گشتي پارٽيون
ڪنهن به سلطنت ۾ حڪومت جي پھرين ذميداري امن جو قيام آهي.
اُن سان ترقياتي ڪمن ۽ رعيت کي عدل ۽ انصاف، معاشي ۽ سماجي سازگاري، برابري، رواداري، لڳاءُ، عام تعليم ۽ نيڪ نيتيءَ جي اصول تي هلي خوشحالي ۽ ترقي ملي ٿي. پر اُن جو حصول تڏهن ممڪن ٿئي ٿو، جڏهن ڪنهن اندرينءَ خلقشار ۽ ٻاهرينءَ جارحيت جو ڊپ نه هُجي.
هڪ محفوظ رياست ئي ڪاميابيءَ جي ڏاڪڻين طرف وڌي سگهي ٿي.
مديني ۾ يھودي ۽ منافق اندريان دشمن هئا
ٻاهريان دشمن مڪي جا قريش.
مڪي وارن مديني جي اندرينءَ دشمنن کي ورغلايو ۽ مديني کي سنئون سڌو جنگ جي ڌمڪي ڏني. جواب ۾ مديني ۾ اوس جو سردار به للڪاري آيو هو ته اسين اوهانکي مديني وٽان لنگهڻ نه ڏينداسين.
فضا ۾ جهيڙي جا ڪڪر ڇانئجڻ لڳا-
ڪنهن به جنگي ٽڪراءُ جي صورت ۾ سڀ کان پهرين جيڪي حفاظتي اصول آهن، صديون اڳ به اِهي ئي هئا.
پنهنجن دشمنن کي سُڃاڻو
پنهنجي ماڻهن جي انفرادي ۽ گڏيل صلاحيتن کي پَرکيو
جانچيو
تربيت ڪريو
پنهنجي وسيلن جو جائزو وٺو ۽ اُنهن کي وڌايو
جنهن به علائقي ۾ ٽڪراءُ جو اُمڪان هُجي، اُن تي نظر رکو
اوڏانهن وڃو
غور ڪريو
اُن زمين جي فزيڪل فيچرز کي سمجهو.
جبل ڪٿي آهي، ڪيترو اوچو آهي.. ڪيئن آهي.
ڪٿان چڙهي سگهجي ٿو ۽ ڪٿان لھي.
اُتي لڪڻ جا هنڌ ڪٿي ڪٿي آهن
رستي ۾ نديون، نالا، اُنهن جا ڪنارا
اُنهن تي چڙهڻ،لھڻ
هوائن سان وڙهڻ- هوا جو عمومي رخ
صحرا جي ريتي ڪيئن آهي.
ڪهڙي موسم ۾ ڪيئن هوندي آهي ،
ڪهڙي رُخ تي سج ڪهڙي پاسي هوندو. صبح جو ڪهڙي پاسي ۽ شام جو ڪهڙي پاسي.
پاڻيءَ جا چشما ڪٿي آهن
ڪهڙا سُڪل آهن ۽ ڪهڙا ڀَريل
ساوڪ ڪٿي آهي ۽ ڪهڙي نوعيت جي
اُنهن علائقن ۾ رهندڙ ماڻهو ڪيئن آهن.
کين اتحادي بنايو. ساٿي بنجي وڃن ته وهواھ
نه ته گهٽ ۾ گهٽ دشمن نه هُجن. جيڪڏهن دشمن جا حليف آهن ته کين پنهنجو حليف بنايو-
رُڳو دشمن جا ٻانهن ٻيلي نه ٿين.
واپاري رستا ڪهڙي پاسي آهن
اُنهن جو پاڻ ۾ ميلاپ
اُنهن تائين شارٽ ڪٽ ذريعي پهچڻ جا ڏس
اُنهن رستن ۾ قدرتي ميلاپ آهن يا رڪاوٽون-
اُنهن قافلن جي ٽِڪڻ جا هنڌ
رهڻ جي مُدت-
واپاري قافلن جي رستي ۾ سفري سهولتون ڪٿي ڪٿي آهن-
اُنهن قافلن جي هٿيار بند نگرانن جو تعداد ۽ انهن جي سگهه
اهو سڀ ڄاڻڻ ضروري آهي.
