ماڳ مڪان / شھر / ڳوٺ

لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

لاڙڪاڻي جي وانجهيل ماو مڪانن ۽ شخصيتن بابت لکيل مضمونن جو ھي ڪتاب ڊاڪٽر غلام علي ھمت علي سانگي جو لکيل آھي. ڊاڪٽر غلام علي سانگي جي ھن ڪتاب ۾ لفظن ۽ جملن جو استعمال نج ڳوٺاڻو آهي. بيان جي جوڙجڪ، فقرن، جملن جي بيهڪ کي اهڙو سينگاريو ۽ سنواريو ويو آهي. محترم سانگي صاحب هن ڪتاب ۾ تاريخ جي هڪ نئين باب کي جنم ڏنو آهي. شامل ڪيل مواد ڏوري ڏسي، مشاهدا ماڻي، روبرو ملاقاتين ذريعي بيان حاصل ڪري، اڳين ڪتابن ۽ ڊائرين کي اٿلائي پٿلائي ڄاڻ حاصل ڪري ڪتاب سرجيو آهي. ڪتاب ۾ ڳوٺن ۽ اوطاقن جا احوال اهڙا ته اچاريا ويا آهن جو پڙهڻ مهل ٻهراڙين جي بيٺڪن جو ڀرپور عڪس اکين اڳيان پيو گذري.
Title Cover of book لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

ڳوٺ ڊگهه سومر خان چانڊيو

ڳوٺ ڊگهه سومر خان چانڊيو

ضلع لاڙڪاڻي جي وڏي شاهوڙ مشهور ڊگهه ڍنڍ جي لڳ ڀڳ سومر خان چانڊيي معرفاڻي هي وسندي آباد ڪئي، جنهن ۾ نجا چانڊيا رهن ٿا، هن ڳوٺ جي اولهه ۾ ڊگهه ڍنڍ جو شڪار گاهه، ڏکڻ کان ٻير ڳوٺ ۽ ٺوڙهي ڳوٺ آهن، هتي ڍنڍ جي پاڻي جي ڪري سيلاب ۽ سم جام آهي، ان ڪري هتي جي ماڻهن جو روزگار زمين جي پوکي راهيءَ کان سواءِ هن ڍنڍ جي مڇي ۽ پکين جي شڪار مٿان گهڻو روزگار جو سهارو آهي، لوڙهه، ڪم، ڪوڻيون، بهه، ٽڪيون، جهنگلي گل ٻوٽا به جام ٿين ٿا، پکين جي شڪار لاءِ ديسي ماڻهو به ايندا آهن ۽ غير ملڪي سربراهه به پاڪستاني حڪومت جي ڪارندن جي دعوتن تي ڪانڍجي شڪار جو مزو ماڻيندا آهن، ڍنڍ مٿان سرڪاري بنگلا ٺهيل آهن.

هتي جون مشهور شخصيتون:
مولانا غلام عمر ولد سعد خان چانڊيو وڏو حڪيم ۽ عالم ٿي گذريو آهي.
علامه ڪريمداد ولد الهر کيه چانڊيو، جنهن دور حديث ديوبند کان حاصل ڪيو، ضلع لاڙڪاڻي ۾ مشهور رهيو، هن جو وڏو درسگاهه بجار ۾ رهيو، جتان کوڙ سارا هن عالم پيدا ڪيا.