سيد علي گوهر شاهه ثاني ( محافي ڌڻي ) رح ، چوٿون پاڳارو
سيد علي گوهر شاهه ثاني جو جنم 11 رمضان المبارڪ 1275هجري بمطابق 14 اپريل 1859ع تي ٿيو.کين سندن والد سيد حزب الله شاهه جي شهادت بعد 1890ع ۾ جماعت طرفان پڳ ٻڌائي، چوٿين پاڳاري طور تسليم ڪيو ويو. هي بزرگ جسماني طور ڪمزور رهندا هئا . انهي ڪري سفر ڪرڻ دوران جماعت جي طرفان کين ڍڪيل ڏولي يعني محافي ۾ کڻي هلڻ جو رواج شروع ٿيو. انهي ڪري هن پير صاحب کي جماعت محافي ڌڻي جي نالي سان ياد ڪندي آهي.
جيئن ته سندس مسند نشيني کان اڳ ۾ ئي حر جماعت ۽ انگريز حڪمرانن جي وچ ۾ ٽڪراءُ هلندڙ هو. جنهن ٽڪراءُ جي نتيجي ۾ ئي سندن والد صاحب کي زهر ڏياري شهيد ڪيو ويو هو. انهي ڪري کين مسند نشيني اهڙي ٽڪراءُ واري صورتحال ۾ سنڀالڻي پئجي ويئي. کين هر روز انگريزن جي ظلم ۽ ناانصافين جون دانهون ملنديون رهنديون هيون. ٻئي طرف انگريز حڪمران پنهنجي طاقت جي نشي ۾ ڪجهه ٻڌڻ لاءِ تيار نه هئا . انگريزن سانگهڙ ۾ عوامي بغاوت خلاف بلوچستان مان ڪجهه سرڪش ماڻهن کي سانگهڙ ۾ وسائڻ شروع ڪيو. جن اچڻ شرط عام ماڻهن سان ظلم ڪرڻ شروع ڪيا. ايتري حد تائين جو ڪجهه لڄالٽ جا به واقعا ٿيا. جن خلاف حرن جي بچو بادشاهه جي حڪومت عوامي شڪايتن تي انهن بلوچ ماڻهن ۽ ڪامورن کي سيکت ڏيڻ شروع ڪئي. اهڙي ريت 1893ع کان 1896ع تائين حرن جي جٿن انگريز آفيسرن ۽ سندن حامين تي حملا تيز ڪري ڇڏيا. جنهن تي انگريز سرڪار جون اهڙي ردعمل کي ڏسندي وايون بتال ٿي ويون. انگريزن پنهنجي ڏاڍ کي وڌائي عام ماڻهن کي گرفتار ڪري 1895ع کان لوڙهن ۾ قيد ڪرڻ شروع ڪيو. جيڪي اذيت خانا هئا. جن ۾ عورتن ، ٻڍن ۽ ٻارن کي به بند ڪيو ويو. اهڙي صورتحال ۾ عام ماڻهو انهي ڇڪتاڻ جي تيزي کان تنگ ٿي پير صاحب وٽ آزار ٽارڻ لاءِ اچڻ لڳا. ٻئي طرف وري انگريزن به پنهنجي هار کي لڪائڻ لاءِ پير صاحب کي پنهنجو بنائڻ لاءِ ڪوششون شروع ڪيون. پير صاحب انتهائي دور انديشي سان انهي ڇڪتاڻ کي عارضي طورگهٽائڻ عوام تي انگريزن جي ناانصافي جو بار هلڪو ڪرڻ لاءِ ڪجهه نرمي اختيار ڪئي. نتيجي ۾ انگريز سرڪار طرفان کيس شمس العلماءَ جو لقب ڏيڻ جي به ڪوشش ڪئي ويئي. جيڪو پاڻ قبول نه ڪيائون. انهي بعد پير صاحب جي حساس دل سنڌ جي عام ماڻهن جي آزار کي گهٽائڻ لاءِ ويڙهه بند ڪرڻ جو فيصلو ڪري 1896ع ۾ بچو بادشاهه ۽ سندس ساٿين کي ڪاروايون بند ڪري پنهنجا سر قربان ڪرڻ جو حڪم جاري ڪيو.
بچو بادشاهه جي ساٿين ويڙهه ۾ پنهنجا سر صدقي ڪيا ۽ بچو بادشاهه پير صاحب جي حڪم تي گرفتاري پيش ڪئي. بي رحم انگريز حڪومت وطن جي آزادي جي هن عظيم مجاهد کي معاف ڪرڻ بجاءِ سانگهڙ ۾ سرعام ڦاسي ڏيئي شهيد ڪري ڇڏيو. پير صاحب کي انگريز سرڪار جي انهي رويي تي سخت افسوس ٿيو. پاڻ ساڳئي سال 24 جمادالثاني 1314 هجري 30 نومبر 1896ع تي وصال فرمائي وڃي مالڪ حقيقي سان مليا.