جارج سنتيانا
1863ع ۾ ڄائو هو ۽ هن جي انتقال جي تاريخ معلوم ٿي نه سگھي آهي. هن ڪيترائي فلسفي، مذهب ۽ آرٽ تي ڪتاب لکيا. هو چوندو هو ته : ”بهشت اهو ئي آهي، هر ڳالهه ۾ امن پسندي“ ۽ وڌيڪ چوندو هو: ”جيترو اسان دنيا جي باري ۾ سوچيون ٿا. اوترو افلاطون ڏانهن واپس موٽون ٿا اسان کي ٻي فلسفي جي ضرورت نه آهي. اسان کي فقط جرئت گھرجي ته انهيءَ قديم ترين ۽ بهترين فلسفي تي هلي سگھون. بهشت ان ۾ آهي.“ هن لکيو آهي ته: ”انسان هر شيءِ سان صلح سانت سان رهي.“
مان ڀانيان ٿو ته سنتيانا صحيح هو. اڪثر صوفياءِ ڪرام، افلاطون ۽ ارسطوءَ کان متاثر رهيا آهن. خاص ڪري مسلم فلسفي جهڙوڪ: يعقوب ڪندو، حڪيم يحيى بن اَبي منصور، عباس بن سعيد جوهري، اَبو الطبيبُ، سند بن علي، بنو موسى بن شاڪر، موسى خوارزمي، ابو نصر فارابي، محمد بن زڪريا رازي، ابن مسڪويه، ابن هشيم، اخوان الصفا، ابو ريحان البيروني، امام غزالي، ابو البرڪات بغدادي، حڪيم عمر خيام، ابن رشد، امام رازي وغيره، مغلن ۽ تاتارين جي دؤر جا فلسفي، دؤر عثماني جا فلسفي، حڪمائي متاخرين (پويان فلسفي) ڪيئي هندستاني حڪما خاص ڪري سواءِ مجدد الف ثاني، شاهه وليُ الله ۽ شاعرِ مشرق علامه اقبال جي، جنهن حافظ لاءِ ”گوسفند بچه“ لکيو هو ۽ جو افلاطونيت ۽ نو افلاطونيت جو مخالف هو.