لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

سَرسوَتِي تهذيب ۽ اڇڙو ٿر

”اڇڙو ٿر، جيڪو سرسوتي تهذيب جي سُونهن ۽ قدامت جي ساک ڀري ٿو. جتان جون سُڪل سُوندڪيون، سِپيون، ڪچ ڪوڏيون، ڊوڻا ۽ ٺوٺ ٺڪريون، پنهنجي پنهنجي قدامت جي زبان ۽ تاريخ رکن ٿيون. جن کي ٻُڌڻ وارا ڪن، پڙهڻ واريون اکيون ۽ سمجھڻ واريون کوپڙيون کپن. محترم مشڪور ڦلڪاري صاحب جي حساس ڪنن اتان جون ٻوليون ٻُڌيون، اکين اتان جون لکيتون ۽ لڪيرون پڙهيون ۽ سندس دل ۽ دماغ انهن جون آتم ڪهاڻيون ٻڌڻ سان گڏ سمجهيون ۽ فيصلو ڪري ٻُڌايو آهي، ته سرسوتي تهذيب ۽ اڇڙي ٿر جي تاريخ ۽ ڪَٿا ڪيتري قديم ۽ ڪيتري پُراڻي آهي؟ هي تهذيب ڪيئن وجود ۾ آئي؟ ۽ ڪيئن اُڄڙي ويئي؟ ان کي چئبو آهي، ڪنهن به عظيم محقق جي محنت ۽ تحقيق جو ڪمال!“. فاضل محقق پنهنجي هن تحقيقي ڪتاب کي، ٻن ڀاڱن ۾ تقسيم ڪري ترتيب ڏنو آهي. پهريين ڀاڱي جو عنوان آهي ”سرسوتي تهذيب“ ۽ ٻئي ڀاڱي جو عنوان آهي ”اڇڙو ٿر“
Title Cover of book سَرسوَتِي تهذيب ۽ اڇڙو ٿر

اڇڙي ٿر جو لباس

اڇڙي ٿر جو لباس
اڇڙي ٿر ۾ مرد سلوار قميص يا گوڏ ٻڌن، مٿي تي اڇو پٽڪو يا اڇي ٽوپي پائين. سنڌي رنگين ٽوپيون به پاتيون وينديون آهن. عورتون سلوارون ، پڙا سوٽي يا ريشمي ، مٿي تي ريٽو ، ٻانڌڻو ، ڪاڪريچي اوڍين ، بيوه عورتون اڇي پوتي اوڍين ۽ ڪو به ڳهه ڪو نه پائين. اڇڙي ٿر ۾حر جماعت سان لاڳاپيل عورتون چُوڙا ڪونه پائين. ڇاڪاڻ ته شهيد سورهيه بادشاهه جي طرفان جماعت جي عورتن تي اهڙي بندش وڌي ويئي هئي. اڇڙي ٿر ۾ عورتن يا مردن جي مٿو اگهاڙو ڪري هلڻ عيب سمجهيو ويندو آهي.