ڳوٺ مائي شاهل
مائي شاهه خاتون عرف مائي شاهل چانڊيا گهراڻي مان هڪ برجستي ڏاهي سورهيه ۽ پاڻ تي ڀاڙڻ واري عورت هئي، کيس ٻه ڀائر هر هڪ خدا بخش چانڊيو ۽ امام بخش چانڊيا هئو، گهرواري جو نالو واحد بخش چانڊيو هو، جنهن مان هن کي فقط هڪ نياڻي ٿي، انگريز حڪومت دوران ڪن ڳالهين جي ڪري هن غئبي ديري ۾ زندگي گذارڻ مناسب نه ڄاتي، ان لاءُ غئبي ديرو هميشه لاءِ ڇڏي ڏنائين ، تعلقي وارهه جي ڳوٺ ڪورڪاڻين ۾ سندس زمين هئي، جتي پنهنجي نياڻيءَ سان لڏي اچي ويهي رهي، هڪ لڱا هن جي گهر مان ڪافي سون ۽ روڪڙ چوري ٿي وئي، جنهن لاءِ هن پوليس ٿاڻي تي چوريءَ جي فرياد داخل ڪرائي ، پوليس جي جاچ هوندي به چوري واپس نه ٿي ، ان چوريءَ جي ڏوهه عيوض انگريز سرڪار مائي شاهه خاتون کي گاجي کهاوڙ شهر کان ٽي يا چار ڪلو ميٽر ن تي ڏکڻ پاسي ٻه سو ايڪڙ زمين ڏئي ڇڏي، ان مليل زمين جي ڪري، مائي شاهل ڪورڪياڻين جي ڳوٺ مان نڪري، نئين حاصل ٿيل زمين مٿان هڪ ڳوٺ پنهنجي نالي مائي شاهل تيار ڪرائي دائمي ٿاڪ ڪيائين ، کيس نياڻي مان ٽي ڏوهٽا ٿيا، هرهڪ نواب خير محمد ، نواب يوسف علي ۽ نواب واحد علي چانڊيا، جن جو اولاد اڃا هلندو رهي ٿو.