شاعري

ٻئي ڪنڌيون مهراڻ جون

ھي ڪتاب سنڌ جي عوامي شاعر سرويچ سجاولي جي شاعريءَ جو مجموعو آھي. سرويچ سجاولي صاحب جو ھي مجموعو غزلن، نظمن، گيتن، وأين، ڪافين ۽ ڪجھھ محبوب شخصيتن کي ڏنل ڀيٽا وارن شعرن تي مشتمل آھي، جيڪي وقت بوقت سرويچ جي اندر مان اڀري اکرن جي صورت وٺي ڪورن ڪاڳرن تي ظاھر ٿيا. سرويچ سجاولي جي شاعري، سنڌ جي شعور جي علامت، قومي حقن لاءِ اُٿندڙ آواز ۽ طبقاتي ڦُرلُٽ جي خلاف احتجاج جو سگھارو آواز آھي. سندس شاعري ۾ نه رڳو پنھنجي وطن، پر ان جي پورھيتن، ڪمين ڪاسبين، ھارين، نارين، عورتن، ٻارن، ٻڍن، جي اھنجن، ايذائن ۽ سورن جي ڳالھ ڪيل آھي، پر انھن جو درمان به ڏسيل آھي. ۽ بي باڪي ۽ دليريءَ سان پنھنجي حقن کي ڇني وٺڻ جي واٽ به ڏسيل آھي. سرويچ جي شاعري فڪري حوالي سان قومپرست ترقي پسند ۽ جمهوريت پسند فڪر جي ترجماني آھي.
Title Cover of book ٻئي ڪنڌيون مهراڻ جون

ته باقي ڇا؟

ته باقي ڇا؟
(غزل نما گيت)

ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟
وِيو بگڙي جي آهي قوم جو، ڪلچر ته باقي ڇا؟

مَرم ماڻهن منجهان وِيڙو، مِرُن کي پُڻ مَٽي سي ويا،
ويهاري ڀاءُ جِي جي ڀاءُ، اَڄ دُختر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

نظارا هي نوان ڏسندي، جُهڪن ٿا ڪنڌ جهٽ پٽ ۾،
ڏين پيا نارين جو ڪم ڀلا جي، نَر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

ڪُنواريون ڪار ۾ چاڙهي، ڪِلفٽن يا ڪ ڪِلبن ۾،
گُهمائڻ لئه وٺي نِڪتو گهران، نوڪر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

لَڳي بيگم جي ڀُڻ ڀُڻ تي، ڪو ڀيٽو باهه ٿي ويو اَڄ،
هنيائين پيرسن پيءُ کي، ٻه ٽي پادر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

ڀُليا آهيو ڀلو جنهن کي، ٿا ڀانيو ڀورڙا اَوهين،
جهلي ڀونگين جي ويٺو سو ڀلارو ڀَر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

پيارل پير پارس جا، پرهه تائين تون ڏس پرتا،
وهاريائين مُريدياڻي، بغل جي ڀَر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

مُريدياڻي مُٺين سان گڏ، مِٺيون پُڻ ڏي ٿي مُرشد کي،
لڳائي تيل جون تريون، وجهي ڀاڪر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

سَڏائي جا سَتي آهيان، رَهي پَرهيز ۾ هر پَل،
ڏٺي اُن پارسا، جيڪي وڃي پڪچر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

لڳي مَسجد ڪنان ٿو مَچ، مُنجهي وئي مت به مُوڙهن جي
مڙهيءَ ۾ ٿو مزي سان، مُڇ وَٽي مُنڪر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

ڪِرن قبرن مَٿي ڪوڙا، ڪمينن جي ٿِڙي وَئي ڪَل،
وِساري دِل منجهان ڇڏيئون، ڌڻيءَ جو در ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

مُرادون مَن سنديون موڳا، نه مالڪ کان گهُرن ماڳهين،
مُقامن تي وڃي مُوذي، ڪِرن مُنهن ڀَر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

