مذهب

آقا ﷺ

ابدال بيلا لکي ٿو ”هي ڪتاب هڪ ٻانھي پاران پنھنجي ۽ سڄي ڪائنات جي آقا ﷺ  جي لاءِ تبرڪ جو هڪ هديو آهي.  ٻيو تہ هن ڪتاب ۾ پنھنجي علميت، فوقيت، عظمت، خطابت يا پنھنجي ڪنھن مسلڪ جو حوالو ڪونھي. ڪٿي بہ بحث نہ ڇيڙيو اٿم. بنا سبب جي ڪو واقعو ٻيھر لکي پڙهندڙ کي ٿڪايو نہ اٿم، نہ مونجهاري جو شڪار ڪيو اٿم ، ڪوشش اها ئي ڪئي اٿم تہ پڙهڻ وارو جيڪو پڙهي رهيو آهي ، اهو زماني ترتيب سان، سڀني تفصيلن سان، ان منظر ۾ ايئن وڃي گڏجي، جو هو پاڻ کي ان جو شاهد سمجهي، ڄڻ هو سڀ ڪجهہ ڏسي رهيو هُجي ۽ اهو سڀ مٿس وهي واپري رهيو هُجي.“

  • 4.5/5.0
  • 25
  • 4
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • يوسف سنڌي
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book آقا ﷺ