مونکي حيرت آهي
مون ٽيھه سال پاڪستان آرمي، پاڪستان نيوي ۽ سعودي آرميءَ ۾ مختلف عھدن ۽ درجن تي رهي ڪمانڊ ڪئي آهي- اسانجي جديد دور جي ماڊرن فوج پنهنجي تربيت انگريزن کان ورتي ۽ اُن کي اڳتي وڌايو-
انگريزن عظيم جنگين کانسواءِ يورپ جي اندر صدين تائين پاڻ جنگيون ڪندا رهيا. پوءِ دنيا کي محڪوم بنائڻ وقت هزارين جنگيون مَڙهيون. رڳو ٻي مھاڀاري لڙائي ۾ ساڍا چار ڪروڙ ماڻهو مُئا. هزارين شهر، لکين وسنديون مٽجي ويون، پر اُنهن سڀني سکيائن جو جيڪڏهن نچوڙ ڏٺو وڃي ته انهن جا بنيادي احوال بغير تشدد ۽ بي رحميءَ جي اهي ئي نظر ٿا اچن، جيڪي پندرهن سئو سال اڳ هڪ عالمي سطح جي بهترين تاجدار ۽ جرنل جي حيثيت سان آقاﷺ طئي ڪيا هئا. تاريخ شاهد آهي ته ايترين مُنجهيل حالتن، گهٽ وسيلن ۽ ايتري گهٽ جڳهه تي ايتري ٿوري وقت ۾ جيڪي ڪاميابيون آقاﷺ حاصل ڪيون، اِهي دنيا جو ڪوبه سپھه سالار حاصل ڪري نه سگهيو.
اها للڪار هڪ حقيقت جيان اڄ به برقرار آهي.
ڪير منهنجي آقاﷺ کان بھتر سپھه سالار ڏيکاري؟
سندس شخصيت جو هر رخ اعليٰ ترين هو.
اُن جي ڪنهن به رخ جي مقابلي ۾ ڪو ٻيو آڻي ته ڏيکاريو؟
ٿي ئي نٿو سگهي
ڇاڪاڻ ته الله ساڻس گڏ هو.
الله جي اک کان ڪهڙي ڳالهه ڳُجهي
ماضي، حال ۽ مستقبل... اسانجا ٽي زمانا آهن
خدا جي سامهون هڪئي سَنئين ٿالهيءَ وانگر
هو جڏهن به وڻيس ڪنهن زماني کي ڪَنَ مان جهلي ڪنهن ٻي زماني سان اچي گڏي..
وقت سندس هٿ جو چھٻڪ آهي.
جنهن سان هو زمان ۽ مڪان کي هڪلي ٿو
ڪهڙي شئي هُن جي وَس ۾ ڪونهي
اهو خدا منهنجي آقاﷺ سان هو ۽ آهي. اُن خدا پاران هاڻ پنهنجي بچاءُ جا اشارا اچي رهيا هئا..
آسمان تان اجازت نامو اچي چڪو هو.
آقاﷺ پنهنجي سمجهه ۽ ڏاهپ سان تياري شروع ڪري ڇڏي.
هجرت جي سَتن مهينن کانپوءِ معلومات حاصل ڪرڻ جي لاءِ گشتي جاسوسي جٿا مديني جي ڀرپاسي، چؤڏس موڪلڻ شروع ڪري ڏنا. انهن کي اسانجي جنگ سان مُحبت ڪندڙن ننڍيون جنگيون، سَرايا يا غزوات جا نالا ڏيئي ڇڏيا.
جنهن ۾ آقاﷺ پاڻ شرڪت نه ڪئي اهي سريه- جنهن ۾ پاڻ گڏ ويا اُهي غزوه.
