اداري پاران ٻه لفظ
ريڊيو وائيس آف سنڌ لنڊن طرفان، سائين مشڪور ڦلڪاري جو هي ٽيون ڪتاب ، سنڌ کان ٻاهر رهندڙ دوستن جي سهڪار سان ڇپائيندي، انتهائي خوشي محسوس ڪري رهيا آهيون. هن ڪتاب جو مواد جڏهن ريڊيو وائيس آف سنڌ لنڊن تان قسطوار نشر ٿيو، ته سنڌ کان ٻاهر رهندڙ سنڌين طرفان هن تحقيقي ڪتاب کي گهڻو ساراهيو ويو. پوءِ ريڊيو طرفان جڏهن هن ڪتاب کي ڇپائڻ جو فيصلو ڪيو ويو، ته آڪسفورڊ يونيورسٽي جي ريسرچر سائين سرور شاهه صاحب ۽ ورلڊ سنڌي ڪانگريس جي هدايت ڀٽو صاحب هن ڪتاب جي اهميت جو اعتراف ڪندي ڇپائڻ ۾ به سهڪار ڪيو. ائين هي ڪتاب توهان جي هٿن تائين پهتو.
سائين مشڪور ڦلڪارو سنڌ جو هڪ اهڙو عاشق آهي . جيڪو هميشه ننڊ کي نڀاڳ ۽ جاڳڻ کي عبادت سمجهي ٿو. اهوئي سبب آهي، جو هي نه صرف سنڌ ۾ ڄاتو سڃاتو وڃي ٿو. پر پوري دنيا ۾ هن جا عاشق موجود آهن. سائين مشڪور جو آواز سالن کان ريڊيو وائيس آف سنڌ لنڊن تان گونجندو رهيو آهي. سندس پيش ڪيل پروگرام گهڻي ڀاڱي سنڌ جي تاريخ ۽ تاريخي شخصيتن جي حوالي سان هوندا آهن. جن ۾ انتهائي نئين ۽ اهم معلومات هوندي آهي. جنهن کي پوري دنيا ۾ سنڌ جا عاشق پسند ڪندا آهن. اهڙي ريت سندس چاهيندڙن جو انگ روز بروز وڌندو رهي ٿو.
جيئن ته اداري طرفان ريڊيو وائيس آف سنڌ لنڊن جا پروگرام ٻڌي ۽ نشريات لاءِ ايڊٽ ڪري فائنل ڪرڻ جو ڪم منهنجي ذمي هوندو آهي، سائين مشڪور جا پروگرام ٻڌي مان اڪثر اهو سوچيندو رهيو آهيان، ته سنڌ ڪيترا نه املهه ۽ ماڻڪ موتين جهڙا ماڻهو پيدا ڪيا آهن. جيڪي هماليه جبل جيڏو علم پنهنجي سيني ۾ سمائڻ جي باوجود به وڌيڪ ڄاڻ حاصل ڪرڻ لاءِ فقير بڻجي سنڌ جا جر ۽ جهنگ جهاڳي. اڙانگن رستن تي پنهنجي ساهه جو آهو پلي هلندا ۽ نئين معلومات جا موتي سنڌي قوم ۽ دنيا کي آڇيندا رهن ٿا. معلومات به اهڙي نئين ۽ نڪور جيڪا شايد ئي اسان کي ڪٿان ملي سگهي. انهي ڪري هن گهڻ رخي ۽ سنڌ جي جاکوڙي ڪردار سائين مشڪور ڦلڪاري تي لکڻ مون لاءِ ايڏو سولو ناهي، پر مان ايترو ضرور لکندس، ته خاص ڪري سنڌ جي تاريخ تي ڪيل سندس تحقيقي ڪم هڪ تاريخي اهميت رکي ٿو ۽ اهو ڪم اسان جي ايندڙ نسلن کي نه رڳو معلومات ڏيندو، پر کين سائنسي سوچ تحت شين کي جانچڻ ۽ تحقيق ڪرڻ جو گس به ڏسيندو.
سائين مشڪور صاحب جي هن ڪتاب ( سرسوتي تهذيب ۽ اڇڙو ٿر ) ۾ سرسوتي تهذيب ۽ اڇڙي ٿر بابت تفصيل سان احوال ڏنو ويو آهي. ڪتاب پڙهي حيرت ٿي ٿئي، ته جيڪو ڪم ملڪي ادارا نه ڪري سگهيا، سو هن اڪيلي سيلاني فقير پنهنجي مدد پاڻ تحت وڏي همت ۽ حوصلي سان مڪمل ڪري، پنهنجي سنڌ سان عشق ۽ کاهوڙي هئڻ جو ثبوت ڏنو آهي. سندس عشق کي شاباس آهي. هي اهم ڪتاب تاريخ ۽ سياسي شاگردن لاءِ هڪ خاص تحفو آهي، جيڪو کين سرسوتي تهذيب ۽ اڇڙي ٿر جي تاريخي اهميت، جاگرافيائي حدن، اتي موجود قدرتي وسيلن سان گڏوگڏ اتان جي ماڻهن جي دردن ۽ سورن جي واقيت ڏيندو. مان کيس اهڙي معلوماتي مواد ڏيڻ تي ڀليڪار ڪيان ٿو ۽ وچن ڪيان ٿو، ته ريڊيو وائيس آف سنڌ لنڊن تان نشر ڪرڻ بعد اسان اهو تحقيقاتي اهم مواد ڊجيٽل سي ڊي کان سواءِ وائيس آف سنڌ ٽي وي تان ڊاڪيومينٽريز جي شڪل ۾پيش ڪري پوري دنيا ۾ موجود سنڌ جي عاشقن تائين پهچائينداسين.
آئون ريڊيو وائيس آف سنڌ لنڊن سان سهڪاري سنڌ جي گهڻگهرن جا ٿورا مڃيندي ، عرض ڪندس، ته وائيس آف سنڌ، ويب ٽي وي سان به سهڪار ڪن، ته جئين اسان سنڌ جي هن معلوماتي ذخيري کي اوهان تائين نه رڳو ڪتابي صورت ۾ آڻيون. پر ان جي تاريخي اهميت کي ويب ٽي وي تان به ڊاڪيومينٽري جي صورت ۾ نشر ڪري دنيا جي اڳيان آڻي سگهون، آخر ۾ سائين مشڪور ڦلڪاري صاحب جو وري ٿورائتو آهيان جو هن پنهنجي تحقيقي مواد کي اسان معرفت ڇپرايو ۽ اهو ڇپجي اوهان جي هٿن تائين پهتو آهي.
سدائين گڏ
سرويچ حيدراوڍو
ڊائريڪٽر
ڪرنٽ افيئرز ۽ نيوز
وائس آف سنڌ لنڊن