ڳوٺ ٺوڙهي بجار
هيءَ وسندي قنبر شهر جي اولهه پاسي ۾ 12 ڪلوميٽر پري آهي، اوڀر ۾ روڊ ۽ کڏ آهي، باقي پاسن کان وچولي قسم جي زمين آهي.
ڪنهن سمي هي پرڳڻو گاهه پيدا ڪندڙ هو، وسندڙ ويءُ مٿان مالوند ماڻهن جا ڦيرا هوندا هئا، خاص ڪري تونيا ذات جا ٻه پاڙا هتي مال چاريندا هئا، هو هن جو ءِ جا ڏاڍا هيراڪ ٿي ويا، تونين جي هڪ پاڙي جو نيڪ مرد بجار ۽ ٻئي جو چڱو مڙس سهراب هوندا هئا، انهيءَ گاهه جي ميدان مٿان ٻه دڙا هئا، بجار تونيي جي هڪ مينهن سڱن کان ٺوڙهي هوندي هئي، جيڪا صبح جو هڪ دڙي تي ۽ شام جو ٻئي دڙي مٿان ويهڪ ڪندي رهندي هئي، ڪافي وقت کان پوءِ ٻنيهن پاڙن پاڻ صلاح مشورو ڪري هڪ دڙي مٿان دائمي ٿاڪ ڪري ويهڻ جو پڪو پهه ڪيو، پر اڳتي هلي سهراب گڏيل بيٺڪ کان نڇڙي جدا ٻئي دڙي مٿان پنهنجا ماڳ مچائي ويهي رهيو، ان ڪري هڪ دڙي واري ويهڪ جو نالو ٺوڙهي بجار ۽ ٻي بيٺڪ جو ٺوڙهي سهراب سڏجڻ لڳو، الڳ الڳ ٻه ڳوٺ ٿي ويا، هندن جي دور ۾ 1947ع کان اڳ ۾ هندو ڳچ رهندا هئا، جيڪي سونارڪو ڌنڌو ڪندا هئا ۽ مسلمانن مان ڪيترا وري ڊکاڻڪو ڪم ڪندا رهندا هئا، هي ڳوٺ اصل کان هن وقت تائين چڱي سڌاري ۾ رهندو اچي ٿو، پراڻي دور ۾ مسلمانن مان بجار ۽ مانجهي تونيا رئيس سڏبا هئا، جيڪي گهڻو هاڪارا هئا، ساڳي وقت هندن جا مکي به وڏي عزت ۽ شان سان پڌر پيل هئا، ديني تعليم هتان جي پوري قنبر تعلقي ۾ مشهور رهي آهي، هاڻي به هتي تڏا، وڃڻا، پنڊيون، کارا ۽ برٿ جو ڪم سٺو هلي ٿو.
ذاتيون:
تونيا، سپرا، سومرا، ڪوري، بروهي، مگسي، شيخ، چانڊيا گهڻائي ۾ تونيا ذات آهي.