شاعري

ٻئي ڪنڌيون مهراڻ جون

ھي ڪتاب سنڌ جي عوامي شاعر سرويچ سجاولي جي شاعريءَ جو مجموعو آھي. سرويچ سجاولي صاحب جو ھي مجموعو غزلن، نظمن، گيتن، وأين، ڪافين ۽ ڪجھھ محبوب شخصيتن کي ڏنل ڀيٽا وارن شعرن تي مشتمل آھي، جيڪي وقت بوقت سرويچ جي اندر مان اڀري اکرن جي صورت وٺي ڪورن ڪاڳرن تي ظاھر ٿيا. سرويچ سجاولي جي شاعري، سنڌ جي شعور جي علامت، قومي حقن لاءِ اُٿندڙ آواز ۽ طبقاتي ڦُرلُٽ جي خلاف احتجاج جو سگھارو آواز آھي. سندس شاعري ۾ نه رڳو پنھنجي وطن، پر ان جي پورھيتن، ڪمين ڪاسبين، ھارين، نارين، عورتن، ٻارن، ٻڍن، جي اھنجن، ايذائن ۽ سورن جي ڳالھ ڪيل آھي، پر انھن جو درمان به ڏسيل آھي. ۽ بي باڪي ۽ دليريءَ سان پنھنجي حقن کي ڇني وٺڻ جي واٽ به ڏسيل آھي. سرويچ جي شاعري فڪري حوالي سان قومپرست ترقي پسند ۽ جمهوريت پسند فڪر جي ترجماني آھي.
Title Cover of book ٻئي ڪنڌيون مهراڻ جون

جس هجيئه او مارئي ٻاگهي

جس هجيئه او مارئي ٻاگهي
جس هجيئه او منهنجي ڀيڻ

سرديون گرميون سيجون تولئه سوريون توکي سجدا ڪن،
مينهن توڙي طوفانن ۾، تنهنجي جذبن جو جوڀن،
آلاپي ٿو گيت گلابي، ڏڪي جن کان ڏائڻ ڏيڻ،
جس هجيئه او مارئي ٻاگهي- جس هجيئه او منهنجي ڀيڻ.

زنجيرن جا زور ڇنا تو، لاٿا هٿ ڪڙين تان ڪَس،
ڪُلفيل ڪارين ڪوٺين ۾، تو ٺاهيا پنهنجا گهر ۽ گَس،
زندانن جي ديوارن کي، موڙي ڪيو تو مکڻ ميڻ،
جس هجيئه او مارئي ٻاگهي- جس هجيئه او جوڌي ڀيڻ.

راڪيٽن ۽ بارودن جا، دونهان ڌڌڪارا ۽ ڌم،
ٽينڪون توپون گن مشينو، گوليون توڙي گولا بم،
تنهنجي اٽل ارادي اڳيان، سڀ ٿيا سڪل ڇيڻ،
جس هجيئه او مارئي ٻاگهي- جس هجيئه او جوڌي ڀيڻ.

لشڪر لشڪر خاڪي آٿر، ڏهه ڏهه ڦيٿون ڏهه ڏهه ڦُل،
گهر جا ڪڪڙ ماريندڙ هو، گيدي غنڊا ڪن ٿا غُل،
هانءُ هڙن جا هُڙڪن هر هر، ڏسندي تنهنجا گهرا نيڻ،
جس هجيئه او مارئي ٻاگهي- جس هجيئه او جوڌي ڀيڻ.

گاديون ۽ درگاهون ڌڙڪن، پاڳارن جي اُڏري پَڳ،
فتويٰ بازي ڦورو مُلان، ٿڙڪن توکان ٺوري ٺَڳ،
ويڪو منصف لرزن لڪن، ٻُڌندي تنهنجو ڀڻڪو ڀيڻ،
جس هجيئه او مارئي ٻاگهي- جس هجيئه او جوڌي ڀيڻ.

سچ سُڻايان توکي سانئڻ، تنهنجي سر جو آهم سونهن،
رئيسن توڙي پيرن ميرن، پرمارن جو سائو منهن،
غيرت غيرن وٽ وڪيائون، وڪيئون پنهنجي لڄ ۽ ليڻ،
جس هجيئه او مارئي ٻاگهي- جس هجيئه او جوڌي ڀيڻ.

