ماڳ مڪان / شھر / ڳوٺ

لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

لاڙڪاڻي جي وانجهيل ماو مڪانن ۽ شخصيتن بابت لکيل مضمونن جو ھي ڪتاب ڊاڪٽر غلام علي ھمت علي سانگي جو لکيل آھي. ڊاڪٽر غلام علي سانگي جي ھن ڪتاب ۾ لفظن ۽ جملن جو استعمال نج ڳوٺاڻو آهي. بيان جي جوڙجڪ، فقرن، جملن جي بيهڪ کي اهڙو سينگاريو ۽ سنواريو ويو آهي. محترم سانگي صاحب هن ڪتاب ۾ تاريخ جي هڪ نئين باب کي جنم ڏنو آهي. شامل ڪيل مواد ڏوري ڏسي، مشاهدا ماڻي، روبرو ملاقاتين ذريعي بيان حاصل ڪري، اڳين ڪتابن ۽ ڊائرين کي اٿلائي پٿلائي ڄاڻ حاصل ڪري ڪتاب سرجيو آهي. ڪتاب ۾ ڳوٺن ۽ اوطاقن جا احوال اهڙا ته اچاريا ويا آهن جو پڙهڻ مهل ٻهراڙين جي بيٺڪن جو ڀرپور عڪس اکين اڳيان پيو گذري.
Title Cover of book لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

