گهاٽ ڇڏي مشاعرن ۽ ادبي ميڙاڪن ۾ شامل ٿيندا آهن ۽ انهن جا ٻار اخبارون پڙهي معلوم ڪندا آهن. ته سندن بابا اڄ ڪٿي آهي؟ پر مشتاق ڀڙڳڙي هڪ ذميوار شخص هيو ۽ ذميوار رهيو. هن جي ان ذميواري سندس ذهن تي ڪيترائي اثر ڇڏيا، جنهن جي ڪري هو آخري دم تائين ذهني طور منتشر رهيو.
33 سالن جي ڄمار ۾، سندس وڇوڙو، سنڌي ادب لاءِ تمام وڏو نقصان آهي. پر اسان دوستن لاءِ اڃان وڌيڪ هاڃيڪار آهي جو اسان هڪ بهترين دوست کان محروم رهجي وياسين. مشتاق ڀرڳڙي وٽ تمام خوصورت عڪس ۽ خيال هيا هن جديد سنڌي ادب ۽ سنڌي ادبي سنگت لاءِ گهڻو ڪجهه ڪرڻ پئي چاهيو. جيڪو هو ڪري نه سگهيو.
ساٿي ٻارڙا سنگت کان، سنڌي ادبي سنگت دادو سان هن پنهنجو پاڻ ملهايو. هو حساس هيو. کرو هيو، سچو هيو، ان ڪري هن منافقانه دنيا ۾ فٽ نه هيو. سچ جو ساٿي، حق جو پرچارڪ ۽ تمام سادو، جيڪو ڳالهائڻ جو ايڏو سنئون سڌو جو نه اهو ڏسي ۽ نه سوچي ته ڪير برو محسوس ڪندو ۽ ڪير ڀلو! مدعا بيان ڪرڻي آهي. ۽ بس ڪرڻي آهي، چئي ڏيو. مشتاق ڀرڳڙي جي هڪ هڪ لفظ ۾ سچ هيو. ۽ سچ به اهو بقول اياز، جو سچ مچائي مچ.
مشتاق جا ڪتاب خاص ڪري ”لفظ نه کيڏوڻا“ ”موکي مٽ اپٽيا“ (۾ سندس شاعري) کيس تمام گهڻو مٿي ڪري بيهارين ٿا.
سچ پچ مان هڪ مخلص ۽ جاني دوست کان محروم ٿي ويو آهيان. ۽ جڏهن هاڻ دادوءِ مان لنگهندس، تڏهن مشتاق سان نه ملي پاڻ کي اڪيلو ۽ اداس محسوس ڪندس. منهنجي به دل چاهيو هيو ته مان مشتاق جي تڏي تي ويندس. پر ڇا اُن ڀاءُ سان تعزيت ڪريان، جنهن هن کي لاڪ اپ ڪرايو؟ عذاب ڏنا؟ منهنجي دنيا جي اهڙين سڀئي ڀائرن سان احتجاج آهي ۽ مان اهڙين حالتن ۾ ڪڏهن به تعزيت نه ڪندس. ان ڪري اسان دوستن پاڻ ۾ هڪٻئي سان مشتاق جي وفات تي تعزيت ڪري ڇڏي آهي.
سنڌي ادبي سنگت سنڌ ۽ ڪراچي شاخ طرفان اهڙو گڏيل اجلاس ڪوٺايو ويو هيو. پر الائي ڇو ڪجهه اخبارن ان جي رپورٽ به نه ڇپي!!
(روزانه خبرون ڪراچي خميس 26 جولاءِ 2007ع)