موڪل نامو

موڪل نامو

مڪي جا دشمن، مديني ۾ مسلمانن جي امن سان رهڻ تي تپيا باھ ٿيو ويٺا هئا. سندن دلين ۾ دشمنيءَ جي ٻريل باھ کين اندر ئي اندر ۾ ساڙي، زخمي ڪري رهي هئي.
ٻنهي طرفن جا جاسوس، ٻنهي هنڌن تي موجود هئا.
مديني ۾ قريشن جو همراھ عبدالله بن ابي سلول هو، جيڪو منافقن جو سردار هو، جنهن کي قريشن لڙائي ڪري، مديني ۾ ملندڙ بادشاهيءَ ڏيارڻ جو آسرو ڏنو هو. قريشن جو مديني ۾ ٻيو همدرد گروپ يهودي هئا. جيڪي پنهنجي بغض ۽ ڪيني جي ڪري مسلمانن لاءِ چڱو نه چاهيندا هئا.
باهمي مفاد جي تقاضا دشمن جي دشمن کي دوست بنائي ڇڏيو هو.
مڪي ۾ آقاﷺ جو به هڪ سگهارو ۽ بااثر جاسوس هو.
آقاﷺ جي رياست جو چيف سپائي ماسٽر
آقاﷺ جي سيڪيورٽيءَ جو سڀ کان وڏو انچارج
جيڪو مُشرڪن جي هاءِ ڪمان جي وچ ۾ ويهي پنهنجي اهميت ۽ فوقيت مڃرائي چڪو هو ۽ آقاﷺ جي حُڪم سان ئي اُتي رهيو پيو هو.
اهو سيدنا عباس هو
جيڪو پَل پَل جون خبرون آقاﷺ تائين پُڄائيندو پيو هو.
قريشن دشمنيءَ جو پهريون تير هنيو.
عبدالله بن ابي سلول کي هڪ خط لکيائون، جنهن جو مقصد اهو خط ابي سلول جي هٿان رسول اللهﷺ کي ڏيکارڻو هو. خط ۾ لکيل هو:
” اوهان اسانجي ڀڳل همراھ کي پناھ ڏني آهي. تنهنڪري اسين الله جو سُنهن کڻو ٿا ته يا ته اوهين کيس قتل ڪري ڇڏيو يا مديني مان تڙي ڪڍو يا وري تيار ٿيو. اسين هڪ وڏو ڪٽڪ وٺي اوهان تي هَلان ڪنداسين ۽ اوهانجي مردن کي قتل ڪري اوهان جي عورتن جي عزت پامال ڪري ڇڏينداسين“ ]سنن ابي دائود[
ڪهڙي خبر ته اهو خط عبدالله بن ابي پاڻ ئي وڃي لکرايو هُجي. هاڻ کيس بھانو ملي ويو. هُن ماڻهن ۾ گهڻو ھُلايو.. هر ڪنهن کي اهو ڌمڪيءَ وارو خط ڏيکاريو.
اها خبر آقاﷺ تائين پهچائڻي هئي.
سا پھچي ويئي.
آقاﷺ ته امن جا داعي هئا.
قرآن جو چٽو حڪم هو.
”لا اڪره في الدين“
]دين ۾ ڪوبه جبرڪونهي[
آقاﷺ فساد کي هوا ڏيڻ جي بدران، پنهنجي پيغمبراڻي انا کي ڇڏي. پاڻ هلي عبدالله بن ابي سلول وٽ ويا. هُن خط سندس سامهون رکيو.
آقاﷺ ڪهڙي نه اعليٰ تدبر جي ڳالهه ڪئي.
فرمايو
”ڇا تون پنهنجن ڀائرن ۽ پُٽن سان وڙهڻ گهرين ٿو؟“
ابي سلول کي ڳالهه سمجهه ۾ اچي ويئي.
مديني ۾ سندس اثر رسوخ آقاﷺ جي اثر جي سامهون ڪجهه به نه هو.
هو ظاهري طور تي چُپ ٿي ويو .
مڪي مان ٻي ڌمڪي يهودين کي ملي، کين اهو ئي چيو ويو ته ماريوس يا تڙي ڪڍوس.
يهودين کي پهريون ڀيرو ڪنهن شئي جي قابل سمجهيو ويو هو. هو هوا ۾ ڏيڍ فوٽ مٿي اُڏرڻ لڳا. هُنن کان اهو وسرڻ لڳو ته هُنن آقاﷺ سان گڏجي امن جو ٺاھ ڪيو آهي. کين پنهنجو حاڪم مڃيو آهي. امن ۽ ڀائيچاري سان پنهنجي پنهنجي دين تي رهندي، پنهنجي پنهنجي ڪتاب موجب معاملا طئي ڪري سلامتيءَ سان هڪ شھر جي حفاظت ڪرڻي هئي. بچاءُ ڪرڻو هو.
هو به خط لهرائيندا وتيا
جوڙ ٽوڙ وڌائي ڇڏيائون.
سَٽون سَٽڻ لڳا.
سازشون ڪرڻ لڳا.
فتنو پکيڙڻ لڳا
۽ مڪي وارن سان ڳٺ جوڙ.
هُنن سڀني کان ڀوائتي ڌمڪي مديني جي شينهن کي ڏني
اوس جي جري، بهادري ۽ مانائتي سردار سعد بن معاذ کي،
سيدنا سعد بن معاذ، عمرو ڪرڻ لاءِ مڪي ويو. وڏو ماڻهو هو. مڪي جي ڪيترن چڱن مڙسن سان رستو هئس. حرم شريف ۾ هو اُميه بن خلف سان ويٺو هو، جيڪو اُتي سندس ميزبان هو. رستي ۾ جاهلن جو پيءُ ابو جهل گڏجي ويس. سعد بن معاذ کي ڏسي ٻُوٿَ تي ست ٻُوٿ چڙهي ويس. اکين ۾ نفرت ڀرجي آيس. ٿُڪ ڳڙڪائيندي بدبخت جا چپ چُرڻ لڳا. هن ڪاوڙ مان پنهنجي ڏاڙهيءَ تي هٿ ڦيريو ۽ واٽ ويندڙ سعد بن معاذ کي جهلي چيائين.
”شڪر ڪر جو تون هينئر ابو سفيان ۽ اُميه بن خلف جي پناھ ۾ آهين، نه ته جيئرو بچي مديني پهچي ڪين سگهين ها. ڇاڪاڻ ته اوهان اسان جي ڀاڄوڪڙن کي پاڻ وٽ پناھ ڏني آهي.“
سعد بن معاذ، اوس جو سردار
ڊگهي قد
ڳري بُت وارو
ببر شينهن
رعبدار آواز ۾ گجگوڙ ڪئي
”ڇا تون مونکي هيڏانهن اچڻ کان جهليندين
آءٌ تنهنجي هر قافلي جي اتان لنگهڻ جي راھ روڪي ڇڏيندس
هاڻ اتان ڪو قافلو لنگهائي ته ڏيکارج.“
هڪ فرد کي ڌڙڪي جي جواب ۾ سڄي مڪي جي واپار کي بند ڪرڻ جي ڌمڪي، سر، جو جواب پٿر سان نه ، پھاڙ سان.
مڪي وارن وٽ واپار کانسواءِ گذر سفر جو ٻيو وسيلو به ڪهڙو هو ۽ اُتر ڏانهن واپار جي هر واٽ شام، عراق، فلسطين، مصر ۽ روم جي لاءِ، مديني وٽان ئي گذرندي هئي.
اُن ڏينهن سعد بن معاذ مڪي وارن جي ننڊ اُڏائي ڇڏي
مديني پھتو ته اها خبر پنهنجي سڄي تناظر ۾ اڳ ۾ ئي آقاﷺ تائين پهچي چڪي هئي. هاڻ مڪي جي قافلن کي اهو ٻُڌائڻ ضروري هو ته مديني وارا اُن جي قابل آهن، جو هو اوهانجي قافلن کي روڪي سگهن ٿا. مديني ۾ جيڪا نئين سلطنت جوڙي اٿن، اُن جي حاڪميت ۽ سلامتي مڃرائي سگهن.
الله به آسمان مان قرآن ۾ حڪم جاري ڪري ڇڏيو،
”هي اهي مظلوم آهن، جيڪي ناحق پنهنجي گهرن مان ڪڍيا ويا. اُنهن جو اُن کانسواءِ ٻيو ڪوبه ڏوھ نه هو ته هو چوندا هئا ته اسانجو پاليندڙ پروردگار الله آهي. (الحج)
”جن جي خلاف ظالمن جنگ جي شروعات ڪئي آهي، تن کي به هاڻ جنگ جي موڪل ڏجي ٿي. ڇو ته مَٿن سراسر ظلم ڪيو ويو آهي ۽ الله سندن مدد ڪرڻ جي پوري صلاحيت رکي ٿو.“ (الحج)
امام زرقاني لکي ٿو ته اهو آسماني موڪل نامو. 12 صفر سن 2 هجريءَ ۾ مليو. هجرت کان يارهن مهينا پوءِ .