اڇڙي ٿر جون گئس فيلڊون
اڇڙو ٿر جتي لوڻ ، سوڍا کار ، پلر ارٿ پائوڊر ، چن جي پٿر ، جپسم جي ذخيرن سان مالا مال آهي. اتي اڇڙي جي خيرپور۽ گهوٽڪي ضلعن ۾پنج وڏيون گئس فيلڊون به موجود آهن. جيڪي هي آهن. قادن واري گئس فيلڊ، ساوڻ گئس فيلڊ ، مياڻو گئس فيلڊ ،لطيف بلاڪ گئس فيلڊ ۽ گمبٽ بلاڪ گئس فيلڊ آهن.
ساوڻ گئس فيلڊ : سال 2003ع کان هي گئس فيلڊ پنهنجي پيداوار ڏيئي رهي آهي. خيرپور ضلعي جي هن فيلڊ جا پنڌرهن کوه آهن، جن مان چوڏهن مان گئس ڪڍي وڃي پئي. پاڪستان پئٽروليم لميٽيڊ جي انگن اکرن موجب آسٽريليا جي او ايم وي ڪمپني پاڪستان ، جي انتظامن هيٺ هن گئس فيلڊ ۾ 1493 ارب ڪيوبڪ فوٽ گئس موجود آهي . جتان روزانو 110 ملين اسٽينڊرڊ ڪيوبڪ فوٽن کان وڌيڪ گئس ڪڍي وڃي ٿي. جيڪا ملڪ جي مختلف علائقن ڏانهن وڃي ٿي. ياد رهي ته هي گئس جنهن ڳوٺ حاجي سانوڻ خاصخيلي مان نڪري ٿي، خود انهي ڳوٺ کي به گئس جي سهوليت موجود ناهي. هتي ڪمپني طرفان ڪابه بنيادي سهوليت نه ڏني ويئي آهي. شروعات ۾ هڪ ڪمري وارو اسڪول ٺاهيو ويو هو، جيڪو به استاد نه هئڻ سبب بند آهي. وڏي ڳالهه ته ڪمپني جون پنهنجون گاڏيون به هتي پنهنجي کوهن تي ڪم جي سلسلي ۾ ڪچن رستن تان هلن ٿيون . هي ڪمپني ٻيو ته ٺهيو پر پنهنجي لاءِ به روڊ نه ٺهرائي سگهي آهي.
مياڻو گئس فيلڊ : هن ۾ 21 کوهه آهن ، جن مان 7 هلندڙ آهن . سمورن کوهن ۾ 660 ارب ڪيوبڪ فوٽ گئس موجود آهي. جتان روزانو 104 ملين اسٽينڊرڊ ڪيوبڪ فوٽ گئس ڪڍي وڃي ٿي. هن فيلڊ کي به آسٽريليا جي او ايم وي ڪمپني هلائي ٿي. هن ڪمپني طرفان به ڪو ترقياتي ڪم نه ڪرايو ويو آهي .
لطيف گئس فيلڊ : هي فيلڊ 2007ع ۾ دريافت ٿي هن جا پنڌرهن کوهه آهن. جن مان 8 هلندڙ آهن. هنن سڀني کوهن ۾ 244 ارب ڪيوبڪ فوٽ گئس موجود آهي. جتان روزانو 97 ملين اسٽينڊرڊ ڪيوبڪ فوٽ گئس ڪڍي وڃي ٿي. هي کوه ڀارت جي سرحد جي ويجهو آهن. هي ڪمپني پڻ هتان جي ماڻهن لاءِ ڪو فائدو نه ڏيئي سگهي آهي.
گمبٽ بلاڪ گئس فيلڊ : هتي پڻ 2007 ۾ گئس دريافت ڪئي ويئي. هن فيلڊ جي کوهن جو تعداد 8 آهي. جن ۾ 51 ارب ڪيوبڪ فوٽ گئس موجود آهي . هي کوه ناري ۽ اڇڙي ٿر جي ڪس ۾ موجود آهن. جن مان روزانو ساڍا چار ملين اسٽينڊرڊ ڪيوبڪ فوٽ گئس ڪڍي وڃي ٿي. پر ترقياتي يا عوامي مسئلن جي حل کان ڪمپني لا تعلق آهي.
قادن واري گئس فيلڊ : هتي 1989ع ۾ گئس دريافت ڪئي ويئي. هن جي کوهن جا صحيح انگ اکر ته نه مليا . پر مقامي ماڻهن جي چوڻ موجب انهن کوهن جو تعداد چاليهه جي لڳ ڀڳ آهي. هتان پڻ 1995ع کان گئس ڪڍڻ جو عمل جاري آهي. هن گئس فيلڊ جي پيداوار بابت ڪي به انگ اکر نه ملي سگهيا. هي اڇڙي ٿر جي تمام وڏي گئس فيلڊ آهي.
هنن گئس فيلڊن مان اڇڙي ٿر جي ڪنهن به ڳوٺ کي گئس نه ڏني ويئي آهي. نه ئي اڇڙي ٿر جي ڳوٺن ۾ مواصلات ، تعليم، صحت جي سلسلي هنن گئس فيلڊن طرفان ڪو ڪم ٿيو آهي ماڻهن کي روزگار به نه ڏنو ويو آهي. جڏهن ته هنن گئس فيلڊن جي کوهن مان نڪرندڙ گئس جي پائپ لائنن ۾استعمال ٿيل زمينن جو معاوضو به مالڪن کي نه مليو آهي.
حقيقت ۾ قدرتي وسيلا انساني ترقي کي سگهه بخشيندڙ هوندا آهن. پوري دنيا جي ترقي يافتا ملڪن جي ترقي جو دارومدار قدرتي وسيلن جي صحيح استعمال ۽ وسيلن کي عوامي ترقي لاءِ استعمال ڪرڻ لاءِ ٺاهيل جٽاءَدار پاليسي تي هوندو آهي. اها بدقسمتي چئجي جو اسانجا حڪمران اڃان تائين قدرتي وسيلن جي پيداوار کي عوامي ڀلائي لاءِ استعمال خاطر ڪا جٽادار پاليسي نه ٺاهي سگهيا آهن. جنهن سبب بيشمار قدرتي وسيلن هئڻ جي باوجود ملڪ مان نه غربت تڙجي سگهي آهي ۽ نه ئي عوام کي گهربل بنيادي سهوليتون فراهم ٿي سگهيون آهن. ساڳي حالت اڇڙي ٿر ۾ به موجود آهي.