ملا مڪتب ڀلي ڏنو ابڙو
هن مڪتب جو واسطو ڳوٺ ٻلهڙيجي تعلقي ڏوڪريءَ سان آهي، 1942ع ۾ هن مڪتب وجود ورتو، پاڪستان ٿيڻ کان اڳ ۾ ڳوٺ ٻلهڙيجي 30 گهر هندن جا هئا، جيڪي پنهنجا ٻار ملا مڪتب حاجي لعل بخش شيخ ۾ پڙهائڻ موڪليندا هئا، مذهب جي بنياد تي ڪن ڳالهين مٿان هندن ۽ مڪتب جي هيڊ معلم جي اڻبڻت ٿي پئي، ان ڪري هندن مڪتب حاجي لعل بخش شيخ مان ٻارن کي ڪڍي ڇڏيو، ان لاءِ هندن جدا مڪتب تعليم کاتي جي عملدارن کان گهريو، اهڙي گهر سندن وس وارن عملدارن منظور ڪري ورتي، ان بعد ڳوٺ ٻلهڙيجي ۾ ملا مڪتب ڀليڏنو ابڙو قائم ڪيو ويو.
ڳوٺ بلهڙيجي ڏاڍو پراڻو آهي، هن وسندي مٿان هڪ ٻلهڙو ذات وارو ٻڪريون ڪاهي اچي رهيو، ان کان پوءِ چوڻ ۾ آيو، ٻلهڙيجي جي واڙ، ان بعد ٻيون ذاتيون جن ۾ ابڙا، مير بحر، ساريا، ماڇي، سيد ۽ ڪنڀر اچي رهيا، هاڻي نه رهيو ٻلهڙو ذات ۽ نه رهي، سندس واڙ باقي ”ٻلهڙيجي ڳوٺ“ هلندو اچي، ڳوٺ ۾ آدمشماري 1200 کن ٿيندي، (1998ع) لڳ موهن جو دڙو تعلقو ڏوڪري.
جڏهن 1942ع ۾ مڪتب ٻلهڙيجي وجود ورتو، ته مڪتب جو سرپرست ملا عبدالهادي ولد حاجي حسين ابڙو ٿيو، ان مڪتب جو نالو پنهنجي وڏي مشهور ڏاڏي پٺيان ”ڀلي ڏنو ابڙو“ رکيو، عبدالهادي ڪلام پاڪ ناظران ۽ پنج درجا سنڌي پڙهيل هو، 1942ع کان 1978ع تائين پاڻ مڪتب جو معلم ٿي رهيو، منڍ کان 1978ع تائين ڇوڪرن ۽ ڇوڪرين کي گڏي تعليم ڏيندو رهيو، پر پوءِ ڇوڪرين کي هن مڪتب ۾ پڙهائڻ کان بند ڪيو ويو، ڇوڪرن جي سراسري وڌي چڪي، ان ڪري هن کي پڙهائي جي مدد ۾ نائب ماستر مليو، جنهن کي گرانٽ جو چوٿون حصو ۽ کاڌي ڪپڙي جو به بندوبست ڪندو هو، هن مڪتب کي ڪا خاص مشهوري نه ملي ڇو ته هتان جا نڪتل شاگرد اڳتي وڌي نه سگهيا، اڳتي هلي هن مڪتب کي قومي ملڪيت ۾ ورتو ويو، جنهن کان پوءِ گورنمينٽ پرائمري اسڪول ڀلي ڏنو ابڙو جي نالي سان سڏجڻ ۾ آيو.