لنگهي وِيو لوڪ ليڪا سڀ، شرافت وَئي شرم گُم اَڄ،
چڱن تان ٿو ڪري چٿرون، لُفنگ لوفر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

عدالت ۾ اَنڌا ڌُنڌ، اَڄ رُڳي رُشوت رياڪاري،
ڪَئي اِنصاف وارن خود، جڏهين هيءَ پَر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

پُٽن جي ماءُ نڪاح واري، مگر زرويءَ زبردستيءَ،
ڏئي رشوت ڦٻائي ويو، ڀَلا ديگر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

ڪڏهن سئنڊل لڳن سِر ۾، ڪڏهن ڪياڙي ڪَ ڏاڙهيءَ جا،
پٽائي وار ويچارو ونيءَ کان، وَر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

وَڄن شرنائيون شاديءَ تي، لنگهن سان گڏ نچن زالون،
ٿئي مَهينو سڄو گهر، دُهل جو ڌَمچر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

ڪجي ڇا جاهلن کي جُٺ، مگر زاهد به وڃيو خود،
حسينن جي دَرن تي ٿا ٿِين، حاضر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

وَڃي سُومَر سَويلي، دوستن سان گڏ جا دوري تي،
اُها اخلاق واري گهر اَچي، آچر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

خليفن کان به خلوت ۾، مُريدياڻيءَ کي مُرشد ڏِس،
سُمهاري ٿو سڄيون راتيون، مٿي بستر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

جُوا ۾ اَڄ جوانن جا، ويا ٿي جَهڻ جُهڳا آهن،
رکي گِـِروي ڇڏيئون جي، زال جا زيور ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

رُڳو جيئرن سان جُٺ ڪونهي، مگر مُئلن جي مڙهه تان پُڻ،
ڪفن ڀي ٿا وَڃن لاهي، ڀَلا ڪي خَرَ ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

صنم خانن ۽ ميخانن ۾، تُنهنجو مولوي ڇا ويو،
ڏٺو تو ڀي وڃي جيڪر، ڀَلا ٿيٽر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

ٽَڪي جي چيز چورائين، مگر جي ٿي پئي ثابت،
کڻي قُرآن بيهي رهندو، نه رَبّ جو ڊَر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

فقط چند ڏوڪڙن تي ڏس، ڪڍي هَٿ ساڻ پنهنجي ٿي،
ڏئي ڌيءَ ڌارين کي اَڄ، سڳي مادر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

ڪَيو اَڄ عالمن ڏس، آهه ڪافي قوم جو نقصان،
وَٺي رشوت نڪاح ڪن، غير جو صادر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

اِمانت ۾ خيانت اڄ ٿي، چالو چؤطرف آهي،
چڱا چهرا به ڀلجي پيا، ڏسي جي زر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

جي دُشمن کان رسي دوکو، ته اُن تي دُک اصل ناهي،
مگر جي دوست دل گُهريو، جلائي گهر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

ونگي واهڻ سُڪي ويڙا، ته اُن ۾ آ عجب ڪهڙو،
پيو ’جولاءِ‘ ۾ ڏسجي، سنڌو جو تر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

نظر اينديون نمائش ۾، نمايان نينگريون ننگيون،
نه ٺرندا نيڻ جيڪڏهن اُتي، ناظر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

صحافت ۾ نه ڏسجي ٿي، صداقت صاف گوئي اَڄ،
خوشامد ۾ پيو ڪاهي، جي ’ايڊيٽر‘ ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

ڏسان اَدبي اَدارن ۾، رڳو اَقرب نوازي اَڄ،
اشاعت ۾ رياڪاري، هلي هن پَر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

زمينون سنڌ جون سرڪار، ڏيئي چوڌرين کي سڀ،
بنايو سنڌ وارن کي، ڀلا بي گهر ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟

نظم ”سرويچ“ هي تُنهنجو، لکيل ماحول تي پورو،
مڪارن کي مگر پڙهندي، نه لڳندي ڄَرَ ته باقي ڇا؟
ڦِري ويو مُلڪ ساري جو، جڏهن منظر ته باقي ڇا؟