نبوت، بادشاهت ۽ بنو زهره
اُنهن ئي ڏينهن سيدنا عبدالمطلب ڪنهن ڪم سانگي يمن ويو.
اُتي ڪيترائي واپاري سندس سنگتي هئا، هڪ ڀيري هو پنهنجي ڪنهن سنگتيءَ سان ويٺو هو ته اتي هڪ پوڙهو يمني عالم به اچي سهڙيو. کيس زماني سارو علم هو، وقت جي گيان جو گياني هو، هن ڪيترائي الهامي ڪتاب پڙهيا هئا، جن ۾ توريت ۽ انجيل به شامل هئا، وڏي عمر سبب سندس نظر ڪمزور ٿي ويئي هئي، هو سيدنا عبدالمطلب جي آواز تي ڇرڪيو، پوءِ سيدنا کي مخاطب ٿي چيائين.
آءٌ تنهنجي جسم جي ڪنهن حصي کي ڇُهي سگهان ٿو؟
سيدنا مرڪيو؛ چيائين هر حصي کي ڇُهڻ جي موڪل نٿو ڏيئي سگهان.
پوڙهي يمني عالم چيو آءٌ تنهنجي نڪ جو ناسون ڇهڻ ٿو گهران.
سيدنا موڪل ڏني،
اهو ڪراڙو عالم ڇهڻ وار جاءِ کي مناڙِيندو رهيو
پوءِ سندس نابينا اکين ۾ هڪدم عجيب ڏيا اچي ويئي.
سندس پوڙهو جسم ڪنهن اڻ لڀجندڙ شئي جي لڀجڻ سان پير کان وٺي مٿي تائين ڦڙ ڦڙايو، پنهنجي ٻنهي ڏڪندڙ هٿن سان سيدنا عبدالمطلب جا ڪلها جهليائين ۽ چيائين؛
سردار توکي مُبارڪون هجن.
آءٌ ٻه شيون ڏسي رهيو آهيان، نبوت ۽ بادشاهت.
پر انهن مان هڪ شئي بنو زهره ۾ آهي.
انهن ڏينهن سيدنا عبدالمطلب، سيدنا عبدالله جي شاديءَ جي باري ۾ سوچي رهيو هو.
هن جي ذهن ۾ بنو زهره کانسواءِ ٻيو ڪير به نه هو،
بنو زهره قصيءَ جي وڏي ڀاءُ زهره مان هئا،
بنو زهره وارن سان سندس قديمي لڳ لاڳاپا هئا، ٻيو ته اهو مڪي جي معزز ۽ سرنديءِ وارن ماڻهن جو قبيلو هو.
سيدنا عبدالمطلب، امڙ آمنهرضه جو رشتو سيدنا عبدالله سان طئي ڪري ڇڏيو.
سيده آمنه جو پيءُ وفات ڪري چڪو هو. تنهن ڪري سڄي ڳالهه ٻولهه سيدنا آمنه جي چاچي وهب سان ٿي. وهب جي پنهنجي هڪ ڌي هاله سيده آمنه جي هم عمر هئي، سيدنا عبدالمطلب وهب جي ڌيءَ هاله جو رشتو پنهنجي لاءِ گهريو، هن اُن ڳالهه تي راضپو ڏيکاريو.]شايد سيدنا عبدالمطلب جي ذهن ۾ پوڙهي يمني عالم جي ڳالهه ويٺل هئي، جنهن چيو هو ته آءٌ تو ۾ بادشاهت ۽ نبوت ڏسي رهيو آهيان، پر انهن مان هڪ نعمت بنو زهره وٽ آهي.
ٿي سگهي ٿو هن سوچيو هجي،
بنو زهره جي ڀاڱي جي حصي جي حصول جا امڪان وڌي وڃن[.
ڄڃ وڏي شان ۽ شوڪت سان رواني ٿي.
ٻئي پيءُ پُٽ مُوڙ ٻڌل هئا، سيدنا عبدالمطلب جي ان وقت وهي اسي سالن جي لڳ ڀڳ هئي، هو قد جو ڊگهو، رنگ جو ڳورو، باوقار ۽ صحت مند هو، چون ٿا ته مڪي ۾ سڀ کان پهرين هن ئي وارن کي خضاب ڪري وارن کي ڪارو ڪيو هو. پر وقار چال ۾ پنهنجي عمر کان گهڻو گهٽ نظر ٿي آيو.
