اڇڙي ٿر جا نخلستان
اڇڙو ٿر فطرت جي عجيب رنگن وارو علائقو آهي. هتي جتي هن جي مختلف طبعي ڀاڱن ۾ مختلف زميني حالتون، جيوت ۽ فطرتي مانڊاڻ آهن. اتي وري زميني حالتن جا به عجيب قسم ۽ ڏيک آهن. انهن مانڊاڻن مان هڪ مانڊاڻ خوبصورت نخلستانن جو به آهي. اڇڙي ٿر جي پراسرار ڊرينهن وارن صحرائي حصن ۾ جتي هڪ طرف پراسرار ڀوائتو عجيب رڙيون ڪندڙ ۽ هوائن جي آڌار تي هلندڙ واري جو سمنڊ ۽ ڌٻڻيون آهن. اتي اوچتو وري انهن ڊرينهن جي صحرا ۾ خوبصورت ۽ فطرت جا حسين نظارا آڇيندڙ نخلستان به نظر ايندا. جتي پاڻي جون ننڍيون ڍنڍون ۽ انهن جي ڪنارن تي کجين ، ڪنڊين ، ٻين وڻن جا وڻندڙ جهڳٽا ۽ ڏير، ڪانهن، پن ۽ سرن جي گهاٽن ٿُٻن سان گڏ گلن وارا ٻوٽا ۽ گاهه به موجود هوندا آهن . هنن نخلستانن جي ڍنڍن جي ڪنارن سان ڪيهوري يا ڪيهر گاه به سائي غاليچي جيان وڇايل نظر ايندو. هن گاهه جي هيٺان ٻن فوٽن جي اونهائي تي صحتمند مٺو ۽ ٿڌو پاڻي به موجود هوندو آهي. جتي ماڻهن جي پيئڻ لاءِ ڏيڍ چورس فوٽ گول پاڻي جا تس ۽ جانورن جي پاڻي پيئڻ لاءِ پنجن چورس فوٽن جا کوٽيل چلها صاف پاڻي سان ڀريل نظر ايندا . هتي ڌنار ۽ راه ويندڙ مسافرن لاءِ ساهي کڻڻ لاءِ آرامده مانڊاڻ موجود آهي. جتان نڪرڻ تي دل ئي نه چوندي آهي. اهڙن خوبصورت نخلستانن ۾ هيٺيان نخلستان مشهور ۽ قابل ذڪر آهن : بکيارو ، نڙوئي، نئون کوڙو، لئي وارو، ڊاٻوڙو، سونهايون، ترهون، ناگڻو ، مٺي ، راوڙا، سنهڙو، اهنيار، ڪٽاهو، گابن وارو، سنهيوئي ، سن ، ڳنهيڊي، ٻوهن وارو، چنڙوئي، ڌڱاڻي، ڪنڊڙي وارو، چڳن وارو، دٻڪ، هماءَ، پڌريو، لاکيو، ڇهو، جوڳو، لکتير، ميران ڇر، وغيره
پر گذريل ڏهن سالن کان اهي نخلستان سڪي رهيا آهن. جن ۾ کجين ۽ ڪنڊين جا وڻ تيزي سان سڪي رهيا آهن. مقامي ماڻهن جي چوڻ موجب چوٽياريون ڊيم جي تعمير بعد سم جي پاڻي اچڻ سبب اها حالت ٿي رهي آهي. بحرحال هنن نخلستانن جي تباهي اڇڙي ٿر جي دائمي گذران جي هن وسيلي جو هاڃيڪار نقصان ثابت ٿيو آهي.