ماڳ مڪان / شھر / ڳوٺ

لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

لاڙڪاڻي جي وانجهيل ماو مڪانن ۽ شخصيتن بابت لکيل مضمونن جو ھي ڪتاب ڊاڪٽر غلام علي ھمت علي سانگي جو لکيل آھي. ڊاڪٽر غلام علي سانگي جي ھن ڪتاب ۾ لفظن ۽ جملن جو استعمال نج ڳوٺاڻو آهي. بيان جي جوڙجڪ، فقرن، جملن جي بيهڪ کي اهڙو سينگاريو ۽ سنواريو ويو آهي. محترم سانگي صاحب هن ڪتاب ۾ تاريخ جي هڪ نئين باب کي جنم ڏنو آهي. شامل ڪيل مواد ڏوري ڏسي، مشاهدا ماڻي، روبرو ملاقاتين ذريعي بيان حاصل ڪري، اڳين ڪتابن ۽ ڊائرين کي اٿلائي پٿلائي ڄاڻ حاصل ڪري ڪتاب سرجيو آهي. ڪتاب ۾ ڳوٺن ۽ اوطاقن جا احوال اهڙا ته اچاريا ويا آهن جو پڙهڻ مهل ٻهراڙين جي بيٺڪن جو ڀرپور عڪس اکين اڳيان پيو گذري.
Title Cover of book لاڙڪاڻو سڀيتا سندو ناڻو

ميڻا ڳوٺ

ميڻا ڳوٺ

ميڻا ذات جي نالي سان هي ”ڳوٺ ميڻا“ نروار ٿيو، جيڪو قنبر تعلقي سان لاڳاپو رکي ٿو، ڳوٺ چورس شڪل تي کڙو ٿيل آهي، هن بستي جي ڏکڻ ۾ کڏ، اتر ۾ 5 ايڪڙ زمين تي قبرستان آهي، اولهه ۾ روڊ، اوڀر ۾ واري جا دڙا ۽ لاڙڪاڻه آريجا روڊ آهي، هي ڳوٺ 18 ميل لاڙڪاڻي کان ڏور ۽ قنبر شهر کان 6 ميل پري آهي، زمين ڀلي، پيئڻ جو پاڻي مٺو، وڻراهه جهجهي رهي ٿي، 1978ع ۾ 300 گهر جن ۾ 2000 آدمشماري هئي، ميڻن سان چانڊيا اڳرائي ۽ ڏاڍائي ڪندا رهيا آهن، 63_1962 ۾ ميڻن ڳوٺ جا ٻه وڏا زميندار ميڻا، جدا جدا وقتن تي شهيد ڪيا ويا، جن ۾ جوابدار چانڊيا هئا.
ميڻا ذات جي تاريخي حيثيت:
مسٽر ٽاڊ راجستان جي ليکڪ پٽاندڙ ميڻا ذات هند جي پراڻين ذاتين مان هڪ قديم نيات ليکي وڃي ٿي، آڳاٽي سمي هن ذات نادو ليا مٿان پک کوڙيا، ڪجهه وقت کان پوءِ حالتن هن ذات جو ساٿ نه ڏنو، ان ڪري نادوليا تان ميڻن جي حڪومت هلي وئي، جڏهن راجپوت دور حڪومت رهي، تڏهن هڪ بهادر راوت ميڻي نادوليا مٿان ٻيهر پنهنجو ڌاڪو ڄمايو، جنهن سمي مهاراجا پرٿوي راج جي راڄڌاني هلي رهي هئي، ان وقت ميڻن جي طاقت ۽ قوت پوين پساهن ۾ پئجي چڪي، ان ريت ميڻا حاڪميت ختم ٿي چڪي.
ميڻا ڳوٺ جون ذاتيون:
ميڻا، مشوري، سيد، سومرا، ڪٽپر، ڪوري، گراماڻي، کهڙا، شيخ، پلال، لوهر، ميڻا ذات وڌيل آهي.