روانوا (Peirre Auguste Renior)
(1841ع کان 1919ع تائين)
فرينچ تاثريت پسند (French Impressonist) مصور هيو. هن پنهنجي زندگي هڪ مصور جي حيثيت ۾ هڪ چيني برتڻن جي ڪارخاني ۾ شروع ڪئي ۽ روشني توڙي تازن رنگن جو تجربو حاصل ڪري آخرڪار پنهنجي فني حيثيت مڃائي.
موني (Monet) وانگر هو هڪ تصوريت پسند حلقي جو مرڪز هيو. 1870ع ۾ هن ڪاميابي حاصل ڪئي، پر ان وقت هن کي احساس ٿيو ته هن جي فن کي تصوريت پسندي اڳتي نه وٺي ويندي. 1881 – 1882ع ۾ هو اٽلي ويو ۽ اتان جي فني شهپارن هن کي ڪافي متاثر ڪيو. هن جا چِٽَ وڌيڪ عظيم ۽ تڪلفي ٿيندا ويا ۽ هو ڪلاسيڪي ديو مالا کي پنهنجي مصوريءَ جو موضوع بنائڻ لڳو. 1890ع ۾ هن کي سنڌن جو سور ٿي پيو ۽ 1912ع ۾ هو ويل چيئر تائين محدود ٿي ويو پر پوءِ به هو پنهنجي فن جي تڪميل ڪندو رهيو. پنهنجي حياتيءَ جي خاتمي تائين پوين سالن ۾ سنگتراشي به شروع ڪيائين. سڀني تصوريت پسندن مان رونوا سان وڌيڪ محبت ڪئي وڃي ٿي ۽ هن جا موضوع پسند ڪيا وڃن ٿا. خوبصورت ٻارَ، گل، حسين پس منظر ۽ سڀ کان وڌيڪ پياريون عورتون، جي يڪدم دل ۾ کُپي وڃن ٿيون ۽ هن کي انهن مان مسرت حاصل ٿي آهي، هو ان جو کلم کلا اظهار ڪرڻ جي اعلى ڏات رکي ٿو. مون کي روانوا جي هڪ تصوير ياد اچي رهي آهي، ننڍيون پياريون فرانسيسي ڇوڪريون، انهن جي خوبصورت ماءُ ۽ وڏو چوڪس پيارو ڪتو جو گاديلي جو ڪم ڏئي رهيو آهي. مادام شارپانتئي ۽ هن جا ٻار. هن جي هڪ ٻي تصوير ڪلاڊ (Claude) ياد اچي رهي آهي. ان ۾ ڪلاڊ، روشنيءَ جي نقاب ۾ پنهنجي ٻاراڻي شؤنق ۾ دنيا ۾ مافيها کان بي خبر آهي.
اهي تصويرون آهن جن کي پائيندگي آهي. اسٽالن واري ترقي پسند حقيقت نگاري جا هن غالبا 1929ع يا 1932ع ۾ همٿائي، ڪِنُ ڇِنُ ۽ ڪچرو آهي، ۽ ان کي خود روس ۾ نه ٿا ليکن، جي حقيقت ترقي پسند هجي ها ته 1939ع ۾ جرمنيءَ ۾ نازي ازم ۽ اٽليءَ ۾ فاشزم ڇانئجي نه وڃي ها. ۽ دنيا کي صديون پٺتي ڌڪي نه ڇڏي ها. حقيقت نگاري قبول ڪري سگھجي ٿي باقي لفظ ترقي پسند مڪار ۽ فريبي ڪميونسٽ ڪم آڻيندا ها ڇو ته هو دنيا کي ويساهڻ چاهيندا ها ته هنن جا مُلڪ ترقي ڪري رهيا آهن، جا ڳالهه هاڻي وائکي ٿي چڪي آهي ۽ ڪميونسٽ ملڪ وڃي کڏ جي تري ۾ ڪريا آهن؛ ڪجھه ملڪن ۾ ڪميونسٽ پارٽيءَ تي بندش پئجي چڪي آهي ۽ باقي ڪجھه ۾ اڄ نه سڀان پئجي ويندي. ”دراصل حسن، حق، نيڪيءَ ۽ خدا جي تلاش ئي بامعنى آهي، ٻي هر ڳالهه بڪواس آهي.