مڪي جي فتح جي مرڪزي آفيس شعب اَبي طالب
مَڪو فتح ٿي چڪو هو
هاڻي سوڀاري فوج جي ڪئمپ آفيس مڪي ۾ ڪٿي هوندي؟
ڪن صلاح ڏني
آقا ﷺ اوهان جو اباڻو گهر!
ڪن چيو
خدا جي گهر جو اڱڻ
پر آقا صلي الله عليھ وسلم کي ته ڪجهه ٻيون يادون اچي رهيون هيون
ٽن سالن جو اهو ڀوائتو زمانو
جڏهن انهن قريشن سڄي دنيا سان پاڻ سڳورنﷺ جي ڪٽنب جو تعلق ٽوڙي رکيو هو.
هو بي رحمي ءَجي آخري حد تائين ويا هئا.
ان هنڌ ۽ جاءِ تي سندن سخي ۽ غني مُحسن گهرواري سيده خديجه پنهنجي زندگيءَ جا پڇاڙڪا ڏينهن ڪيڏي نه ڪسمپرسيءَ ۾ گذاريا هئا. اتي ئي آقا ﷺ جي محبوب سرپرست چاچي سيدنا ابو طالب پيريءَ ۾ تحفظ، سلامتي ۽ ساٿ نباهڻ جي رسم نباهڻ جي اهڙي ته روايت قائم ڪئي، جنهن جو ان کانپوءِ ڪٿي به مثال نه مليو. هو رات جو اُٿي ان الُڪي سبب آقا صلي الله عليھ وسلم جون کٽون بدلائيندو هو ته متان دشمن راتاهو نه هڻي. پر جي دشمن راتاهو هڻن ته هو پاڻ مري، سندس ٻَچڙن کي نقصان ٿئي، پر آقا صلي الله عليھ وسلم کي رهڙ به نه اچي. انهن ئي ٽن سالن جي سختين سهڻ سبب آقا صلي الله عليھ وسلم جون اهي ٻئي مُحسن ۽ محبوب هستيون سانئڻ خديجه ۽ سيدنا ابو طالب هي جهان ڇڏي ويا.
اُن شعب ابي طالب کان وڌيڪ آقا صلي الله عليھ وسلم جي لاءِ اُن ڏينهن ٻي ڪهڙي جاءِ احترام جوڳي هُجي ها. حڪم ٿيو ته اتي ئي شعب ابي طالب ۾ منهنجو خيمو کوڙيو وڃي.
جتي ڪڏهن آقا صلي الله عليھ وسلم ۽ سندس قبيلي ڏانهن ڪنهن کي اچڻ جي موڪل نه هئي، اُتي آقا صلي الله عليھ وسلم جو خيمو کوڙيو ويو ته سڄي مڪي جا ماڻهو امان وٺڻ جي لاءِ اوڏانهن ڊوڙيا.
هر ڪو اُتي رسائي حاصل ڪرڻ جي ڪوشش ۾ لڳو رهيو.
آقا صلي الله عليھ وسلم شعب ابي طالب ۾ پنهنجي کُتل ڳاڙهي چمڙي واري تنبوءَ ۾ ويا.
غسل ڪيائون
پوءِ اٺ رڪعتون نماز فتح پڙهيائون
اهو صبح جو چاشت جو وقت هو.
۽ 18 هين رمضان 8 هجري، بمطابق 27 ڊسمبر 629عيسوي جو ڏينهن هو.
تنبوءَ ۾ گهڻي دير آرام نه فرمايائون.
جلدي ٻاهر نڪري آيا ۽ پنهنجي اُٺڻ قصويٰ تي سوار ٿي، مهاجرن ۽ انصارن سان گڏجي خدا جي گهر مسجد حرام آيا. قصويٰ تي ويٺي ويٺي خانه ڪعبه جو طواف ڪيائون. اُن وقت آقا صلي الله عليھ وسلم جي عمر مبارڪ ايڪهٺ سال هئي. ان وقت بيت الله جي چوڌاري ۽ ان جي اندر 360 بُت موجود هئا. آقا صلي الله عليھ وسلم جي هٿ ۾ هڪ لڪڻ هو، پاڻ سڳورا اُن لڪڻ سان بتن کي ڌڪ هڻندا ڪيرائيندا ويا. گڏوگڏ اهو چوندا ويا:
”جاءِ الحق و زهق الباطل ان الباطل کان زهو قا“
”حق آيو ۽ باطل هليو ويو، بيشڪ باطل وڃڻ واري شئي آهي“ (قرآن: 17-18)
طواف مان واندا ٿي سيدنا عثمان بن طلحه کي سڏيائون
ڪعبي جي ڪُنجي بردار کي
اُن کان ڪُنجي ورتائون.
خدا جي گهر جي ڪُنجي هاڻي آقا صلي الله عليھ وسلم جي هٿ ۾ هئي.
جنهن کي وڻي، تنهن کي ڏيئي ٿي سگهيا
الله کي پنهنجي گهر جي ڪُنجي جنهن کي به ڏيارڻي هئي، آقا صلي الله عليھ وسلم جي هٿان ئي ڏيارڻي هئي.