جمهوريت لاءِ جيڪي وڙهندا، تن جي آهين تون اڳواڻ،
صدين تائين جيئري هوندينءَ، سالارن جي تون سرواڻ،
تنهنجو نانءُ وٺڻ سان وسرن، ويس وڳا ۽ کاڌا کيڻ،
جس هجيئه او مارئي ٻاگهي- جس هجيئه او جوڌي ڀيڻ.

’بي بي سيءَ‘ تان بات ڪرين تان، باطل ڀورا ڀورا ٿئي،
سرويچ نگر مان سڏ ڪرين تان، قاتل ڀورا ڀور ٿئي،
تنهنجي حشمت همت اڳيان، هاٿي توڙي هاڙهيه هيڻ،
جس هجيئه او مارئي ٻاگهي- جس هجيئه او جوڌي ڀيڻ.

تنهنجو مٽ نه ڪوئي ثاني- توسان ٿيندو ڪير نظير،
تنهنجي سيرت سونهن اڳيان، ٿيون هي هي چيزون سڀ حقير،
ماڻهو، حورون، ماڻڪ، موتي، هنج هرڻ ۽ پکي پيڻ،
جس هجيئه او مارئي ٻاگهي- جس هجيئه او جوڌي ڀيڻ.

نصرت اندرا2 بندرا3 ليليٰ4، ٿيچر5 توڙي واجد6 شيخ،
بختاور ۽ ٻاگهي جي پڻ، من ۾ تنهنجي کتل ميخ،
تنهنجي عظمت اوچائي جا، سڀ ٿيون ڳائن ڳيچ ۽ ڳيڻ،
جس هجيئه او مارئي ٻاگهي- جس هجيئه او جوڌي ڀيڻ.

مسڪينن جي مٽئي توسان، تون ئي تن جي ساهه جي سنڌ،
اک اک ۾ اوطاق سنديئي، هينئن هينئن ۾ تولئه هنڌ،
تو پڻ تن تان گهوري گهوريا، ڪهڙا سر ۽ ڪهڙا سيڻ،
جس هجيئه او مارئي ٻاگهي- جس هجيئه او جوڌي ڀيڻ.

سانگين کي تون سر کان پياري، سانگين جو تون ساهه پساهه،
تنهنجي قولن ڠڶڵڷ تي آ، ۆإڷڧۑ ۆإڷڧۑ کي ويساهه،
باقي نحس نڀاڳن جي لاءِ، تنهنجو نالو وڍ ۽ ويڻ،
جس هجيئه او مارئي ٻاگهي- جس هجيئه او جوڌي ڀيڻ.

”سرويچن“ ۽ سانگيئڙن جي، سونهن به تون ۽ ساک به تون،
اونداهين ۾ تون ئي اُماڙي، اميدن جي باک به تون،
ڄاڻ ته اُڀريا سج- سُکن جا، ڄاڻ وهائي ڪاري ريڻ،
جس هجيئه او مارئي ٻاگهي- جس هجيئه او جوڌي ڀيڻ.

[هي نظم 1981ع ۾ لکيو ويو هو. ان وقت محترمه بينظير صاحبه پنهنجي جرئت مند ماءُ بيگم نصرت ڀٽو سان گڏ سهالا ريسٽ هائوس ۾ نظربند هئي. ۽ ساڳيو نظم ڊسمبر 1981ع ۾ سنڌ مدرسه ڪراچي ۾ ملهايل’ سنڌۑ ساهت ڪانفرنس‘ جي ڪوٺايل سنڌي مشاعري ۾ ، جنهن جي صدارت مرحوم مخدوم طالب الموليٰ صاحب ڪئي هئي، جنهن ۾ سڄي سنڌ جا نمائندا شاعر شريڪ ٿيا هئا، اتي هن بيت سان پڙهيو ويو هو.
سنڌ مدرسه تنهنجي پڙ ۾، سچ سڻائڻ پئجي ويو
سچ سڻائڻ عيوض بيشڪ قيد ڪمائڻ پئجي ويو
ان بعد پيپلزپارٽي جي هر جلسي ۾ بينظير صاحبه جي موجودگي ۽ غير موجودگي ۾ پڙهجندو رهيو]