ڊيموڪرٽس (Democritius)
(430 ق. م کان 370 ق. م تائين)
هو پهريون يوناني هو جو اينسائڪلوپيڊيا وارو ذهن رکندڙ ماڻهو هو. لينن هن کي قديم زماني ۾ ماديت جو سمجھائيندڙ ۽ ٽيڪا ڪار چيو هو. هو ”ذريات“ جو بنياد رکندڙ هو ۽ هُن جو انهيءَ ڳالهه ۾ اعتبار هو ته ٻه قديم ترين شروعاتون آهن، هڪ اڻا (Atoms) ۽ ٻيو پولار (Vacuum) . هو چوندو هو ته اَڻا مادي جا منفرد جزا آهن. ڦير گھير کان مٿانهان آهن، ابدي آهن ۽ هڪ مسلسل تحريڪ ۽ نظام ۾ آهن. هنن کي ٻيون خاصيتون نه آهن جهڙوڪ: آواز، رنگ، ذائقو وغيره ۽ مشروط طور تي موجود آهن، نه پنهنجي ليکي. اَڻن ڪٺو ٿي جسم (Bodies) پئي ٺاهيا آهن ۽ انهن جي تحليل هر جسم جو خاتمو آندو آهي. هن موجب اڻ ڳڻيا ميڙاڪا هڪ ازلي خلا کان ابد ۾ تحرڪ ۾ هيا ۽ لا تعداد دنيائون قدرتي طور تي پيدا ٿي رهيون هيون ۽ ضم ٿي رهيون هيون. ڊيموڪرٽس لاءِ ڪارڻتا (Causality) ۽ اڻ سرندي (Necesity) هڪ ڳالهه هيون ۽ هن ڪنهن شيءِ جي حادثي طور پيدا ٿيڻ کان انڪار ٿي ڪيو. هن جا سياسي خيال پراچين لوڪ شاهيءَ وارا هيا.