ماڳ مڪان / شھر / ڳوٺ

لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

لاڙڪاڻي جي وانجهيل ماو مڪانن ۽ شخصيتن بابت لکيل مضمونن جو ھي ڪتاب ڊاڪٽر غلام علي ھمت علي سانگي جو لکيل آھي. ڊاڪٽر غلام علي سانگي جي ھن ڪتاب ۾ لفظن ۽ جملن جو استعمال نج ڳوٺاڻو آهي. بيان جي جوڙجڪ، فقرن، جملن جي بيهڪ کي اهڙو سينگاريو ۽ سنواريو ويو آهي. محترم سانگي صاحب هن ڪتاب ۾ تاريخ جي هڪ نئين باب کي جنم ڏنو آهي. شامل ڪيل مواد ڏوري ڏسي، مشاهدا ماڻي، روبرو ملاقاتين ذريعي بيان حاصل ڪري، اڳين ڪتابن ۽ ڊائرين کي اٿلائي پٿلائي ڄاڻ حاصل ڪري ڪتاب سرجيو آهي. ڪتاب ۾ ڳوٺن ۽ اوطاقن جا احوال اهڙا ته اچاريا ويا آهن جو پڙهڻ مهل ٻهراڙين جي بيٺڪن جو ڀرپور عڪس اکين اڳيان پيو گذري.
Title Cover of book لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

زميندار احمد خان ڪلهوڙو

زميندار احمد خان ڪلهوڙو

ستار بخش ڪلهوڙي کي 1940ع ۾ فرزند ارجمند پيدا ٿيو، جنهن تي پيءُ جو نالو احمد خان رکيائين. پٽ کي تعليم گريجوئيٽ تائين ڏياريائين. ايڪسائيز کاتي ۾ انسپيڪٽر ڪرايو. والد جي وفات کان پوءِ سندس فرزند کي ڪلهوڙا تشخص ۽ سڃاڻپ جي اڳواڻي، زمينداري، والد جي بهادري ورثي ۾ عطا ٿي، ان کان وڌيڪ جيڪا احمد خان کي آفيسري جي حيثيت ملي چڪي، تنهن هن جي شخصيت کي چار چنڊ لائي ڇڏيا. هن جي هلت چلت ۽ واکاڻ مخالفن ۽ مَ سهو ماڻهن جي اميدن کان گهڻو بلندي تي رسي چڪيون.
احمد خان سهري ۽ والد جون چڪريون اکين سان ڏسي چڪو هو، حاجي جمن جي حسد ۽ ساڙ جا کورا، جيڪي سندس سالي علي حسن ڪلهوڙي کي پنهنجي والد کان ورثي ۾ ملي چڪا هئا، جن کي هن وڌائي ٻرندڙ جبل جي شڪل ۾ آڻي ڇڏيو هو. هن ڳوٺ، ذات، برادري ڀيڻ ۽ ڀاڻيجن جي ناتي ۽ ڳانڍاپي تي ڪا به ڪهل ۽ ٻاجهه نه آندي، ستار بخش کي وفات ڪئي، 9 مهينا ٿيا ته هن جي خانداني وير وڍ ۽ مساهپ جي لاون دشمني جي جبل کي ڦاڙي وڌو، هن پنهنجي هڪ غلط دوست ديدار ڪنگي جي ٽيڪ ۽ سهڪار سان پنهنجي بيهودي ٽڪساٽ کي ٺيڪ ڪرڻ لاءِ ڪهاڙين سان مسلح ٿي پنهنجي ڀيڻ جي ور مٿان وار ڪري بي درديءَ سان شهيد ڪري ڇڏيو، ڄڻ ڳوٺ لونگائي جي 1969ع ۾ سنڌ ساراهه ۽ ڪلهوڙا ڪهرام ڪري ڇڏيو، هاڻي علي حسن خان وارا ويري به ۽ واهرو به پاڻ ئي رهيا، پر فطري فيصلي اٽل اهڃاڻ جو هو خون جي ڪيس ۾ ڦاهو کائي ويو ۽ ڪنگو ديدار آزاد ٿي هميشه لاءِ گم ٿي ويو. پو؛ءِ به علي حسن خان جي ڀيڻ انتقامي ويڙهاند کي ختم ڪري ڇڏيو. پنهنجن پيڪن ۽ ساهرن کي وڌيڪ وڍ ۽ وير کان پري رکڻ ۾ سوڀاري رهي.