آقا صلي الله عليھ وسلم ڪعبي جي اندر ويا.
پاڻ سان گڏ رڳو سيدنا بلال ۽ سيدنا اُسامه کي ورتائون. دروازو اندران بند ڪري ڇڏيائون.
اندريون ڀتيون پيغمبرن جي تصويرن ۽ فرش بُتن سان ڀريو پيو هو. آقا صلي الله عليھ وسلم، حضرت ابراهيم عليھ السلام ۽ حضرت اسماعيل عليھ السلام جي ٺهيل تصويرن جي هٿن ۾ فال ڪڍڻ جا تير ڏسي فرمايو: خدا جو قسم، اُنهن پيغمبرن ڪڏهن به فال جا تير استعمال نه ڪيا. بيت الله جي اندرين ڀت تي سيده مريم عليھ السلام ۽ ابن مريم سيدنا عيسيٰ عليھ السلام جون تصويرون پڻ ٺهيل هيون. هڪ ڪتاب ۾ پڙهيم ته آقا صلي الله عليھ وسلم اُنهن کي محبت سان ڏٺو ۽ فرمايو هنن کي هٿ نه لاهجو. بيت الله جي اندر هڪ ڪاٺ جي ڪبوتريءَ جو بُت به هو، جنهن کي پوڄيو ويندو هو. پاڻ سڳورن پنهنجن مبارڪ هٿن سان اهو ڀڳو، ڀتين تان تصويرون ڊاهڻ جو حڪم ڏنو. بيت الله جي سڀني ڪُنڊن کي توحيد ۽ تڪبير جي آواز سان ياد ڪيو. هَبل جي ڀوائتي بُت کي آقا صلي الله عليھ وسلم لڪڻ سان ڇُهيو ته اهو منهن ڀَر اچي ڪريو. واندا ٿي، الله جي گهر کي اندران پاڪ ڪري پنهنجي ٻنهي هٿن کي مٿي کڻي خدا جا ٿورا مڃيندي خدا جي گهر جو دروازو کوليو.
سندس سامهون هزارين اکيون کيس ڏسي رهيون هُيون،
پهريون ڀيرو بُتن کان پاڪ بيت الله جو دروازو کليو
آقا صلي الله عليھ وسلم الله جي گهر مان مُرڪندي ٻاهر نڪتا.
آقا صلي الله عليھ وسلم ڏٺو ته ڪعبي جو اڱڻ ماڻهن سان ڀريو پيو هو.
سڀ اوسيئڙي ۾ هئا ته
مڪي جي قيدي رهاڪن جي لاءِ رسالت صلي الله عليھ وسلم جي زبان مبارڪ مان ڪهڙو ٿو حڪم نڪري
وقتي امان ته ملي ويئي هئي.
هاڻ اُنهن دشمنن ۽ ڏوهارين کي ڪهڙي ٿي سزا ملي
سڀ هَڄيا، ڊنا سامهون بيٺا هئا.
سندن چهرا هئڊا ٿي ويا هئا
ڄڻ منجهن رت جو ڦڙو به نه هجي.
مُهانڊا ڌَما ڇڏي ويل
جسم جو انگ انگ ڏڪي رهيو هُئن،
ڦِڪائي ۽ ڊپ
سندن چوڌاري آقا ﷺ جا تلوارن ۽ نيزن سان هٿياربند دستا
ڦُڙت ۽ هوشيار ٿيو بيٺا هئا.
آقا صلي الله عليھ وسلم هوريان هوريان وکون کڻندا اچي خدا جي گهر جي چائنٺ تي بيٺا.
خدا جي گهر جو ست فوٽ اوچو دروازو کولي، اُن جا ٻيئي تاڪ جهلي بيهي رهيا
سامهون بيٺل ماڻهن جي ميڙ کي هڪ ڇيڙي کان ٻي ڇيڙي تائين ڏٺائون.
آقا صلي الله عليھ وسلم جي نظر جيڏانهن وئي ٿي مڪي قريشي جو ساهه بيهي ٿي رهيو
سندن مُهانڊا رت ڇڏي ٿي ويا
سڀ هئڊن ۽ رت ڇڏي ويل چهرن سان ڊنل بيٺا هئا.
کين پنهنجا سڀ ڏوهه ياد هئا.
آقا صلي الله عليھ وسلم جي مڪي ۾ تيرهن سالن جي رهڻ دوران
۽ اٺ سال پري وڃڻ کان پوءِ به
اُنهن مڪي جي مُشرڪن آقا صلي الله عليھ وسلم ۽ سندس ساٿين کي سُک سان جيئڻ نه ڏنو. رڳو اُن ڪري ته هن ئي گهرواري جو حڪم هو ته ”آءٌ اڪيلو آهيان، واحد خدا، منهنجو ڪوبه شريڪ ڪونهي ۽ محمد رسول الله صلي الله عليھ وسلم آهي.“
ايتري ڳالهه جو به اقرار نه ڪيائون، جڏهن ته انهن کي اها چڱي پَر خبر ئي ته آقا صلي الله عليھ وسلم وسلم ننڍپڻ کان ئي امين ۽ صادق آهن. سچار آهن، ڪنهن جي امانت ۾ خيانت نه ڪندا آهن، سو هُو ڀلا آسمان مان لٿل ڪنهن ڳالهه ۾ ڪيئن ٿي ڪوڙ جي ملاوت ڪري سگهيا، ڪيئن ٿي اُن ۾ خيانت ڪري سگهيا. خدا کي پنهنجو پيغام پهچائڻ لاءِ هڪ صادق ۽ امين جي ئي ضرورت هئي.
