ماڳ مڪان / شھر / ڳوٺ

لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

لاڙڪاڻي جي وانجهيل ماو مڪانن ۽ شخصيتن بابت لکيل مضمونن جو ھي ڪتاب ڊاڪٽر غلام علي ھمت علي سانگي جو لکيل آھي. ڊاڪٽر غلام علي سانگي جي ھن ڪتاب ۾ لفظن ۽ جملن جو استعمال نج ڳوٺاڻو آهي. بيان جي جوڙجڪ، فقرن، جملن جي بيهڪ کي اهڙو سينگاريو ۽ سنواريو ويو آهي. محترم سانگي صاحب هن ڪتاب ۾ تاريخ جي هڪ نئين باب کي جنم ڏنو آهي. شامل ڪيل مواد ڏوري ڏسي، مشاهدا ماڻي، روبرو ملاقاتين ذريعي بيان حاصل ڪري، اڳين ڪتابن ۽ ڊائرين کي اٿلائي پٿلائي ڄاڻ حاصل ڪري ڪتاب سرجيو آهي. ڪتاب ۾ ڳوٺن ۽ اوطاقن جا احوال اهڙا ته اچاريا ويا آهن جو پڙهڻ مهل ٻهراڙين جي بيٺڪن جو ڀرپور عڪس اکين اڳيان پيو گذري.
Title Cover of book لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

بند جاگير ڳوٺ

بند جاگير ڳوٺ

سنڌ جي قنبر تعلقي ۾ کيرٿر جبل کان چار نيون برسات جي موسم ۾ ڦاٽي نڪرن ٿيون جن جو تيز وهڪرو ڀرپاسي واريون ايراضيون وسنديون ۽ واهڻ ٻوڙي ڇڏين ٿيون، انهن نين جي وهڪرن کان بچائڻ لاءِ جاگير ڳوٺ کي اولهه پاسي کان بند اڏيو ويو آهي، ان ڪري هن وسنديءَ کي ”بند جاگير ڳوٺ“ چوندا رهن ٿا.
موسمي نين جا نالا:
نئين کچي.
نئين دڙپ.
نئين وهندڙي.
نئين تنيي.
بند جاگير جون حدون:
ٽن طرفن اتر، ڏکڻ ۽ اوڀر ۾ مڇيءَ جا فارم ٺهيل آهن ۽ اولهه پاسي ڳوٺ جي بچاءُ لاءِ شاهي بند ڏنل آهي.
هيءَ ڳوٺ قنبر دوست علي روڊ سان هلڻ ٿيندو، دوست علي بنگلا کان هن وسنديءَ تائين 30 ڪلوميٽر پنڌ جملي ٿئي ٿو، زمين وچولي قسم جي آهي، سم سيلاب ڪافي حد تائين هتي رهي ٿو، هن ڳوٺ ۾ ٻه ذاتيون وسن ٿيون چانڊيا ۽ پرڏيهي، هي پرڏيهي سنڌ کان ٻاهر جا رهاڪو چيا وڃن ٿا، ڪنهن دور ۾ هو پنجاب جا رهاڪو هئا، اتان ڪنهن سانگي لڏي بند جاگير ۾ اچي رهيا، ان ڪري هتي جا ماڻهو کين پرڏيهي ، پرڏيهي چئي کين پرڏيهي ذات وارا ٺهرايو آهي.