ڄڃ ۾ ساڻس گڏ مٽ مائٽ ۽ سنگت ساٿ به هئي،
هو پنڌ ئي وڃي رهيا هئا، ننڍي وستيءَ ۾ گهرن جي وچ ۾ ڪو ايترو فاصلو نه هو، اوچتو رستي ۾سيدنا عبدالمطلب جي دوست ورقه بن نوفل ۽ سندس سُهڻي جوان ڀيڻ ام قتيله جو گهر آيو، ورقه بن نوفل عالم ماڻهو هو ۽ هن پراڻا مخطوطھ پڙهي پنهنجي نظر وڃائي ڇڏي هئي، هو به سيدنا عبدالمطلب وانگر هڪ خدا جو مڃيندڙ هو. پنهنجي وقت جي رائج رسالت جي لحاظ کان هن عيسائيت اختيار ڪري ورتي هئي، شايد سندس چوڻ تي، خانه ڪعبه ۾ جتي قريشن ٽي سئو سٺ بت رکيا هئا، اتي ڪعبي جي سامهون واري ڀت تي بيبي مريم ۽ ابن مريم جون تصويرون به ٺاهيون ويون هيون، هو انجيل ۽ توريت جو عالم هو، کيس خبر هئي ته انجيل ۾ حضرت عيسيٰعه چيو هو ”جيڪڏهن آءٌ نه ويندس ته هو ڪيئن ايندو، اهو جيڪو اوهانکي سَنئين واٽ ڏسيندو، اهو جيڪو رڳو اها ئي ڳالهه ڪندو جيڪا کيس خدا جي طرفان چيل هوندي.“
ورقه بن نوفل ايندڙ نبيءَ جون ٻيون بشارتون به ٻڌائيندو رهندو هو.
سندس ڀيڻ اُم قتيله به اهو سڀ ڪجهه ٻڌندي رهندي هئي، پوءِ هن سيده خديجه بنت خويلد کان به اهي سڀ ڳالهيون ٻڌيو هونديون، بهرحال ڄڃ جي رستي ۾ جڏهن اُم قتيله جو گهر آيو ته هوءَ گهرجي چائنٺ تي اچي بيهي رهي. هن بيٺي بيٺي عبدالله کي سڏ ڪندي چيو:
عبدالله !
سيدنا عبدالله پنهنجي پيءَ جو هٿ جهلي مُوڙ ٻڌيو ٺهيو جڙيو هن جي شادي ڪرائڻ وڃي رهيو هو، سونهن ۾ ته اڳ ئي سَرس هو، يوسف ثاني. مٿان وري ٺهيل جڙيل گهوٽ بنيل، ڏسڻ وارن حسينائن ۾ ڪيترين زليخا جو روح گهڙي وڃي ها.
اُم قتيله جي دل جي ڳالهه زبان تي اچي ويئي،
سڀني جي سامهون سڏيائينس
سيدنا عبدالمطلب پُٽ جو هٿ ڇڏي ڏنو ۽ چيو
وڃ ٻُڌ!
تنهنجي ماسات ڇا ٿي چوي.
سيدنا عبدالله اُم قتيله وٽ آيو.
اُم قتيله اکين ۾ تارا نچايا ۽ مُرڪي پُڇڻ لڳي
هيڏو ٺهي جڙي ڪيڏانهن پيو وڃي.
وراڻيائين؛ پنهنجي پيءَ سان گڏ شادي ڪرائڻ.
اُم قتيله چيو، اها شادي مون سان ڪر
هينئر.
آءٌ ڪوبه فيصلو نه ڪندو آهيان. فيصلا منهنجو پيءُ ڪندو آهي.
ٻُڌ! تنهنجي صدقي جهڙن سئو اٺن جي قرباني ٿي هئي، اهڙا ئي سئو اٺ ڏيندي سانءِ .
اڳتي نه وڃ
ترسي پئو
هينئر ئي مونسان شادي ڪري وٺ.
سيدنا عبدالله گهڻو لَڄي ٿيو. ڳورو چٽو ته اڳ ۾ ئي هو. صفا ڳاڙهو ٿي ويو، ڪنڌ نهڪار ۾ ڌوڻي واپس پيءُ وٽ موٽي آيو.
ڄڃ کي جتي وڃڻو هو، اُتي پهتي.
