آلبرٽ ڪامو (Albart Camus)
فرانس جي مشهور ناول نگار جو الجزائر ۾ 1916ع ۾ پيدا ٿيو. هن جا والدين هسپانوي هيا. هن جي پرورش اتر آفريڪا ۾ ٿي ۽ هن ڪيئي ملازمتون ڪيون. تنهن کان پوءِ هو فرانس جي راڄ ڌانيءَ ۾ آيو ۽ صحافت جو پيشو اختيار ڪيائين. 1942ع ۾ هن ”اجنبي“ ناول لکي شهرت حاصل ڪئي. هو جرمن والار خلاف مزاحمتي تحريڪ جو سرگرم ڪارڪن هيو ۽ ”لڙائي“ اخبار (جا چوريءَ ڇپي نڪرندي هئي) جو ايڊيٽر هو. جنگ جي خاتمي کان اڳ ۾ هن هڪ ناٽڪ ڪئلي گلا (رومن شهنشاهه) 1939ع ۾ لکيو ۽ جنگ جي دوران ناول ”اجنبي“، ”بيروني ماڻهو“ ۽ ڪجھه دانشورانه مضمون ”سسي فس جي ڏند ڪٿا“ جي نالي سان لکيا. تنهن کان پوءِ هُن سياست ترڪ ڪري ڇڏي ۽ سارو وقت صحافت کي ڏيڻ لڳو ۽ هن کي بين الاقوامي شهرت وغيره ناول ”پليگ“ ۽ ڪتاب ”باغي“، بغاوت، مزاحمت، ۽ موت“ ۽ ڊراما ”قابوءَ ۾“ ڪري ملي ۽ جنوري 1957ع ۾ هن کي نوبل پرائز ملي. 1960ع ۾ هو رستي جي هڪ حادثي ۾ مري ويو.
فرانس ۾ جي وڏا اديب ٿيا آهن، تن ۾ آندري مالرو، جيڪو ڊيگال جو ڪلچر منسٽر به هيو ۽ جنهن اسپين جي جنگ آزادي ۾ هيمنگوي ۽ ٻين سان گڏ انٽرنيشنل برگيڊ ۾ حصو ورتو هو، وجوديت جي فلسفي تي ڪيترا ڪتاب لکندڙ ناول نويس سارتر، هن جي محبوبا سيمون دي بيوار ۽ ڪامو هيا.
هن جو مشور ناول ”پليگ“ هڪ تمثيل هئي. فرانس جي باري ۾ جا نازي جرمنيءَ جي قبضي ۾ هئي. مان ڀانيان ٿو اُها اسٽالن واري روس جي باري ۾ به تمثيل هئي. ”سسي فس جي ڏند ڪٿا“ واري مضمون ۾ ڪامو ڏيکاريو آهي ته هن ڪائنات ۾ خوشي تڏهن ممڪن ٿي سگھي ٿي، جڏهن انسان هڪ ڀيرو اهو مڃي ته زندگيءَ کي ٻي معنى نه آهي سوا ان جي، جا هُو ان کي ڏئي ٿو. ڪنهن هنڌ هو سارتر جي وجوديت کي به مڃيندو نظر اچي ٿو. جيتوڻيڪ هن وجوديت تي تنقيد ڪندي لکيو ته: ”اها انهيءَ ما بعد الطبيعياتي سمجھاڻي جي جاءِ والاري ٿي. جيڪا هوءَ الٽ پلٽ ڪري چڪي آهي.“ ڪامو ۽ سارتر سياسي اختلاف به ڪافي رکندا ها. ڇو ته ڪاموءَ هڪ مضمون ۾ لکيو ته ”سياسي، سماجي ترقي درجي بدرجي ٿيندي ۽ مڪمل انقلاب سان نه ٿيندي، جيئن سارتر ۽ مارڪسٽ چوندا ها.“ ڪاموءَ جي ناولن ۾ انسان ذات ۾ اعتبار واضح آهي. هو 1960 ع ۾ ڪار جي حادثي ۾ مري ويو.