سيدنا عبدالله بن سلامرضه
مديني جي امير يهودي زرگر (سونارڪي) قبيلي جي هڪ عالم ۽ پنهنجي ڪتاب جي باريڪين کي سچيءَ دل سان سمجهڻ واري شخص جو نالو حصين هو. ڪُنيت ابو يوسف هئي. حضرت يوسف عليه السلام جي ٽي نسل مان هو. سهڻي شباهت ۽ سهڻي سيرت وارو، هن جو لقب ”جر“ هو. گهران ٻارن لاءِ ميوات وٺڻ جي لاءِ نڪتو. ورتائين- واپس موٽي رهيو هو، جو پتو پيس ته آقاﷺ مديني پهچي ويا آهن. هو ته اڳ ۾ ئي اوسيئڙي ۾ هو، هن پنهنجي ڪتاب توريت ۾ رسول اللهﷺ جون نشانيون پڙهيون هُيون. کيس وڏي عرصي کان ساڻس ملڻ جو اشتياق هو. خبر پيس ته آقاﷺ ، حضرت ابو ايوب انصاري جي گهر ٽڪيل آهي.
مُٺيون ڀيڙي وٺي ڀڳو
پنهنجي ٻارن لاءِ جيڪو ميوو ورتو هئائين
اهو محبت مان آقاﷺ جي خدمت ۾ پيش ڪيائين.
پهرينءَ نظر ۾ ئي آقاﷺ تي اَڪن ڇڪن ٿي پيو
سُڃاڻي ورتائين ته
”هي شخص ڪوڙو ٿي نٿو سگهي.“
آقاﷺ جي محفل ۾ ادب سان ويهي رهيو
آقاﷺ ماڻهن کي فرمائي رهيو هئا.
”اي ماڻهو! ماڻهن کي کاڌو کارائيندا وڃو- پاڻ ۾ سلام جي سلامتي پکيڙيندا ڪريو ۽ رحم ڪندا ڪريو.“
رات جو جڏهن ماڻهو سُتل هجن ته نماز پڙهو.. ته جنت ۾ سلامتيءَ سان داخل ٿي ويندا. (ترمذي)
عبدالله بن سلام، آقاﷺ جي ڀرسان وڃي ويٺو ته ادب سان ٽي سوال ڪيائين. جن جي باري ۾ سندس خيال هو ته انهن جا جواب نبيءَ کانسواءِ ٻي ڪنهن وٽ به نه هوندا. آقاﷺ ٽنھي جا جواب ڏيئي رهيو هو.
عبدالله بن سلام جي اکين جي چمڪ وڌي ويئي. کيس پنهنجي ڳولا مڪمل ٿيندي نظر آئي.
هڪدم چيائين
لاالھ الا الله محمد رسول الله
آقاﷺ حصين جو نالو بدلائي عبدالله رکيو.
هُن آقاﷺ کي چيو: آقاﷺ منهنجي قوم يهود اوهانجي مقام ۽ مرتبي کان واقف آهي. پر حسد ۾ اقرار نٿي ڪري. ڪوڙا لزام ۽ بھتان بازي ڪرڻ واري آهي، اڃا منهنجي قوم جي ڪنهن به ماڻهوءَ کي خبر ڪونهي ته مون اوهانجي پيغام تي لبيڪ چئي آهي. منهنجي رٿ آهي ته اوهين اسان جي ڪجهه ماڻهن کي گهرائي منهنجي باري ۾ کانئن راءِ وٺو ۽ مونکي هتي ڪٿي لِڪائي پوءِ ساڻن ڳالهايو.
آقاﷺ يهودين کي گهرايو
هو آيا.
آقاﷺ چيو
”اوهانکي چڱي طرح خبر آهي ته آءٌ الله جو رسول آهيان ۽ هن دنيا ۾ حق کڻي آيو آهيان. پوءِ اوهين اسلام ۾ ڇو نٿا داخل ٿيو.“
هُنن وراڻيو: اسان کي خبر ڪونهي.
آقاﷺ ٽي ڀيرا اهو سوال ورجايو
ٽيئي ڀيرا هُنن جو اهو ئي جواب هو.
پوءِ آقاﷺ وسلم پُڇيو: حصين ڪير آهي؟
ڪيئن آهي؟
چيائون: اسانجو سردار آهي.
اسانجي سڀني کان وڏي عالم جو پُٽ آهي
دانشور، ڪتاب جو علم رکندڙ آهي.
ڏاهو ۽ داناءُ آهي
اسان سڀني کان افضل
آقاﷺ چيو: چڱو جيڪڏهن آءٌ چوان ته اوهانجو اهو ڏاهو، داناءُ، دانشور، عالم ۽ فاضل مون تي ايمان آڻي چڪو آهي ته؟
هُنن سڀني چيو: نا ممڪن.
آقاﷺ سڏيو: ابن سلام ٻاهر اچ..
عبدالله بن سلام ٻاهر نڪري آيو.
يهودين جا مُنهن لھي ويا
هَڄي ويا.. منهن ڌما ڇڏي وين
عبدالله بن سلام وڏي آواز ۾ چيو
”اشھد ان لاالھ الا الله محمد رسول الله .“
۽ پوءِ يھودين کي چيائين:
”اوهانکي چڱي طرح خبر آهي ته هي الله جو رسولﷺ آهي ۽ حق کڻي آيا آهن. پوءِ ايمان ڇو نٿا آڻيو.“
يھودين جا مُنهن ڪوئلي وانگر ڪارا ٿي ويا، سندن اکين ۾ نفرت ۽ ڪيني جي ڪار اچي ويئي. وات مان گڦ نڪرڻ لڳين.
شرنا وا ابن شرنا
تون سڀني کان بُڇڙو ۽ بُڇڙي جو پُٽ
ڪوڙي ۽ ڪذاب جو اولاد
بَد شد ڳالهائيندا رهيا ۽ عبدالله بن سلام مُرڪندي آقاﷺ کي ڏسي چيو
”آقاﷺ ڏٺوَ.
گهڙي سوا ۾ ئي هي ڪيئن ٿا راءِ بدلائي ڇڏين.“
هِنن جي انا کي جيڪو ڇيڙي
جنهن کي هنن پنهنجو خدا بنايو آهي.
امير ماڻهو هو
خوشحالي سندس گهر جي چائنٺ تي لکيل هئي.
هڪ ڀيري ڪاٺين جي ڀَري مٿي تي کڻي گهر وڃي رهيو هو.
رستي ۾ هڪ واقف ڪار چيس:
”خدا ته اوهان کي هن تڪليف کان آجو ڪيو آهي. پوءِ به پاڻ تي هيءَ سختي ڇو؟“
سيدنا عبدالله ڪاٺين جي ڀريءَ جي هيٺان دٻيل پنهنجي ڪنڌ کي مٿي ڪري چمڪندڙ اکين سان کيس ڏٺو ۽ چيو
هن غرور ۽ تڪبر جي قلعي کي ڊاهڻ ٿو گُهران
اهو اَنا جو خطرناڪ ڪيڙو آهي.