وهب جي نياڻي ’سيده سانئڻ آمنه‘ سان سيدنا عبدالله جي شادي ٿي ويئي، ۽ اتي ئي وهب جي ڀاءُ وهيب جي ڌيءَ هاله سيدنا عبدالمطلب جي وني بڻي. ٻيئي گهوٽ، پيءُ، پُٽ مڪي جي رسم موجب ايندڙ ٽن ڏينهن تائين پنهنجي ساهرن جا مهمان ٿي رهيا، چون ٿا ته ٻي ڏينهن ڪنهن ڪم سان سيدنا عبدالله گهران نڪتو ته اتفاق سان واٽ ويندي اُم قتيله گڏجي ويس، پر اڄ هوءَ سيدنا عبدالله ڏانهن ڪو ڌيان ڌرڻ کانسواءِ لنگهي ويئي، سيدنا عبدالله اُم قتيله کي سڏ ڪيو
ٻُڌ،
اڄ تون اها ڳالهه نه پئي ڪرينءَ جيڪا ڪالهه چئي رهي هئين؟
اُم قتيله، سيدنا جي منهن ڏانهن اداسي مان ڏٺو ۽ چيو
خدا جو قسم اُن ڏينهن تنهنجي نرڙ تي عجيب الوهي نور هو
مون اُن نور ڪائنات جي اچڻ جا قصا ٻڌي رکيا هئا،
منهنجي مَن ۾ آيو ته شايد اهو منهنجي ڀاڳ ۾ هُجي،
پر ڀاڳ لکندڙ، ڀاڳن ۾ ڀُل چُڪ ٿيڻ نه ڏيندو آهي،
ڀاڳَ جا ڪڪر ۽ قسمت جو مينهن پنهنجي جاءَ تان نه ٽرندو آهي.
نور ڪائنات، سيده آمنه جي جسم ۾ پلجڻ لڳو،
سندس ماسات هاله جي پيٽ ۾ سيدنا حمزه،
هُنن ٻنهي جي پيدائش ۾ اڳيان پويان ڇهن ڏينهن جو فرق هو.
سيدنا حمزي پوءِ جي ڏينهن ۾ هڪ ڏاڍي شاندار ڳالهه چئي
ڪنهن پڇيس: آقا ﷺ ۽ توهان مان وڏو ڪير آهي؟
سيدنا حمزه وراڻيو:
وڏو ته آقا ﷺ ئي آهي، آءٌ ڇهه ڏينهن پوءِ پيدا ٿيس.
ٻنهي ۾ ڪيترائي گهرا رشتا هئا، هڪ چاچي ۽ ڀائيٽي جو، ٻيو ماساتن جو، پوءِ جڏهن ٻنهي کي ابولهب جي ٻانهي ثوبيه ڪجهه ڏينهن ٿڃ پياري ته ٻيئي ٿڃ شريڪ ڀائر به بنجي ويا. پوءِ ٻنهي جي لاءِ رضاعي مائرن جي چونڊ ٿي ته ٻنهي جي لاءِ بنو سعد قبيلو چونڊيو ويو، اُتي هڪ عورت ٻنهي کي هڪ ڀيري گڏ ٿڃ پياري، ايئن ٻِٽا ٿڃ شريڪ ڀائر به بنجي ويا.
پر وڏو ٿي انهن ۾ هڪ ٻيو به رشتو بنجڻون هو،
شمع ۽ پرواني جو.
پرواني جي لکئي ۾ اهو لکجي چڪو هو ته هو پنهنجي سورهيائي ۽ ولوله انگيزيءَ جي حيرت ۾ وجهندڙ باب لکي اجالي جي تقديس ۽ محبت جي انتها جي لاءِ ايندڙ وقت ۾احد جبل جي هنج ۾ پنهنجو تن من ۽ ڌن هر شئي شمع رسول ﷺ تي واري ڇڏي. نورڪائنات ﷺ جي اکين جو نور هوندي کانئس شير خدا ۽ شير رسول ﷺ جو متبرڪ خطاب حاصل ڪري، سدائين جي لاءِ جي لاءِ اُمر ٿي وڃي،
خدا جتي خوشيون لکي ٿو، اُتي ڏک به،
نور ڪائنات ﷺ جي زندگيءَ ۾ وڏي ڏک جي شروعات لکيل هئي،
لکيو اهو ويو ته
رسول الله ﷺ جي پيدائش کان ٻه مهينا اڳ، سندس پنجويهن ورهين جو سُهڻو سدا ملوڪ پيءُ سيدنا عبدالله هڪ سفر ۾ بيمار ٿي مڪي کان پري يثرب ۾ گذاري وڃي.
ايئن ئي ٿيو.
سيده آمنه نور ڪائنات ﷺ جي ڄمڻ کان اڳ ئي بيوھ ٿي ويئي،
ٻنهي جهانن جو والي ۽ وارث ﷺ پيدا ٿيڻ کان اڳ ئي يتيم ٿي ويو.