ماڳ مڪان / شھر / ڳوٺ

لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

لاڙڪاڻي جي وانجهيل ماو مڪانن ۽ شخصيتن بابت لکيل مضمونن جو ھي ڪتاب ڊاڪٽر غلام علي ھمت علي سانگي جو لکيل آھي. ڊاڪٽر غلام علي سانگي جي ھن ڪتاب ۾ لفظن ۽ جملن جو استعمال نج ڳوٺاڻو آهي. بيان جي جوڙجڪ، فقرن، جملن جي بيهڪ کي اهڙو سينگاريو ۽ سنواريو ويو آهي. محترم سانگي صاحب هن ڪتاب ۾ تاريخ جي هڪ نئين باب کي جنم ڏنو آهي. شامل ڪيل مواد ڏوري ڏسي، مشاهدا ماڻي، روبرو ملاقاتين ذريعي بيان حاصل ڪري، اڳين ڪتابن ۽ ڊائرين کي اٿلائي پٿلائي ڄاڻ حاصل ڪري ڪتاب سرجيو آهي. ڪتاب ۾ ڳوٺن ۽ اوطاقن جا احوال اهڙا ته اچاريا ويا آهن جو پڙهڻ مهل ٻهراڙين جي بيٺڪن جو ڀرپور عڪس اکين اڳيان پيو گذري.
Title Cover of book لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

شمن ابڙو

شمن ابڙو

هي زميندار علي محمد ابڙي جو وڏو فرزند هو، پنهنجي والد جي زمينداري اثر رسوخ هئڻ ڪري، شمن به دنيا جي عشق ذوق تي لهي آيو، تعليم بي اي هئڻ ڪري، انگريزي، سنڌي، اردو ۽ پنجابي ٻوليون ڄاڻندو ۽ ڳالهائيندو هو، لاهور ڏاڍو ايندو ويندو هو، جتي چوڌري عبدالحي سان هن جي گهري دوستي هوندي هئي، وٽس وڃي رهندو هو.
هڪ ڀيري هن چوڌري کي چيو ته نور جهان سان ملاقات ڪجي چوڌري هن کي چيو ته اها ملڻ جي آرزو پوري نه ٿيندي ، ڇا لاءِ ته هوءَ لاهور جي وڏن امير ترين شخصيتن مان هڪ آهي ، پر شمن ابڙي جي زور ڀرڻ تي ٻئي ڄڻا گلبرگ ڏانهن راهي ٿي ويا، جتي پهچي شمن ابڙي نورجهان جي هڪ اردليءَ هٿان چٺي ڏانهس موڪلي ڏني، جنهن ۾ هن نائچ ڳوٺ جي زميندار علي محمد ابڙو جو حوالو ڏنو، ان تي نورجهان بنا دير جي گهران ٻاهر نڪري اچي هنن ٻنهين کي وڏي پاٻوهه ۽ عزت سان گهر ۾ ويهاريو، سندن مان ۾ شاندار مانيءَ جي دعوت ڏنائين ، نورجهان انهي ڳوٺ ۾ ڀيڻ عيدن جهان وٽ رهي ۽ کائي آئي هئي، کيس اهي يادون دل ۾اڃا تازيون هيون.
شمن کي نورجهان چيو، ته لاهور ۾ ڪو به ڪم ڪار هجي، ته مان حاضر آهيان، اتي چوڌري ڦاٽ کاڌو ، ته شمن کي انجمن آرا ڏاڍو پسند آهي، ان جي شمن وضاحت ڪئي ته مان هن جي فن جو پرستار آهيان، باقي ڪا به اهڙي حيران ۽ پريشان ڪندڙ ڳالهه نه آهي ، نورجهان بنا دير انجمن آرا کي گهرايو ، جنهن شمن جي پسند جو ڪلام ٻڌايو، ۽ پنهنجي پرستار سان کلي دل سان ڪچهريون ڪيون، هن پنهنجي ناچ ۾ نورجهان جي آواز سان ڀريل چارڪيسٽيون هن کي پيش ڪيون، جيڪي هن وقت شمن جي پٽ سلامت علي ابڙي وٽ محفوظ آهن.