مئڊم نوين-اي-منگي صاحبه

مئڊم نوين-اي-منگي صاحبه

محترمه نوين اي منگي مسٽر علي حسن منگي جي ڏوهٽي ٿيندي آهي جيڪا پنهنجي والدين جي سائي ۽ شفقت سان ڪراچي ۾ رهي، پڙهي ڪڙهي تيار ٿي. 2006ع ۾ خيروديرو شهر تعلقي رتيديري ۾ آئي. 2008ع ۾ خيروديري کي ماڊل وليج تيار ڪرڻ لاءِ پنهنجي ناني جي نالي کي اجاگر ڪرڻ ۽ ان جي لاڳاپي سان خير جي ڪمن جو چرخو هلايو، جنهن ۾ علي حسن منگي ميموريل ٽرسٽ خيرو ديرو جو بنياد رکيائين، جنهن جو مخفف آهي. A.H.M.M.T.
جيئن ته تعليم جي واڌاري ۽ ترقي لاءِ T.C.F جا پاڪستان ۾ 1000 اسڪول هلن پيا. انهيءَ بنياد ۽ ڍنگ تي خيرو ديرو پرائمري اسڪول تيار ڪري هلايو وڃي ٿو. پنجن سالن کان پوءِ ان پرائمري اسڪول کي مڊل اسڪول ڪيو ويندو. ٽن سالن کان پوءِ اهو مڊل اسڪول هاءِ اسڪول ٿي ويندو. 2010ع ۾ گورنمينٽ خيرو ديرو گرلس مڊل کي منگي ٽرسٽ پنهنجي تحويل ۾ وٺي، گرلس هاءِ اسڪول ڪري ڇڏيو آهي. 2014ع ۾ گورنمينٽ هاءِ منگي ٽرسٽ پنهنجي نگراني ۾ وٺي، شاگردن کي مفت ڪتاب، ڪپڙا ۽ اسڪالر شپس ڏئي، هاءِ اسڪول جي سراسري بهتر بنائي ڇڏي آهي. منگي ٽرسٽ خيرو ديرو ڳوٺ جي پاڙن ۾ عورتن کي گڏ ڪري بالغانان سنڌي تعليم جا چار چنڊ لڳايا ويا آهن. ڀيلن جي ٻارن کي سنڌي تعليم ڏني وڃي ٿي، کين رعايتون ڏيئي سراسري کي وڌائي، اتر سنڌ ۾ هڪ نئون مثال قائم ڪيو آهي.
خيرو ديرو ۾ عام ڀلائي ۽ بهتري جا ڪارخاما:
هر هڪ هفتي ڳوٺ ۾ ڪلينڪ قائم ٿئي ٿي، جتي 3 روز علاج مفت ٿئي ٿو. 2008ع ۾ خيروديرو ۾ ضرورتمندن کي 140 نلڪا ٽرسٽ ڏنا آهن. گندي پاڻيءَ جي نيڪال جو ٽرسٽ بندوبست ڪري ڇڏيو آهي. 2013ع ۾ گهرجائو ماڻهن کي گئس جا 77 ڪنيڪشن مليا. تعليمي ڀلائي لاءِ منگي ٽرسٽ هڪ جهاڳوڙ ۽ وڏو پلاٽ خريد ڪيو، جنهن ۾ ٻارن لاءِ پارڪ ۽ سندن وندر لاءِ رانديون ٿينديون رهنديون. 2015ع ۾ سولر سسٽم تي تعليم جي ادارن لاءِ بجلي، پاڻي جو بندوبست ٿيو.
لائبريري: تعليمي ادارن سان گڏ ڪتاب گهر ۾ 4000 ڪتاب رکيل آهن ۽ روزانو سنڌي اخبارون اچن ٿيون، گوٺي اچن ٿ ا۽ روز پڙهن ٿا. اهو ٽرسٽ جو هڪ عظيم ڪارنامو ليکجي ٿو.
خيروديرو جا لاچار ۽ بي وس مريض:
ڳوٺ واسين کي دوا ڪرائڻ جا وسيلا ۽ وسائل نه آهن، جن جا اهنج وڏا آهن، غريبن جي قوت کان علاج چڙهيل آهي، جنهن ۾ دل، ڦڦڙ، جيرو، آنڊو، ڪئنسر، ٽي بي، دماغي مرض وغيره قسمن جي مريضن کي منگي ٽرسٽ ڪراچي ۾ گهرائي، آپريشن ڪرائڻ، کارائڻ، رهائش ۽ دوائن جو بندوبست ڪندي رهي ٿي.
سياري جو مند ۾ منگي ٽرسٽ پاران هلڪي مهمانوازي ۽ اسٽاف لاءِ چانهه، بسڪٽ، ٿڌ ۾ ڪڪڙ شورو جي وڏي ديڳ چڙهيل رهي ٿي جيڪا ٽرسٽ جي ماڻهن ۽ عام ماڻهن ۾ ونڊبي آهي. اونهاري ۾ برف شربت جو به انتظام رکيل رهي ٿو.
علي حسن منگي ٽرسٽ جي نگران ۽ سرپرست اعليٰ محترمه نوين اي منگي صاحبه آهي، خريديري ۾ تعليم، صحت، صفائي، سماجي ڀلائي جا ڪارناما سندس غير حاضري ۾ اکين سان ڏٺا ۽ ٻڌا، ٽرسٽ انتظاميه جي مئنيجر محترم سيد اسد شاهه سان ملڻ ٿيو، ٻين ورڪرس ۽ ڳوٺ جي ماڻهن کان ڄاڻ ٿي ته خيريديري جي ڀلائي ۽ بهبودي جي ڪارجن ۾ چوڻو پوي ٿو ته هي پروگرام سنڌ جي خيرخواهه عورت ملاله جو مٽ آهي، جنهن پاڻ کي سنڌ جي ميڊيا کان پري رکيو آهي.لڪ ڇپ، ڳجهه ڳوهه ۽ ڍڪ راز ۾ اُتم عمل ڪري رهي آهي، ساڳي وقت سندس غيرحاضري ۾ تنظيم جو ڪم به سهڻي نموني هلي پيو ۽ پئسي جو استعمال به سٺي ۽ صحيح دڳ سان پيو ڪم اچي، جڏهن ته محترمه ملاله صاحبه کي ميڊيا دنيا جي کيتر تي پڌرو ڪيو ۽ نوبل پرائيز کڻايو، پر ان جي ڀيٽ ۾ شانائتي نيون اي ڪنڊائتي ٿي، انسان نيڪي چڱائي، شيوا ٽهل ۽ ڀلائي بهتري جي ڌن ۾ ڏينهن رات رڌل رهي، خيرو ديرو ٽرسٽ اتنظاميا کان روزانو رپورٽ وٺندي رهي ٿي ۽ ضروري ويلن تي پاڻ به گرمي سردي ۽ بدامني کان بي پرواهه ٿي، ڳوٺ ۾ رهي پوي ٿي. اهي ڏينهن ٽرسٽ جي سنڀال ۾ گهاريندي رهي ٿي ۽ ٽرسٽ جي ڪارڪنن کي گهربل ۽ ضروري پاڻ تربيت ڏيندي رهي ٿي. ضلعي لاڙڪاڻي ۾ اين جي او پروگرامن ۾ هي مانڊان اول نمبر تي هلي رهيو آهي.