اُنهن ماڻهن سڀ ڪجهه ڄاڻندي ۽ ڏسندي به آقا صلي الله عليھ وسلم جي مخالفت ڪئي.
۽ آقا صلي الله عليھ وسلم کي پنج سئو ڪلوميٽر پري اهڙا ته متوالا مليا، جن آقا کي ڏسڻ کان سواءِ ئي پنهنجو آقا صلي الله عليھ وسلم مڃي ورتو. پنهنجي غلاميءَ تي ناز ڪيو. هو سڀ آقا صلي الله عليھ وسلم جا محافظ بنيا ۽ اڄ آقا صلي الله عليھ وسلم جا سپاهي هئا.
مڪي جا مُشرڪ سخت پريشان هئا
سوچي سوچي پوڙها ٿي رهيا هئا..
اڄ سندن قسمت جو فيصلو ٿيڻ وارو هو
جڏهن آقا صلي الله عليھ وسلم ڪعبي جي دروازي جي ڪُنڊ جهلي ڪجهه چوڻ جي لاءِ بيٺا ته سامهون بيٺل ماڻهن جا ساهه اُکڙڻ لڳا.
سانت ڇانئجي ويئي.
هرڪو خاموش هو.
هر ڪَن آقا ﷺ جي چيل جملي کي ٻُڌڻ جي لاءِ بي تاب هو.
آقا صلي الله عليھ وسلم چوڻ شروع ڪيو.
”الله کانسواءِ ٻيو ڪوبه معبود ڪونهي، هو اڪيلو آهي، ساڻس ڪوبه شريڪ ڪونهي، هُنَ پنهنجو وعدو پورو ڪري ڏيکاريو ۽ پنهنجي ٻانهي جي مدد فرمائي ۽ سڀني ٽولن کي اڪيلي شڪست ڏني. اهي سڀئي ريتون ۽ رسمون، خون يا مال جو مطالبو، جيڪو هلندو پي آيو،اڄ منهنجي پيرن جي هيٺان آهي. پر بيت الله جي درٻانيءَ جي چاٻي جي سنڀال ۽ پاڻي پيارڻ جا عهدا، ساڳئي پراڻي رسم موجب رهندا.
اهو به ٻُڌي وٺو
ڪوبه شخص غلطيءَ سان مارجي وڃي يا ڪوڙي يا لٺ جي ڌڪ سان مري وڃي ته اُن ۾ ديت لاڳو ٿيندي. يعني سئو اٺ، جن ۾ چاليهه اُٺڻيون حامله هجن.
اي قريشو!
جاهليت ۾ اوهان جي اندر جيڪو پيءُ ۽ ڏاڏي جو غرور هو ته اسين سڀني کان اُتم آهيون، وڏا آهيون، الله اُنهن جو خاتمو ڪري ڇڏيو آهي. هاڻ هڪ ئي حقيقت مڃي ويندي ته سڀ انسان آدم عليھ السلام جو اولاد آهن ۽ آدم مٽيءَ مان جُڙيو هو.
حق تعاليٰ جو ارشاد آهي
اي انسانو
اسان اوهان کي هڪ مرد ۽ هڪ عورت مان پيدا ڪيو ۽ پوءِ اوهان کي قومن ۽ قبيلن ۾ ورهايو، ته جيئن اوهين هڪٻئي کي سُڃاڻي سگهو. اوهان مان الله وٽ عزت وارو ۽ باوقار اُهو ئي آهي، جيڪو سڀني کان وڌيڪ پرهيزگار هُجي. بيشڪ ڄاڻندڙ ۽ هر شئي کان واقف آهي. ]البدايه والنهاويه[
خطبو ختم ڪري آقا صلي الله عليھ وسلم ميڙ تي نظر وڌي
هڪ ڇيڙي کان ٻي ڇيڙي تائين ڪنڌ گهمائي ڏٺو.
خدا جي گهر جي اڱڻ ۾ بيٺل سڀني قريشن جو اندر کنيل ساهه ڪجهه گهڙين جي لاءِ ٻاهر نه آيو. هو سڀ گهيري ۾ هئا. قيدين وانگر پنهنجي چوڌاري بيٺل اگهاڙين تراڙين واري لشڪر کي آڏيءَ اک سان ڏسي رهيا هئا، جن جا هو قيدي هئا ۽ پنهنجي هر ڏوهه جا واقف هئا.
ڊڄن به ڇو نه ها،
اها فيصلي جي گهڙي هئي.