زميندار ستار بخش ڪلهوڙو
هن جو والد احمد خان ۽ ڏاڏو، پڙ، تڙ ڏاڏا ڳوٺ لونگائي وڏا جا زميندار ۽ مٿير مرد ٿي گذريا. ساڳئي وسندي ۽ ڪٽنب ۾ ستار بخش 1908ع ۾ جيون ورتو. جهجهي زمين هئڻ ڪري لاڙڪاڻي شهر ڏانهن بگي گهوڙي جي سواري تي ويندو ايندو هو. سندس سئوٽ حاجي جمن هن جي ٺاٺ باٺ ۽ مان مرتبي کي ڏسي دل ۾ باهه جا کورا جلائيندو رهندو هو. ان حسد ساڙ جي پورائيءَ لاءِ سئوٽ خلاف پيو گهاٽ گهڙيندو رهندو هو. ڳجهي ڳٺ جوڙ ڪري بدنام ڌاڙيل ليمي ڪوش کي پنهنجو ڪري، ستار بخش کي مارائڻ لاءِ تيار ڪري ويو، پهاڪو آهي ته: ”جنهن کي رب رکي، تنهن کي ڪير چکي“.
ستار بخش منڍ ۾ ڦل سوٽ ۾ رهندو هو. اڳتي هلي هن جي صحبت ۽ محبت هڪ خدا دوست حافظ القرآن بزرگ سان ٿي ان ڪري هن جي رهڻي ڪرڻي ۾ ڦيرو اچي ويو، ليکڪ هن کي 1951ع ۾ مٺ ڏاڙهي، شهپر ڪٽيل، شلوار قميص ۽ دستار ٻن طرفن سان ٻئي طرا فوٽ فوٽ جا ڪلف لڳل جن مان هڪ اڀو ۽ ٻيو ڪن تي لڙڪيل ۽ نماز جو پابند رهيو، هن جي نڪ کي ننڍي لاءِ سوئي سان ٽوپي سوراخ ڪيل نشان ظاهر رهندو هو.
ليمون ڪوش ڌاڙيل ضلعي ڀر ۾ ڏهڪاءُ وجهي ڇڏيو هو، جيل مان ڀڄي نڪتو هو، هن جون انسان سوز ۽ بڇڙيون ڪارروايون سنڌ جي اخبارن ۾ اينديون رهنديون هيون، بدنام ۽ سماج دشمن ڌاڙيل جي مقابلي جي ڪري ستار بخش ڪلهوڙو به ايترو هاڪارو ٿي ويو، برٽش سرڪار هن جي سورهيائي ۽ بهادريءَ جي عوض هڪ ڪارتوسي بندوق، هڪ رائيفل ۽ لاڙڪاڻي شهر ۾ پلاٽ رهائش لاءِ انعام طور ڏنو ويو.
ستار بخش جو سؤٽ حاجي جمن جي جوڙ توڙ ۽ سازش جي ڄاڻ رکندي به ڏاهپ جو رستو اختيار ڪيائين. جهڳڙي کي دائمي ختم ڪرڻ خاطر هن جي مرضيءَ سان سندس نياڻي ستار بخش پنهنجي پٽ احمد خان کي شادي ڪرائي، جنهن مان هن کي پوٽا شهزادو خان، بشير احمد خان، اياز احمد خان ۽ صابر احمد خان پيدا ٿيا. پاڻ 1968ع ۾ الله تعاليٰ کي پيارو ٿي ويو. ۽