نالو ڪهڙو به کڻي ڏيون
پر اِهي جنگي پارٽيون نه هُيون
پهريون ڀيرو جنگ هجرت جي ارڙهن مهينن کانپوءِ رمضان مهيني جي سترهين تاريخ بدر واري مقام تي ٿي.
بدر جي جنگ کان پهرين اٺ ڀيرا اهڙيون معلوماتي ريڪي پارٽيون موڪليون ويون.
قريشي قافلا جِتان جِتان به لنگهندا هئا يا لنگهي سگهيا ٿي، اوڏانهن موڪليون ويون.
اُنهن جا ڪيترائي مقصد هئا.
باقي قريشن کي اهو به ٻُڌائڻ هو ته اسين به هٿين خالي نه آهيون
ڀرپاسي جي قبيلن ۽ بستين کي به سمجهائڻو هو ته هاڻ اسين به آهيون.
پنهنجي سلطنت جون ٻانهون پکيڙي پنهنجي حاڪميت جي علائقي جون حدون طئي ڪرڻيون هيون.
پوءِ مڪي جي دشمنن وٽ اُنهن هٿين خالي آيل مھاجرن جون جيڪي جائيدادون رهجي ويون هيون، اِهي به ڇڏائڻيون هيون.
جنگ جي صورت ۾ دشمن جي واپار جو سمورو مال بنا شڪ ۽ شُبهي جي جنگي هٿيارن ۾ بدلجي وڃي ٿو. سون، چاندي، اشرفيون، دينار ۽ درهم سميت زربفت، ريشم، کَلون، خوشبو، جنگ جي وچ ۾ گهوڙا، اُٺ، تلوارون، ڍالون، زرھ پوش، نيزا، ڀالا ۽ ۽ غلام خريد ڪيا وڃن.
سپاهين جو تعداد وڌايو وڃي ٿو.
اڄ به اهائي جنگي حڪمت عملي آهي.
اُنهن ڏينهن به اهوئي هو.
اڄ سوڌي اسانجا دشمن اسانجي پويان ڇو پيل آهن؟
هو ڇو اسانکي رستا، جديد ريلوي، ڊيم ۽ وڏا ڪارخانا لڳائڻ نٿا ڏين.ڇو ته اسانجا ڪي ڳاڻ ڳڻيا ماڻهو هر دور ۾ خريد ڪيا ويندا آهن، جن جو ڪم انتشار پکيڙڻ ۽ ترقيءَ جي رفتار کي روڪڻ آهي. جيئن مڪي جي قريشن مديني ۾ يهودين ۽ منافقين جي سردار ’عبدالله بن ابي سلول‘ کي خريد ڪري رکيو هو. بس اهي ويڪائو همراھ ڪجهه ٽَڪن جي عيوض يا رڳو پنهنجي اَنا جي بگڙيل بُڇڙي شڪل کي ڪنهن گمان ۾ پالي مملڪت ۾ هر فلاحي ڪم جي رستي ۾ رڪاوٽ بنيل رهندا آهن.
خاص طور تي جڏهن گاڏي تِکي ڊوڙڻ لڳي.
اهي ڪنهن نه ڪنهن هنڌ فساد پکيڙي دهشت جي لاءِ راهون هموار ڪندا آهن، ته جيئن باقي سلطنت جو پاڻ ئي هٿن سان ٻيڙو ٻُوڙين.
اهو سلسلو اڄ به جاري آهي.
جنگ بدر کان اڳ گشتي جٿن کي وڙهڻ جي موڪل نه هئي.
کين رڳو خبرون آڻڻ، ڊيڄارڻ ۽ علائقي جي صورتحال تي نظر رکي غور ڪرڻ جو حڪم هو.
انهن سڀني معلوماتي پارٽين وٽ هڪئي رنگ جو جهندو هو.
ڪبوتر
ڳيري رنگ جو
اَڇو جهنڊو-
امن جو جهنڊو .