دعوت
آسماني فرمان ٻيهر لهڻ شروع ٿي ويا. ’سوره قلم‘ جون آيتون لٿيون:
”ن- قسم آهي قلم جو
۽ قلم سان لکيل لکتن جو
تون پنهنجي رب جي فضل سان چَريو ڪونه آهين
۽ بيشڪ تو لاءِ اَڻ کُٽ اَجر آهي،
۽ بيشڪ تون اخلاق جي اعليٰ درجي تي آهين“
پوءِ هڪ ’سوره شعرا‘ جي آيت لٿي:
”۽ پنهنجن ويجهن رشتيدارن کي ٻڌاءِ.“
آقاﷺ، تيرهن سالن جي عليرضه کي چيو ته هڪ دعوت جو بندوبست ڪر ۽ بنو عبدالمطلب ۽ بنو مطلب جي سڀني مِٽن مائٽن کي شام جو مانيءَ جي دعوت تي گهراءِ. سيده خديجه جي ٻه ماڙ وڏي گهر ۾ جتي آقاﷺ رهندا هئا، ڪنهن وڏي دعوت لاءِ مناسب هنڌ هو. دعوت جي بندوبست خاطر آقاﷺ پنهنجي لاڏلي ۽ چاچي جي پٽ حضرت عليرضه کي چيو ته مانين جو بندوبست ڪر، ٻڪري جي هڪ ران رڌ ۽ ساڍن چئن سيرن جي لڳ ڀڳ ڀريل کير جو پيالو کڻي اچ.
بندوبست ٿي ويو
اُن ۾ آقاﷺ جا چاچا ابوطالب، ابولهب، عباس ۽ حمزه کانسواءِ سندن اولاد، انهن جي اولادن جو اولاد، پُڦيون ۽ انهن جا ٻارڙا شامل هئا. دعوت ۾ دعوتيل ماڻهن جي ڀيٽ ۾ بظاهر کاڌو ته مقدار ۾ گهٽ هو، پر آقاﷺ رڌيل ٻڪري جي ران جي گوشت جو هڪ ٽڪر کڻي الله جو نالو وٺي پنهنجي هٿن سان ٽڪرا کڻي پنهنجن ڏندن سان ڇُهيو ۽ پوءِ اهو رڪابيءَ ۾ باقي گوشت سان رکي ڇڏيو. کير جي پيالي جي ڪنارن کي خدا جو نالو وٺي چپن سان لڳايو ۽ ڇڏي ڏنو.
هاڻ جو مهمان کائڻ ويٺا ته اهوئي کاڌو هنن جي لاءِ کوڙ ثابت ٿيو.
هنن ڍؤ ڪري ماني کاڌي ۽ پوءِ به گوشت ۽ مانيون کُٽيون ڪونه، اُن کانپوءِ حضرت علي کير جو پيالو کڻي سڀني کي پياريندو ويو ته سڀني پي ورتو، پر پيالي جي اندر کير اوترو ئي رهيو.
سڀني همراهن ان ماني ۾ غير معمولي برڪت محسوس ڪري ورتي.
ابولهب چيو: ڀائيٽا توته اسان تي جادو ڪري ڇڏيو آهي.
اسين کائون به پيا پر ماني گهٽجي ئي نه پئي،
آقاﷺ کي اڃا دل جي ڳالهه ڪرڻي ئي هئي ته ابولهب برادريءَ جي سڀني ماڻهن کي پنهنجي ڳالهين جي هُل ۾ محفل برخواست ڪري روانو ٿي ويو. ان شام جو دل جي ڳالهه دل ۾ رهجي ويئي.
ٻي ڏينهن شام جو آقا، عليرضه کي ٻيهر اهڙو ئي بندوبست ڪرڻ جي لاءِ چيو،
۽ چيو ڪٽنب وارن کي وري دعوت تي سڏ
اُن ڏينهن شام جو به سڀني همراهن ٻيهر محسوس ڪيو ته انتهائي شوق ۽ ڍؤ ڪري ماني کائڻ کانپوءِ به دسترخوان تان ماني گهٽي ڪانه . پر ان کان اڳ جو هو ماني کائي ان مان هٿ ڪڍن آقاﷺ ڳالهه ڪرڻ شروع ڪري ڇڏي.
فرمايائون
’اي منهنجي خاندان جا معززو! اڄ آءٌ اوهان وٽ اهڙو بهترين پيغام کڻي آيو آهيان، جهڙو هِن کان اڳ عرب جو ڪوبه رهاڪو پنهنجي قوم وٽ کڻي نه آيو آهي.‘ آقا تهميدي جملا چوڻ کانپوءِ چيو:
’اي منهنجي قوم آءٌ اوهان کي هڪ الله طرف سڏيان ٿو، جنهن مونکي رسول ڪري بني نوع انسانن ڏانهن موڪليو آهي.
ٻُڌايو
اوهان مان ڪير آهي جيڪو منهنجو طرفدار ۽ ساٿي هوندو.‘
خاندان جا سڀ ننڍا وڏا، مرد ۽ زائفائون آقاﷺ جي ڳالهه ٻڌي چُپ ٿي ويا.
پوءِ خاموشيءَ سان هڪٻئي کي ڏسڻ لڳا.. انهن مان ڪير به نه ڪڇيو. ڳچ دير تائين ڪمري ۾ ماٺار ڇانيل رهي.
آقاﷺ ڪٽنب جي سڀني ماڻهن جي چهرن ڏانهن واري واري سان ڏٺو، سڀني جون اکيون حيرانيءَ ۾ هڪٻئي کي تڪينديون رهيون.
ڪنهن جا به چپ نه چُريا.
پوءِ ڪٽنب جي اُن ميڙ مان هڪ تيرهن سالن جو ڪمزور ٽنگن ۽ روشن اکين وارو ٻارڙو اُٿيو، اهو ٻارڙو مهمانن مان اُٿيو، جيڪو ٿوري دير اڳ ميزباني جا فرض ادا ڪري رهيو هو.
اهو ٻارڙو علي هو
هن اُٿي بيهي آقاﷺ طرف وکون وڌايون
آقاﷺ وٽ اچي بيٺو ۽ چيائين
آءٌ اوهانجو طرفدار آهيان
آءٌ اوهان سان ساٿ ڏيندس
آقاﷺ محبت سان عليرضه جي ڪُلهن کي زور ڏنو ۽ سڀني کي مخاطب ٿي چيائين: ٻُڌو ۽ هن جي ڳالهه سمجهو.
مهمانن جي ميڙ ۾ ويٺل وڏي ڄمار وارا همراھ کليا
هڪ ٻن ته ٽيهتر سالن جي ابو طالب کي چيو :
’ٻُڌ سردار هاڻ تون به پنهنجي تيرهن سالن جي پٽ جو حڪم ٻڌ ۽ ان جي پيروي ڪر.‘ عليرضه جون ڳالهيون ۽ آقاﷺ جي پيغام کي خاندان جي ماڻهن کلَ ۾ اُڏائي ڇڏيو ۽ کلندي واري واري سان اٿي هليا ويا.
پوءِ ئي شايد آقاﷺ ٻي ڏينهن صبح جو هڪ فيصلو ڪيو.
عام دعوت ڏيڻ جو فيصلو.