اڇڙي ٿر ۾سُرندر جانور، جِيت ۽ بلائون
اڇڙي ٿر جي جاگرافيائي، موسمي، حالتن، ماحولياتي اثرن جي نتيجي ۾ هتي اسرندڙ جيوت ۾ سرندڙ جانورن، جيتن، نانگن ۽ بلائن جي به هڪ تمام وڏي دنيا آباد آهي . هتي اڪثر سال جي مختلف موسمن ۾ انهن جي چرپر ۽ اسرڻ جو عمل جاري رهندو آهي. انهن جيتن ، نانگن ۽ بلائن ۾ هيٺيون جيت بلائون ڏسڻ ۾ اچن ٿيون جهڙوڪ : آر. اجگر، اڏوهي، ارڙ نانگ ، اڪ مڪڙ، بلا بُنهن چير، ٻانڊي ، ٻنڊو، ٻنگاري، ٻوگهي، ڀٽون، ڀنڀوري، ڀونر، تڏ ، تِڏو، ٿُڪڻي، ٽانڊاڻو، ٽڪلو نانگ، ٽنڊڻ، ٽنڊڻي، پدم نانگ ،پرڙ، پوپٽ، پيئڻ بلا،ڄارو،ڄاهو، ڄوو، جهِرڙ، چچڙ، چچڙي، چندن ڳوهه، چور، چيلاٽو، ڇِرت، ڏانور،ڏنگ، ڏينڀوءَ، سانپوٽيو، سانڊو، سانڊي، سانو، سرو، سگهڙيو، سنگچور، سئوپيري، سينورو، شينهن مکو، ڦوڳڙيو، ڦيڱڻي ڦير،ڪاڇوڪيڙو، ڪاريهر، ڪُت، ڪرڙي، ڪنڀارونانگ، ڪنڪتڙي، ڪوراڙ، ڪوريئڙو، ماڪوڙي، ڪوئو، کپر نانگ، کڳترير، کنڀڙالو، کنڊي بلا، کينهوڙو، گڊو نانگ، گرڙس بلا، گگوٽنڊڻ، گلوئي، گينگهو،گينگهي، ڳوهه، ڳوهيرو، ڳوئڙ،ڳيلهڙ،گهرگهرو تڙي، لنڊ، لنڊي، ماڪوڙو، بزاري ماڪوڙو،مڪڙ، مڪڙي، ماکي ،مڇر، مک، مکو، مينهن وساوڙو، نور، نوريئڙو، نونوناتي، ريگ ماهي، هڻ کڻ ،وغيره. اهي سرندڙ جيت به موسمي تبديلين سبب پنهنجووجود وڃائي رهيا آهن. حالانڪ اهي جيت به فطرتي نظام جي هڪ سونهن آهن، جن جو وجود قائم رکڻ لاءِ هتي ڪو به ادارو موجود ناهي.