ماڳ مڪان / شھر / ڳوٺ

لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

لاڙڪاڻي جي وانجهيل ماو مڪانن ۽ شخصيتن بابت لکيل مضمونن جو ھي ڪتاب ڊاڪٽر غلام علي ھمت علي سانگي جو لکيل آھي. ڊاڪٽر غلام علي سانگي جي ھن ڪتاب ۾ لفظن ۽ جملن جو استعمال نج ڳوٺاڻو آهي. بيان جي جوڙجڪ، فقرن، جملن جي بيهڪ کي اهڙو سينگاريو ۽ سنواريو ويو آهي. محترم سانگي صاحب هن ڪتاب ۾ تاريخ جي هڪ نئين باب کي جنم ڏنو آهي. شامل ڪيل مواد ڏوري ڏسي، مشاهدا ماڻي، روبرو ملاقاتين ذريعي بيان حاصل ڪري، اڳين ڪتابن ۽ ڊائرين کي اٿلائي پٿلائي ڄاڻ حاصل ڪري ڪتاب سرجيو آهي. ڪتاب ۾ ڳوٺن ۽ اوطاقن جا احوال اهڙا ته اچاريا ويا آهن جو پڙهڻ مهل ٻهراڙين جي بيٺڪن جو ڀرپور عڪس اکين اڳيان پيو گذري.
Title Cover of book لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

نصير آباد شهر

نصير آباد شهر

ڪلهوڙا ڪٽنب مان ميان نصير محمد خان هتي هڪ قلعو ٺهرايو، ۽ شهر جو بنياد رکيو، جنهن قلعي جو هن وقت ڪو به اهڃاڻ نه آهي، البت هن شهر جو نشان ۽ نالو سندس نالي پٺيان نصير آباد سڏجڻ ۾ اچي ٿو، هاڻوڪو شهر اٽڪل پنجن ڇهن ڪلوميٽرن چورس ايراضيءَ تي اچي چڪو آهي، هونءَ به شهري آبادين ۾ تيزيءَ سان واڌ ان ڪري به آئي آهي جو ٻهراڙين ۾ هڪ ته بد امني ۽ ٻيو جهالت عام آهي، ان لاءِ ٻهراڙين وارن لاءِ لڏپلاڻ ڪري شهري آبادين ۾ وڏي واڌ آندي آهي.
هن شهر جي وچان لاڙڪاڻو وڳڻ روڊ ڪراچيءَ تائين وڃي ٿو، ساڳئي وقت هتان ٻيا به ڪيترائي روڊ نڪرن ٿا، جهڙوڪ نصير آباد کان، گاجي کهاوڙ، وارهه، رشيد وڳڻ، باڊهه ۽ محبوب علي وڳڻ روڊ جن سان سوارين جي اچ وڃ صبح کان رات تائين جاري آهي، هن شهر کي منڍ کان تعلقي جي حيثيت هئي، شهر ۾ سارين جا ڪيترائي ڪارخانا آهن، واپار جي هلچل ۽ چانورن جي پيداوار جي ڪري نصير آباد هڪ وڏي واپاري منڊي آهي، هي شهر وارهه کان ڪنهن به حالت ۾ پوئتي نه هو، پر پوءِ به مشرف جي دور حڪومت ۾ نصير آباد کي تعلقي جو درجو ڏنو ويو، شهر جي زمين ڪلراٺي ۽ پاڻي کاري هئڻ ڪري شهر ۾ وڻ ورلي ور چڙهن ٿا، نصير آباد جو ناليرو سخي ۽ ديا وان مرد چيلا رام ٿي گذريو، جنهن عوام لاءِ ڪيئي کوهه کوٽايا، هندو پنچائت جي سک لاءِ جايون، چوپائي مال لاءِ پاڻي جا هود (حوض) اس کان بچاءَ لاءِ اجها ۽ ڇاپرا، مسافر خانا وغيره خير جا ڪم، جيڪي هن وقت به هن جي سخا جي ساک ڀرين ٿا.
ذاتيون:
آگرا، اوڍاڻا، ڪاٺيا، ڪوري، ڪنڀر، ڪلهوڙا، تونيا، نوناري، ڊکڻ، لوهر، چنا، چانڊيا، خاصخيلي، سوهو، سومرا، سيد، مسڻ، مير بحر، واهوچا، ڪانڌڙا، ڳنواس، بروهي، شيخ وغيره، گهڻائي ۾ شيخ آهن.